تحول دیجیتال (Digital transformation) یا DT به معنی یکپارچه سازی فناوری‌های دیجیتال با تمامی زمینه‌های کسب و کار است. این مفهوم بر تغییر نحوه انجام عملیات و ارزش گذاری بر مشتری متمرکز است و به ایجاد تغییرات فرهنگی- سازمانی برای مقابله با چالش‌های موجود نیز می‌پردازد.
به بیان دیگر، در پاسخ به سوال بستر اصلی تحول دیجیتالی چیست، می‌توان گفت DT، فرآیند دیجیتالی کردن فرآیندهای داخلی و خارجی سازمان با استفاده از فناوری است. DT به کسب و کارها کمک می‌کند تا عملکرد خود را بهبود ببخشند و با خطر اختلالات و مشکلات کاری مقابله کنند.
برخی از رهبران احساس می‌کنند اصطلاح “تحول دیجیتال” بسیار گسترده است و نمی‌توان به سادگی آن را اجرا کرد! حتی برخی از این اصطلاح می‌ترسند. اما عملی کردن آن اهمیت زیادی دارد. به هر حال سازمان‌های امروزی در نقاط مختلف در مسیر تحول دیجیتال قرار دارند. اگر احساس می‌کنید در این زمینه گیر کرده‌اید، اصلا نگران نباشید، چون تنها نیستید. یکی از سخت‌ترین سوالاتی که در مورد تحول دیجیتالی وجود دارد این است که چگونه می‌توان از چالش‌های اولیه عبور کرد و به مرحله اجرا رسید.
بسیاری از CIO ها و سازمان‌ها فکر می‌کنند که در تحول دیجیتالی نسبت به بقیه بسیار عقب هستند، در حالی که اینطور نیست. در دو سال اخیر و با وجود اپیدمی COVID-19، فوریت جدیدی برای تحقق اهداف تحول دیجیتال به وجود آمده است و بسیاری از سازمان‌ها خود به خود مجبور به ورود در این زمینه شده‌اند. با این حال رهبران فناوری اطلاعات با چالش‌هایی از جمله بودجه، درگیری با استعدادها و تغییرات فرهنگی دست و پنجه نرم می‌کنند. به هر حال سواد دیجیتال اهمیت زیادی در این زمینه دارد.
کریستین مت و توماس هس در مورد تحول دیجیتال چنین می‌گویند:
تحول دیجیتال شامل اقدامات سازمان‌ها برای استفاده از تکنولوژی های جدید دیجیتال و بهره برداری از منافع آنها است.
هرچند ریشه DT به دهه 1940 برمی‌گردد، اما با ارائه محصولات، خدمات و رسانه‌های دیجیتالی در دهه 1990 و 2000، افراد درک بهتری از تحولات دیجیتال پیدا کردند.
ظهور سیستم عامل رسانه‌های اجتماعی و انواع دستگاه‌های هوشمند، در نحوه ارتباط مشتریان با مشاغل مختلف، تغییرات بزرگی ایجاد کرد. علاوه براین، مدت انتظار برای پاسخگویی و در دسترس بودن چند کانال را نیز تغییر داد.
از سوی دیگر، با تحولات صورت گرفته، تجارت آنلاین، فرصت‌های فروش مبتنی بر وب و سیستم‌های پرداخت آنلاین، محبوبیت زیادی پیدا کردند. به این ترتیب، کسب و کارها می‌توانند محصولات، خدمات و ارتباطات خود را بر اساس نیازمندی مشتریان تنظیم کرده و موفق‌تر عمل کنند.
شرکت‌هایی که می‌خواهند در دنیای مدرن امروز که فناوری هر روز در حال تغییر و پیشرفت است، موفق شوند، باید بعد از پاسخ به سوال «تحول دیجیتال چیست؟» اهمیت آنرا برای خود مشخص کنند. آنها باید مایل به انطباق و تغییر فرآیندهای خود باشند، تا بتوانند برای آینده کسب و کار آماده شوند. سازمان‌ها باید یاد بگیرند که وضع موجود را به چالش بکشند، آزمایش کنند و خارج از چارچوب فکر کنند.
