نسل Z در مقایسه با نسل‌های دیگر تصور متفاوتی از «دیگری» دارد. این نسل از کد‌های اجتماعی متفاوتی استفاده می‌کند. کد‌های اجتماعی این نسل در فضای مجازی تعریف می‌شود و عموما برای نسل‌های قبلی قابل‌فهم نیست، مثلا استفاده از ایموجی‌ها و مم‌ها (تصاویر و گفتار تکرارشونده)، مختصرنویسی، استفاده از ضمیر مخاطب دوم شخص، بلاک کردن، ریپورت کردن و ... همچنین تصور این نسل از دیگری، کسی است که با او مشارکت و همکاری دارد.
این نام‌گذاری ابتدا از آمریکا آغاز و با توجه به گسترش اینترنت به مرور در سایر جهان از آن استفاده شد. در حال حاضر موسساتی که در این زمینه کار می‌کنند برای افرادی که در بازه‌های زمانی مختلف متولد شده‌اند، از اسم گزاری‌های متفاوتی استفاده می‌کنند.
• بزرگترین نسل (Greatest Generation)
متولدین سال‌های 1900 تا 1924، در دسته نسل بزرگان قرار می‌گیرند. رکود بزرگ اقتصادی آمریکا، جنگ جهانی اول و جنگ جهانی دوم را به چشم دیده‌اند. برخی مراجع بر این باور هستند که قبل از این افراد هم نسل دیگری به نام نسل گمشده وجود دارد.
• نسل خاموش (Silent Generation)
افرادی که متولد سال‌های 1925 تا 1945 هستند را نسل خاموش یا سنت‌گراها می‌نامند. این افراد با آغاز جنگ جهانی دوم، همراه با بزرگترین بحران اقتصادی در جهان به دنیا آمدند. این نسل در ابتدای زندگی، دشواری را تجربه کرد.
همین مشکلات و سختی‌ها به اخلاق این افراد شکل داد آنها را افرادی منظم، صبور، سخت‌کوش و وفادار بار آورد. این نسل به ثبات شغلی و آرامش علاقه زیادی دارند. به همین خاطر هم در برابر حکومت‌ها سکوت می‌کنند و در نتیجه به آنها نسل خاموش گفته می‌شود.
• نسل B (بیبی بومرها یا نسل انفجار جمعیت)
این نسل بین سال 1946 تا 1963 میلادی و پس از جنگ جهانی دوم متولد شدند. این نسل همراه با رشد اقتصادی و افزایش امنیت بزرگ شدند و به همین دلیل شور و شوق زیادی برای زندگی دارند، فهمیدند با تلاش و کوشش فراوان می‌توانند به ثروت زیادی دست پیدا کنند و آرامش کامل به زندگی خود دهند.
رفاه اقتصادی و امینت اجتماعی در این بازه زمانی، باعث افزایش جمعیت شد، به همین خاطر به این نسل بیبی بومرها یا نسل انفجار جمعیت گفته می‌شود. اکثر پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های دنیای ما متعلق به همین نسل هستند.
بیل گیتس و وارن بافت که امروز نامشان در بین ثروتمندترین افراد جهان به چشم می‌خورد، متعلق به همین نسل هستند. ریسک پذیری و خلق کسب و کارهای جدید از خصوصیات بارز این نسل است.
• نسل X یا سیزدهمی‌ها (X Generation)
نسل X افرادی هستند که در سال 1965 تا 1980 به دنیا آمدند. این افراد با تغییر و تلاطم در این زمان متولد شدند. نسل سیزدهمی‌ها متکی به خود هستند و توقع کمک کمتری از سایر افراد دارند. این نسل نسبت به نسل‌های قبل از خود حساسیت کمتری نسبت به دین، مذهب، قومیت و نژاد نشان می‌دهند.
یکی از مهم‌ترین خصوصیات این افراد برقراری ارتباط با محیط اطراف است.
• نسل Y (نسل هزاره یا Y Generation)
به متولدین سال‌های 1980 تا 1995، نسل Y یا نسل هزاره (Millennium) گفته می‌شود. این افراد با تکنولوژی ارتباط بهتری دارند و امروز اکثرا در حوزه کسب و کارهای آنلاین فعالیت دارند. کسانی هستند که در استفاده از ابزارهای ارتباطی هوشمند به نسل قبلی خود کمک کردند. این نسل نسبت به دین و مذهب اعتقاد کمتری دارد.
