ذهن آگاهی چست؟ ذهن آگاهی تمرینی برای آگاه شدن از زمان «حال» و «حضور در لحظه» است، بدون قضاوت و با تمامیت، بدون چرخه زدن در گذشته یا موکول کردن به آینده؛ روشی برای افزایش آگاهی و تمرکز روی تنفس، حس کردن تک تک اجزای بدن در یک راستا و به طور پیوسته. ریشه ذهن آگاهی به فلسفه شرق برمیگردد، هیچ محدودیتی ندارد و هر کسی با هر عقیدهای میتواند از مزایای تمرینات ذهن آگاهی لذت ببرد. اهمیت ذهن آگاهی چیست؟ دنیای امروز، دنیای شلوغ و پر هیاهو و مشغلهای است.
اغلب در حالی که با یک چشم به بچه ها نگاه میکنید، نیمنگاهی هم به تلویزیون دارید، همزمان لباسها را در لباسشویی میگذارید. روز خود را هنگام گوش دادن به رادیو و رفت و آمد برای کار برنامه ریزی میکنید و سپس آخر هفته خود را برنامه ریزی میکنید.
اما در حین عجله برای انجام کارهای ضروری، ممکن است متوجه شوید که ارتباط خود را با لحظه فعلی، تمرکز خود روی آنچه را که انجام میدهید و احساساتتان از دست میدهید و غرق افکار میشوید.
ذهنآگاهی علمی است که قصد دارد توجه شما را بر لحظه فعلی متمرکز کند، به طوری که بدون قضاوت، هر آنچه در لحظه اتفاق میافتد را بپذیرد.
ذهن آگاهی یا مایندفولنس ریشه در آیینهای بودایی دارد اما در دهههای اخیر به صورت علمی مورد بررسی و تحقیقات فراوان قرار گرفته و مشخص شده است که یکی از عناصر اصلی در کاهش استرس و عامل افزایش رضایت عمومی از زندگی است. حتما می دانید که استرس عامل بسیاری از بیماری ها است. استرس چگونه ایجاد می شود؟ با بالا رفتن کورتیزول. هر چه قدر استرس بالاتر رود کورتیزول بیشتر می شود و استرس زیادتر می شود. وقتی کورتیزول بالا می رود سیستم ایمنی ضعیف می شود.
در یک تحقیق جالب کورتیزول ۱۱۷ نفر را اندازه گیری کردند سپس به آن ها آموزش دادند که به مدت ۴ روز تمرینات ذهن آگاهی انجام دهند. نکته جالب این بود که بعد از ۴ روز کورتیزول آن ها و در نتیجه استرس پایین آمد. یعنی سطح ایمنی ۵۰درصد بالا رفت و کورتیزول ۱۶درصد پایین آمد. بنا به تحقیقی که در مجله علمی Frontiers in Human Neuroscience انجام شد، ذهن آگاهی باعث می شود که مغز کنترل بهتری در پردازش درد و هیجانات داشته باشد، به خصوص از طریق کنترل بر روی امواج آلفای قشری (که در میزان توجه ما نسبت به حواس مختلف مان نقش دارد).و اینکه تحقیقات متعددی نشان دادهاند که ذهن آگاهی بر روی سیستم ایمنی بدن ما تاثیر مثبتی دارند. اما چگونه؟ نتایج اکثر این تحقیقات مشخص کردهاند که ذهن آگاهی و مدیتیشن باعث افزایش سلولهای T یا همان لنفوسیت T در بدن ما میشود. این سلولها که مسئول مستقیم مبارزه با سلولهای سرطانی و سایر بیماریها هستند میتوانند به ما در مقابله با بسیاری مشکلات و بیماریها کمک کنند.
علاوه بر آن ذهن آگاهی برای مقابله با درد هم بسیار مفید است. بسیاری از درد های ما (مشکلات روزمره و روحی و یا حتی مشکلات جسمی) ریشهای ذهنی و درونی دارند. اما به کمک ذهن آگاهی و انجام مدیتیشن شما میتوانید دو عامل مهم یعنی اضطراب و استرس را از زندگی خود حذف کنید تا آنها نمک بر روی زخم شما نپاشند. بدین ترتیب تحمل دردهای روحی و ذهنی برای شما سادهتر خواهد شد. چگونه می توان حال خود را در آغوش گرفت؟ در دنیای امروز که عواملی زیادی برای حواس پرتی و پریشانی روحی وجود دارد شاید سخت به نظر برسد که بتوانیم به طور کامل، کنترل ذهن خود را در دست داشته باشیم و در زمان حال سیر کنیم اما با انجام تمریناتی ساده میتوانیم این مهارت را بدست بیاوریم. در تمرینات ذهن آگاهی تنها کاری که باید انجام دهید این است از زمان حال غافل نشوید و از کوچکترین لحظاتی که سپری میشوند، حتی اگر تلخ و ناراحتکننده هستند، لذت ببرید. در ادامه شما را با چند تمرین ساده برای ذهن آگاهی آشنا میکنیم. شاید انجام آنها در روزهای اول سخت به نظر بیاید اما با تمرین مداوم، ملکه ذهن شما خواهند شد:
چه در جلسات کاری، دورهمی خانوادگی، و چه زمان ورزش و پیادهروی و یا هرگونه فعالیت دیگری سعی کنید تا این تمرینها را انجام دهید و از حواسپرتیها و پرش به زمان گذشته یا آینده در امان باشید و از فواید ذهن آگاهی بهره ببرید. توصیه آخر: برای در آغوش گرفتن حال خود به غیر از ذهن آگاهی با احساسات خود چه مثبت یا منفی پذیرا و آگاه باشید بجای انکار و سرکوب احساسات برای اینکه با احساسات خود آگاه باشید و در لحظه حال و اکنون دریابید احساسات خود را روی کاغذ بنویسید و اگه مشکلی در برنداشته باشد با دیگران یا والدین یا دوستان در مورد احساسات خود صحبت کنید و اینکه از سرزنش خود دست برداید برای اینکه احساسات منفی در درون انسان شعله ور و این عمل برعکس با خود مهربان بودن یا خودشفقت ورزی است و بنابر این بجای درگیر گذشته بودن از آن درس بیاموزیید و اینکه همه ابعاد انسانی ما در کنار هم شاکله انسانی انسان بودن را می بخشد و به تنهایی نه.