توسعه راه‌حل‌های تحول و تغییر دیجیتال خطرات خود را به همراه دارد و به خصوص برای مشاغل بزرگ‌تر آسان و ارزان نیست. به‌روزرسانی فناوری همیشه هزینه دارد. تغییر کامل نحوه استفاده از فناوری برای اداره کسب و کار، مستلزم سرمایه‌گذاری قابل توجهی است. این واقعیت که هزینه‌های تحول دیجیتال علیرغم هزینه‌ها و خطرات ناشی از آن افزایش یافته است، نشان از اهمیتی است که توسط مشاغل سراسر جهان به این موضوع داده شده است.
تحول دیجیتال مزایای زیادی برای کسب و کارها دارد. مثلا باعث افزایش نرخ تبدیل و مشارکت مشتری می‌شود و مزایای رقابتی خوبی برای کسب و کار شما به وجود می‌آورد. با این حال زمینه‌های کلیدی متفاوتی وجود دارد که تاثیر تحول دیجیتال بر مشاغل را نشان می‌دهد. مواردی مانند:
یکی از مزایا و تاثیرات اصلی استفاده از فناوری‌های دیجیتال این است که تغییرات زیادی در روند فروش ایجاد می‌کند. فناوری دیجیتال باعث می‌شود که بازارهای وسیع‌تری به راحتی به کسب و کار شما دسترسی داشته باشند و مشاغل مختلف با اندازه‌ها و زمینه‌های مختلف از وجود کسب و کار شما مطلع شوند.
ساده‌سازی تجربه مشتری، یکی از اصلی‌ترین هدف‌های مهم و مشترک برای مدل کسب و کار تحول دیجیتال است. وقتی همه داده‌های موجود جمع‌آوری و به صورت یکجا متمرکز شوند و مورد استفاده قرار بگیرند، نمایندگان پشتیبانی مشتری، بهتر و آسان‌تر می‌تواند درخواست‌های مشتری را حل کند.
تحول دیجیتال بیشتر در مورد افزایش کارایی و افزایش ارتباطات با دیگران است. مشاغلی که از استراتژی تحول دیجیتال استفاده می‌کنند، شاهد زمینه‌های بهبود مانند افزایش همکاری بین کارکنان در سطوح مختلف و بهبود مدیریت عملکرد خواهند بود.
مشتریان مهم‌ترین ذینفعان هر سازمان هستند. تحول دیجیتال به مشاغل کمک می‌کند تا تجربه‌ای عالی برای مشتریان به وجود بیاورند و خدمات بهتری به آنها ارائه دهند. DT به سهولت اتصال داده‌های مشتری در سراسر سازمان کمک می‌کند.
شرکت‌ها دائما در حال جستجو برای بهبود کارایی فرایندهای خود هستند. با وجود مدل کسب و کار تحول دیجیتال، هزینه‌های عملیاتی کاهش پیدا می‌کند؛ و این به دلیل کاهش زمان اجرای فرایندها، حذف وظایف جزئی و ترکیب ویژگی‌های جدید است.
کسب و کارهایی که از Digital Transformation در مدیریت فرآیندهای کسب و کار استفاده می‌کنند، به عنوان بازگشت سرمایه‌گذاری خود انتظار نتایج سریع، شفاف و قابل اندازه‌گیری را دارند. اگر این تحول در سازمان‌ها به درستی انجام شود، انتظارات آنها محقق خواهد شد.
