از بهترين، مؤثرترين و قابل لمسكنندهترين امور به يادآورندهی مرگ، ارتباط با قبر است. حالا اگر شد قبری که قبل از مرگ آن را برای خود مشخص کرده یا قبری که خود به طور نمادین درست کرده است. بسيار شنيده شده است كه بزرگان درگاه اله، از علما و نيز رزمندگان اسلام، در مكاني مناسب، شبه قبری مهيّا نموده و به خصوص شبها داخل آن شده و با خدای خويش راز و نياز مینمودند و خود را برای سكونت در جايگاهی تنگ و تاريک، تا روز قيامت آماده میساختند.
«هان ای خود را گم كرده كه چيزی جز شهوات تو را سیر نمیكند، ديری نمیپايد كه همهی زندگيت به اين مكان تنگ و تاريک خلاصه میشود. اينجا پايان كيـفهای توست. اينجاست مكانی كه روزگار، تو را به زميـن میزند. اينجاست كه عزيزترين عزيزانت تو را داخل آن نمـوده، به رويـت خاک ريخته، آنگاه برای هميشه رهايت میكنند. آيا ميشنوی اين صدا را؟:
أ نَا بَيْتُ الْغُرْ بَةِ منم خانهی غريبـی
أَنَا بَيْتُ الْوَحْشَةِ منم خـانهی وحشت
أَنَـا بَـيْـتُ الـدُّودِ منم خـانهی كرمها
أَنَـا الْـقَبْرُ منم قبــــــر
أَنَا رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ أَوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِ النَّارِ
من باغی از باغهای بهشت يا حفرهای از حفرههای جهنم هستم.[1]
اينجا تاريک است، با خود نور بياور. اينجا غريبـی، مونسی با خود بياور. اينجا لانهی مارها و عقربهاست، با خود دافعی بياور. اينجا خانهی فشارهای غير قابل تحمل است، راه گشايشی از آنها بجوی. اينجا خانهی همنشينی با کسی است که تجسم اعمال زشت توست، چارهای بجوی. اينجا خانهی سؤالهاست كه اگر بیپاسخ بمانند، گرزهای آتشين بر سرت كوفته خواهد شد. پس جوابهايی مطمئن با خود همراه داشته باش.»
امیر المؤمنین علیه السلام فرمودهاند:
«وَ اذْكُرْ قَبْرَكَ فَإِنَّ عَلَيْهِ مَمَرَّك»
«و قبرت را یاد کن که حتماً محل عبور توست.»
یادم میآید زمان دفاع مقدس، رزمندگان اسلام که ارتباط عمیقی با خدا و معصومین علیهم السلام داشتند گاهی این کار را میکردند. قبری درست کرده و شبها در آن مناجات میکردند. پرواز به سوی ملکوت بال پرواز میخواهد و آنها حب دنیا را و دنیا را همچون قفس میدیدند و برای خروج از این قفس و قدرت دادن به بال پرواز لازم میدیدند با یاد مرگ و معاد به خصوص با ارتباط با قبر اگر چه مصنوعی به خواستهی خود برسند.
1- اصول كافي ج3 ص242