• نسل Z (Z Generation)
نسل زد (Z) یا دهه هشتادی‌ها در ایران، همان‌هایی که بین سال‌های 1996 تا 2012 به دنیا آمدند. بومی‌های اینترنت یکی دیگر از لقب‌هایی است که به آنها گفته می‌شود. یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های این نسل “عدم مسئولیت پذیری و تعهد در قبال سازمان” است.
نسل Z با هوش و درک بالایی که پیدا کرده است، متوجه شده که مفهوم تعهد تغییر کرده است. این نسل به حرفه‌ی خود متعهد است و به آن باور دارد. این افراد حاضرند تخصص خود را در قالب یک رابطه برد _ برد که برگرفته از مذاکره برد-برد است، در اختیار کارفرما قرار دهند.
• نسل آلفا (Generation Alpha)
نسل آلفا به جدیدترین نسل بشر گفته می شود. این نسل پس از 2012 میلادی متولد شده است و دهه نودی در ایران نامیده می شود. این نسل هنوز وارد جامعه نشده و دوران تحصیل را سپری می کند. این نسل برخلاف نسل z که از دوران نوجوانی با دنیای دیجیتال مواجه شده از لحظه تولد با دنیای دیجیتال در مواجهه بوده است. در واقع فناوری های عصر امروز برای این نسل نه تنها بخشی از کار، بلکه بخشی از زندگی می باشد.
۱. اولین نسل بشر هستند که در عصر دیجیتال متولد شده‌اند
مهم‌ترین مشخصه این نسل غوطه‌وری آنها در دنیای دیجیتال است. نسل z زمانی به دنیا آمدند که اینترنت و شبکه‌های اجتماعی سریع در حال گسترش بودند. گرچه نسل پیش از آنها (ملقب به نسل هزاره) اولین برخورد را با دنیای دیجیتال داشتند، نسل z به اولین گروه بشر تبدیل شدند که دوران نوجوانی و جوانی را در ارتباط مستقیم با فضای مجازی می‌گذراند.
تعامل گسترده با چنین دنیایی مزایا و معایب خود را دارد. دسترسی به حجم زیادی از انواع داده‌ها به این نسل امکان می‌دهد که دانش گسترده‌‌تری درباره همه‌چیز داشته باشد. از سوی دیگر، این دسترسی زیاد و وقت‌گذرانی بیش از حد در فضای مجازی، اضطراب‌ها و مشکلات روانی خاصی را ایجاد کرده است. مثلا برخی می‌گویند نسل z کمتر از نسل‌های پیشین خود مهارت‌های اجتماعی دارد.
۲. عملگرایی و مسائل مالی نقش بسزایی در تصمیم‌گیری این نسل دارند
اعضای نسل z شاهد دشواری‌های مالی و فداکاری بسیار والدینشان بوده‌اند. به همین دلیل ترجیح می‌دهند دوره جوانی خود را صرف کسب ثروت و تأمین نیازهای معیشتی کنند. برخلاف نسل هزاره که در دوره رقابت‌های جنگ سرد حاضر بود جوانی و زندگی خود را صرف آرمان‌های ایدئولوژیک گوناگون کند، این نسل ترجیح می‌دهد نگاهی عملگرایانه به مسائل زندگی داشته باشد. بنابراین در نسل z از آرمان‌گرایی نسل‌های پیشین خبری نیست. این نسل سرمایه‌گذاری، مشاغل پایدار و کارآفرینی را ترجیح می‌دهد.
۳. با مشکلات و چالش‌های روانی متفاوتی مواجه هستند
همان‌طور که گفتیم، بزرگ‌شدن در تعامل زیاد با فضای مجازی، مشکلات روانی متفاوتی را برای این نسل ایجاد کرده است. صرف ساعت‌ها وقت در شبکه‌های اجتماعی و زل زدن به گوشی‌های تلفن همراه باعث شده است که برخی از روان‌شناسان نسل z را تنها‌ترین نسل بشر بنامند. تنهایی و افسردگی از مشکلات شایع این نسل‌اند.
همچنین بحران‌های به‌ارث‌رسیده از نسل‌های پیشین نیز بر دوش نسل z سنگینی می‌کنند. بحران‌هایی مانند افراط‌گرایی سیاسی و تغییرات اقلیمی اضطراب این نسل را بیشتر هم کرده است.
۴. مصرف‌کنندگانی زیرک هستند
نسل‌های پیشین مصرف‌کنندگانی ساده بودند. آنها اغلب خرید‌های خود را حضوری و در مغازه‌های محلی انجام می‌دادند. به‌طبع تنوع کالا نیز محدود بود. اما نسل z با دسترسی به دنیای دیجیتال، به انبوهی از محصولات متنوع دسترسی دارد. این نسل به‌خوبی آموخته است چطور از بین انواع محصولات محصول دلخواهش را انتخاب کند.