خرید شرکت Assurance IQ توسط Prudential Financial در سال ۲۰۱۹ نشانگر علاقه‌مندی به ترجیحات مصرف‌کننده برای تعامل با برند‌ها از طریق کانال‌های دیجیتال است. شرکت Assurance IQ خریداران را با بیمه‌های زندگی، بهداشت و اتومبیل مطابقت داده و به آنها امکان خرید محصولات بصورت آنلاین یا با کمک نمایندگی زنده را می‌دهد.
استیسی گودمن، مدیر فناوری اطلاعات Prudential Financial می‌گوید مهندسان این شرکت برای پشتیبانی از استراتژی دیجیتال از فرآیندهای چابک و DevOps استفاده می‌کنند و تیم‌های متفاوتی را شامل مدیران محصول، تحلیل‌گران و سایر کارمندان اصلی کسب و کار در بر می‌گیرند. مهندسان به شدت به تیم‌های مایکروسافت و سایر ابزارها برای همکاری در زمینه کدگذاری و سایر امور متمایل هستند.
در حالی که مدل ترکیبی Prudential از عملیات ابری و مرکز داده در برابر همه‌گیری کرونا قوی عمل کرده است، اهداف گودمن شامل افزایش زمان برای بازاریابی محصولات نرم‌افزاری جدید می‌شود که در بهترین حالت تجربیات مشتریان و کارمندان را بهبود می‌بخشد.
گودمن می‌گوید: “ما می‌خواهیم در این زمینه قدم بگذاریم تا بتوانیم به نیاز بازار پاسخ دهیم.” وی افزود که می‌خواهد قابلیت‌های تلفن همراه را بهبود بخشد زیرا Prudential همچنان از سیاست خود مبنی بر اجازه دادن به افراد برای کار از دفتر و از راه دور در طول دوره همه‌گیری کرونا پشتیبانی می‌کند.
برای جولی آوریل از زمان پیوستن به Lululemon به عنوان مدیر فناوری اطلاعات در سال ۲۰۱۷، هم‌سو بودن با بازار اهمیت فراوانی دارد. آوریل که از زمان پیوستن به این شرکت خرده‌فروشی پوشاک، چندین وب سایت بین‌المللی و برنامه‌های تلفن همراه را راه‌اندازی کرده است، می‌گوید که بیشترین توابع محاسباتی را به Microsoft Azure منتقل می‌کند تا “انعطاف‌پذیری بیشتری را به مهمانان خود ارائه دهند.” آوریل می‌گوید تحرک تمرکز اصلی است، زیرا Lululemon تلاش می‌کند تا مشتریان بتوانند موجودی محصولات را از طریق تلفن‌های هوشمند خود جستجو کنند.
آوریل همچنین گفته است: “ما از طریق نوآوری در محصولات و ایجاد تجربه‌های بهتر مهمان در بازارهای اصلی در سراسر جهان به رشد خود کمک می‌کنیم.”
اما نکات زیر در مورد تحول دیجیتال در سطح مدیریت ارشد و رهبری سازمان باید حتما مورد توجه قرار گیرد:
دیجیتالی کردن فرآیندها و فعالیت های کنونی سازمان، تحول دیجیتال محسوب نمی شود!
طرح هایی که عموما مبتنی بر استفاده از آخرین تکنولوژی ها هستند یا قصد آن بروز رسانی سیستم ها یا کاهش هزینه ها هستند، تحول دیجیتال نیستند! این طرح ها ممکن است به بهره وری و اثربخشی عملیاتی سازمان کمک کند ولی تحول محسوب نمی شوند چون تاثیر تعریف شده ای بر استراتژی و موقعیت آتی شرکت در بازار نخواهد داشت.
یکی از ویژگی هایی که استراتژی تحول دیجیتال دارد این است که تغییرات حاصل از آن باید ارزش متمایزی را به مشتری ارایه کند. به عبارت دیگر پیشنهاد ارزش یا VALUE PROPOSITION در برنامه ها با روندهای کنونی یا آتی بازار منطبق می گردد و ممکن است ادامه همین راهی که شرکت در حال حاضر میرود، نباشد.
