انتشار: 1377 خورشیدی
روزگار تازهای برای شعر، آغاز شده است. سالهاست که شعر کوردی در سایر گویشهارو به سمت مسیری نوگرایانه نهاده و شاعران نام آوری در چنین عرصهای به آفرینش آثاری درخور، مشغولند. اما به دلایل بسیارِ غیر شعری، سالها از وزش نسیم نوگرایی در جغرافیای گویشی کوردی کلهری بی نصیب مانده ایم. حالا زمان آن فرا رسیده است که گامهایی محکم در این عرصه برداریم.
گویش کلهری که بر ریشهای محکم از متون و ادبیات شفاهی استوار گردیده، در پهنهی زبان کوردی فضایی بکر و پرجاذبه را پیش روی متذوقان اهل قلم و اندیشهی این دیار قرار داده است. این گویش در حوزهی ادبی، علیرغم برخورداری از پتانسیل های لازم، به دلایل مختلف نتوانسته است پا به پای تحولات دنیای مدرن حرکتی پویا داشته باشد.
در گذشته، شعر ما جدا از چند استثنا، در افواه عامه وسیلهای برای تفنن بود و در شکل بدوی خود سالیان سال رخوت و سستی ادبیاتمان را به ما گوشزد میکرد. اما امروزه به این امر واقفیم که شعر از ستونهای حیات فرهنگ و زبان یک ملت به حساب میآید. به این سبب، شایسته نیست که در میان ما به همان شکل بدوی خود باقی مانده و بنا به نیاز زمان متحول نگردد.
امروزه بر اهل قلم و اندیشهی این دیار واجب است در راه رسیدن به شعری که میخواهد همپای زمان گام بردارد و به صید آرا و اندیشههای فرا روی جامعه بپردازد، قدمهای استواری بردارند و جوانان جویای نام این دیار نیز باید بتوانند برای فردای روشن پیش رو در وادی شعر و ادبیات راهی تازه را بیاغازند. بیانیهی حاضر میکوشد با این اهداف، مقدمهای برای این حرکت نوین و تحول ارزنده باشد:
1- زبان ما زندگی ماست.
2- ما برای حیات زبانی، ادبی و فرهنگی خود باید قواعد دنیای نوین ادبیات را بپذیریم.
3- شعر این شاخه از زبان کوردی بایستی از نگاه پاستورال فاصله بگیرد.
4- هر گونه تجربه یا کشف فضاهای تازهتر در ساحت ادبیات بویژه شعر امری قابل تحسین است
5- شعر این شاخه از زبان کوردی بایستی در بستری تازه تر، هر گونه نگاه «خال و لبی» را که تنها احساسات سادهی عشیرتی را بیان میکند، کنار بگذارد و به کف جامعه ورود نماید تا بتواند راوی رنج های آنها باشد.
6- نوگرایی الزاماً استفاده از قالبهای جدید در شعر کوردی نیست. مهمتر از هرچیز، تغییر دیدگاه شاعر است و پنجرهای که از پشت آن به جهان تازه مینگرد.
7- این بیانیه هیچکدام از قالبهای شعر سُنتی کوردی از جمله مثنویهای ده هجایی را مردود نمیشمارد. چون شاعر نوگرا می تواند از این قالب برای نگاهها و کشف و شهودهای نوگرایانهی خود استفاده نماید. اما نگاه جدید و منتقدانه به گذشته و حالِ شعر و نیز بازسازی برخی از تکنیکها و اسلوب ادبی گذشته بر اساس نیازهای زمانه یک ضرورت است.
8- این بیانیه به شاعران اعلام می کند که از چهارچوبهای محدود و تنگ نظرانه باید دوری جویند.
9- با ایمان به اینکه شکستن ساختارهای زبانی اعم از نحوی و غیره می تواند به کشف راههای تازهای منجر میشود، لذا این گونه نگرشها را یکی از اصول پایه ای خود تولیدات ادبی میدانیم و در زمینهی تحول در متن لازم است که شاعر نوگرای کوردی جنوبی از همهی عناصر، تکنیکها و ابزارهای ادبی جهانی بهره جوید...
10- بیانیه شعر کوردی کلهری یک بیانیه ایلی نیست بلکه تمامی لهجهها و گویشهای جنوبی زبان کوردی را نیز پوشش میدهد.
در راستای چنین تغییر نگاهی، نکات زیر قابل توجه است:
1-ساماندهی به حرکتهای نوگرایانه که در شعر کوردی این دیار بوجود آمده است.
۲- اشاعه و ترویج نوگرایی در بین جوانان نوجوی فرهنگ دوست.
۳- همگام و همراه کردن شاعران مستعد با این حرکت نو آیین.
امضا کنندگان بیانیه:
جلیل آهنگرنژاد، علی رسولی
پاییز سال 1377 خورشیدی، اسلام آباد غرب
این بیانیه در همان سالها در نشریات منتشر شد.