نسل z بی‌پروا نظرات مثبت یا منفی‌اش درباره استفاده از محصولات را در صفحه کاربری‌اش به اشتراک می‌گذارد. این نسل بیشتر خرید‌های خود را اینترنتی انجام می‌دهد. عادات و ترجیح‌های این نسل در جایگاه مصرف‌کننده، تفاوت‌های چشمگیری با نسل پیشین دارد.
حضور نسل z در فضای مجازی به مشاغلی همچون دیجیتال مارکتینگ و سوشیال مدیا مارکتینگ رونق داده است. بسیاری از شاغلان این عرصه نیز خود از همین نسل‌اند.
۵. نسل z از نظر سیاسی پیشروست
نسل z از نظر سیاسی انعطافپذیرتر از نسل هزاره است. برخلاف گذشته که سنت‌های سیاسی مشخصی بین احزاب وجود داشت، نسل z ترجیح می‌دهد عقاید خود را داشته باشد. همان‌طور که این نسل به‌سرعت خودش را با پیشرفت‌های زمانه تطبیق می‌دهد، دوست دارد در عرصه مسائل سیاسی نیز با زمان پیش برود و کمتر تن به محافظه‌کاری می‌دهد.
حتی جوانان محافظه‌کار این نسل نیز بیشتر از محافظه‌کاران نسل پیشین با تحولات پرشتاب سازگارند.
با مرور ویژگی‌های افراد این نسل، متوجه شدیم که آنها تقریبا سلطه ناپذیرهستند. بنابراین مطمئنا روش‌های ارتباطی کهنه برای ارتباط با آنها موثر نیست. برای ارتباط موثر با زومرها (نسل z) باید بتوانید با کفش‌های آنها راه بروید. آنها زندگی را در تمام ابعاد آن بصورت فشرده می‌خواهند. از موسیقی و فیلم و سریال گرفته تا ابعاد بزرگ‌تر زندگی مانند رابطه‌ی عاطفی با نزدیکان‌شان.
البته آنها به طور متضادی با ویژگی قبلی‌شان بسیار صبوراند. با خطاها مشکلی ندارند و توان پذیرش و بخشندگی بالایی دارند. داشتن حریم شخصی برای آنها بسیار اهمیت دارد و شاید به افرادی‌که حریم آنها را بشکنند به چشم متجاوز نگاه بکنند. روان‌شناسان معتقد‌اند که برای ارتباط برقرار کردن با یک انسان لازم است نیازهای اورا خوب بشناسیم. بنابراین به رسمیت شناختن نیازهای آنها کلید برقراری ارتباط موثر با آن‌هاست.
سعی کنید از کنترل کردن آنها اجتناب کنید. درواقع تحت سلطه بودن یا نبودن یک مساله‌ی از پیش تعیین شده برای نسل z است. آنها در بهترین حالت شمارا نادیده خواهند گرفت. بنابراین بهترین راه ارتباط داشتن با آنها ورود به دنیای آن‌هاست. ضمنا افرادی‌که نسبت به تغییرات سریع جهان مدرن بدبین هستند و تفکر سیاه و سپید دارند نمی‌توانند ارتباط موثری با زومرها داشته باشند.
به دلیل عجین بودن زندگی نسل z با فضای دیجیتال و درگیری همه جانبه‌ی زندگی‌شان با این فضا طبیعتا آسیب‌هایی مورد انتظار است. از جمله این‌که ممکن است استفاده‌ی مداوم از این فضا آن‌هارا به انزوا بکشاند و دیگر تمایلی به ارتباط با نزدیکان از خودشان نشان ندهند. همچنین برنامه‌ی ورزشی منظم برای حفظ سلامت جسمانی آنها لازم است. چراکه عدم تحرک در طولانی مدت باعث بروز مشکلات جسمانی گوناگون خواهد شد.
فضای دیجیتال پر از اتفاقات گوناگون است که محفوظ ماندن از خطرات آن به آمادگی‌های بسیاری نیاز دارد. نباید اینطور تصور کرد که چون زومرها در همین زیست بوم رشد کرده‌اند پس از آسیب‌های این فضا در امان هستند. آنها در ابتدای امر فقط توان تطبیق خودشان را با این فضا دارند. بنابراین ارائه‌ی آموزش‌های لازم از جمله آموزش‌های مربوط به سواد رسانه از همان دوران ابتدایی سال‌های دبستان لازم است.
