درمان بی خوابی بارداری برای مادران اهمیت زیادی دارد زیرا بی خوابی جزء عوارض بلندمدت بارداری است. بی خوابی حاملگی می‌تواند در همه نه ماه ادامه یابد و آزاردهنده باشد. در ادامه در مورد درمان بی خوابی بارداری بیشتر صحبت خواهیم کرد.
بی خوابی در بارداری به ویژه در هفته‌های پایانی یکی از دشواری‌های مادران است و بدون شک به شروع روند درمان بی خوابی بارداری نیاز دارد. نوسان میزان هورمون‌ها یکی از علل اساسی معضلات خواب و ایجاد خستگی در زمان بارداری است. حدود ۷۰ درصد خانم‌های باردار در سه ماهه پایانی بارداری، دچار بی خوابی می‌شوند. نشانه‌های بی خوابی شامل معضل در خوابیدن، زود بیدار شدن از خواب یا احساس کسلی و سرحال نبودن بعد از بیدار شدن به دلیل کیفیت پایین خواب است.
دلیل بی خوابی بارداری این است که عضلات زیر شکم در این دوران تحت فشار هستند و وقتی در خواب بی حرکت می‌مانند سفت می‌شوند. این سفتی عضلات سبب ایجاد درد در ناحیه کف لگن می‌شود که هرچند طبیعی است، اما برای همه مادران باعث بی خوابی می‌شود.
در ارتباط با بی خوابی حاملگی، این دوران به سه قسمت تقسیم می‌شود. در سه ماهه اول که جنین در حال تشکیل و خون‌سازی است، بدن مادران تغییراتی می‌کند که نتیجه آن یک سری تغییرات است؛ تغییراتی که مادران تا پیش از آن چنین شرایطی را تجربه نکرده‌اند. در سه ماهه اول ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند و تغییرات هورمونی هم که وجود دارند.
زنان در این مقطع، مشکلاتی دارند که مجبور می‌شوند مدام به سرویس بهداشتی بروند و این معضلات ممکن است خواب شب را از آنان بگیرد. به زبان ساده، مشکلات خواب و تغییر در الگوهای خواب در سه ماهه اول بارداری شروع می‌شود. سطح پروژسترون در دوران بارداری افزایش می‌یابد. در هفته ۳۶ سطح پروژسترون ۱۰ برابر بیشتر از سطح اوج چرخه قاعدگی است.
زنان در سه ماهه اول به دلیل خستگی، به طور روزانه چرت می‌زنند و درنتیجه در شب به سختی خوابشان می‌برد. در سه ماهه دوم شرایط کمی بهتر است اما در شرایط سوم به دلیل بزرگ شدن شکم وضعیت از سه ماهه اول نیز سخت‌تر می‌شود.
اگر درمان بی خوابی بارداری را انجام ندهید این بیماری آزاردهنده است زیرا در این مقطع زنان نیاز بیشتری به خواب احساس می‌کنند اما به دلیل تغییرات درونی بدن و شرایط فیزیکی متفاوت خود، نمی‌توانند به راحتی بخوابند. زنان باردار در این دوران ممکن است صبح‌ها زود از خواب بیدار شوند و شب‌ها دیر به خواب بروند.
طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ روی ۴۸۶ زن باردار انجام شد، ۴۴.۲ درصد از آنها در سه ماهه اول بارداری دچار بیخوابی بودند. این مطالعه نتیجه می‌گیرد که بی خوابی در افرادی که قبل از بارداری مشکل خواب دارند، بیشتر اتفاق می‌افتد. با این حال، هر زنی می‌تواند اختلالات خواب در بارداری را تجربه کند.
به طور کلی، بی خوابی می‌تواند ناشی از گرسنگی، تهوع، اضطراب یا افسردگی باشد. سطح هورمون پروژسترون در سه ماهه اول بالا است و این موضوع می‌تواند باعث خواب آلودگی و چرت زدن در طول روز شود. گذشته از تغییرات هورمونی، عواملی که ممکن است بی خوابی را بدتر کنند عبارت‌اند از:
سایر علل شامل مشکل در تنفس است که گاهی اوقات این مشکل بر خواب فرد در هنگام بارداری تأثیر می‌گذارد. این موضوع می‌تواند باعث خروپف و وقفه‌های کوتاه در تنفس به نام آپنه شود. مشکلات تنفسی هنگام خواب در پایان سه ماهه دوم و سه ماهه سوم بیشتر شایع است.
تکنیک‌های آرامش بخش و درمان رفتار شناختی می‌تواند کمک‌کننده باشد. یکی از بهترین راه‌های درمان بیخوابی بارداری، عادات مناسب برای خواب است. سعی کنید در ساعت معین بخوابید. پیش از خواب، شرایط آرامش‌بخشی را برای خود فراهم کنید تا زودتر و راحت‌تر به خواب بروید زیرا کم خوابی در روز بعد نیز شما را آزار خواهد داد.
در مجموع اختلالات خواب در بارداری شایع است و باعث عوارض قابل توجهی می‌شود. مدیریت شامل ترکیبی از درمان‌های غیردارویی و دارویی است که خطرات و مزایای هر یک را برای مادر و جنین در نظر گرفته است.
بر اساس مطالعات اولیه، باید در استفاده از قرص‌های خواب‌آور در دوران بارداری احتیاط کرد. این محدودیت ممکن است ناامید کننده باشد اما برخی از راه‌های دیگر می‌توانند بی خوابی را با خیال راحت درمان کنند:
بهداشت خواب به عاداتی اطلاق می‌شود که به خواب رفتن را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کنند. رعایت بهداشت خوب به مغز سیگنال می‌دهد که خاموش شود و شروع به خواب کند. برای این کار افراد ممکن است بخواهند موارد زیر را امتحان کنند:
افرادی که باردار هستند نباید بدون صحبت با پزشک از مکمل‌های غذایی استفاده کنند. مکمل‌های گیاهی و رژیمی ممکن است به خواب کمک کنند. مکمل هورمون ملاتونین که به طور طبیعی وجود دارد نیز ممکن است کمک کند. تحقیقات محدودی نشان می‌دهد ملاتونین همچنین می‌تواند از رشد سالم مغز در نوزاد حمایت کند. با این حال، یک پژوهش در سال ۲۰۱۶ تأکید می‌کند که تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثر احتمالی لازم است.
افراد مبتلا به سندروم پای بی‌قرار یا RLS ممکن است دچار کمبود آهن و اسید فولیک باشند، بنابراین اگر RLS فرد را در شب بیدار نگه می‌دارد، باید از پزشک خود بخواهد که او را از نظر کمبودهای تغذیه‌ای آزمایش کند.
?
مدیتیشن می‌تواند به بیخوابی در دوران بارداری کمک کند. مطالعه‌ای در سال 2015 در مجله Obstetric MedicineTrusted Source نتیجه گرفت که مدیتیشن ممکن است به بی خوابی در بارداری کمک کند. این مطالعه می‌گوید که مدیتیشن یک روش غیردارویی برای مدیریت بی خوابی است و هاتا یوگا قبل از تولد ممکن است کمک کنند.
برای ارائه نتایج قطعی به مطالعات بیشتری نیاز است اما اکثر پژوهش‌ها به زنان باردار توصیه می‌کنند که یوگا را امتحان کنند.
درمان رفتار شناختی می‌تواند به افراد کمک کند تا افکار و احساسات خود را در مورد خواب در حالی که رفتار خود را تغییر می‌دهند، مدیریت کنند. درمان رفتار شناختی برای درمان بی خوابی بارداری می‌تواند به افراد مبتلا به کم خوابی شدید کمک کند. ایجاد تغییرات سالم که باعث کاهش بیخوابی می‌شود می‌تواند کارساز باشد. درمان رفتار شناختی ممکن است به ویژه برای کسانی که با اضطراب یا افسردگی روبرو هستند، مفید باشد.
تغییرات جسمی بارداری در کنار افزایش وزن مداوم می‌تواند ادامه فعالیت را دشوار کند. به گفته کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا، ورزش در دوران بارداری مزایای زیادی دارد. این مزایا شامل موارد زیر هستند:
ورزش ملایم همچنین می‌تواند به درمان بی خوابی بارداری کمک کند. هرگونه ورزش در دوران بارداری باید با توصیه پزشک انجام شود. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ از مجله علوم پزشکی پاکستان نشان می‌دهد که ورزش حدود ۳۰ دقیقه در روز حداقل ۴ تا ۶ ساعت قبل از خواب می‌تواند مفید باشد. برخی از شرایط ممکن است ورزش در دوران بارداری را خطرناک کند، بنابراین افراد قبل از شروع هرگونه برنامه تمرینی جدید باید با پزشک مشورت کنند. یادتان باشد که بی خوابی در مراحل اولیه و اواخر بارداری شایع است و معمولاً به این معنی نیست که خطرناک است.
تجویز پروژسترون دارای اثرات آرامبخش، کاهش زمان بیداری، کوتاه شدن زمان به خواب رفتن است. استروژن میزان خواب سریع حرکت چشم (REM) را کاهش می‌دهد. متابولیت‌های پروژسترون بر گیرنده‌های گاما آمینو بوتیریک اسید در مغز تأثیر می‌گذارد که تصور می‌شود این عوامل تغییرات خواب را ایجاد می‌کند.
یک پژوهش نشان داد که استروژن خواب REM را تضعیف می‌کند. در سوی دیگر اما افزایش خواب REM در مطالعات روی زنان در دوران یائسگی که تحت درمان جایگزینی استروژن قرار گرفته‌اند، مشاهده شده است.
مطالعه ۲۰۱۸ روی ۴۸۶ زن باردار نشان داد که بی خوابی پس از بارداری در ۳۳.۲ درصد موارد رخ می‌دهد. زندگی با نوزاد تازه متولد شده ممکن است پس از زایمان نیز بی خوابی را ادامه دهد. با درمان مناسب و تغییر شیوه زندگی، مانند ورزش و درمان درست، ممکن است فرد بتواند بر بی خوابی در دوران بارداری غلبه کند. همچنین ممکن است پزشک بتواند به شناسایی علل کمک کرده و به زنان در یافتن راه حل کمک کند.
آمار می‌گوید که اختلالات خواب در بارداری شایع است و فرد مبتلا باید به فکر درمان بی خوابی بارداری باشد. بر اساس نظرسنجی بنیاد ملی خواب ایالات متحده در سال 1998، 78 درصد از زنان اختلال خواب در دوران بارداری و 15 درصد از زنان در سه ماهه سوم بارداری دچار سندرم پای بی قرار (RLS) شدند. علاوه بر این ، 15 درصد از زنان باردار یا تازه باردار شده یک روز خواب کوتاه و 60 درصد زنان حداقل یک خواب کوتاه در آخر هفته را گزارش کرده‌اند.
همان طور که گفتیم اختلالات خواب بر سلامت و کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارند و همچنین ممکن است بر زایمان تأثیر منفی بگذارند. یک مطالعه اخیر در دانشگاه سانفرانسیسکو نشان داد زنانی که کمتر از ۶ ساعت در شب می‌خوابند، ۴.۵ برابر بیشتر سزارین می‌شوند.
خلاصه درمان بی خوابی بارداری
اختلالات خواب در بارداری شایع است. بی خوابی یک اختلال خواب مکرر است که زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. بی خوابی حاملگی می‌تواند اولیه یا ناشی از بیماری‌های همزمان باشد. تشخیص بی خوابی در حاملگی شامل اختلالات اضطراب، اختلالات مربوط به تنفس و سندرم پای بی قرار است. درمان‌های اولیه برای درمان اختلال خواب توصیه می‌شود تا از عواقب نامطلوب بارداری جلوگیری شود.
استراتژی‌های درمان بی خوابی بارداری شامل بهبود بهداشت خواب، درمان‌های رفتاری و دارو درمانی است. خطرات دارو را باید با مزایای آنها مقایسه کرد زیرا خطر احتمالی مرتبط با برخی داروها وجود دارد
منبع : درمان بی خوابی بارداری با روش های آسان| درمان بیخوابی حاملگی (sevteb.com)
