یادگیری مجازی، یادگیری با استفاده از تکنولوژی های الکترونیکی و در بستر امن اینترنت برای دسترسی به برنامه درسی در خارج از یک کلاس سنتی است. یادگیری این نوع آموزش بسیار آسان تر از سایر روش های آموزشی می باشد. بنابراین می توان گفت برترین شیوه آموزش از راه دور به گونه ای که هنر جو و استاد بتوانند همچون کلاس حضوری با یکدیگر تعامل کنند استفاده از آموزش آنلاین می باشد.
در این شیوه یادگیری بر اساس نیاز و نوع آموزش افراد می توانند با استفاده از انواع شیوه ها اقدام به یادگیری مفاهیم از راه دور نمایند. استفاده از انواع برنامه صوتی و تصویری و انتقال مفاهیم با استفاده از برنامه هایی همچون پاور پوینت، فایل های PDF و... که جز آسان ترین شیوه آموزش مجازی هستند، همگی سبب شده است که این نوع آموزش از استقبال بیشتری نبست به شیوه های سنتی برخوردار باشد.
ما آموزش مجازی را به عنوان دوره هایی تعریف می کنیم که به طور خاص از طریق اینترنت به جایی غیر از کلاس درس که در آن استاد آموزش می دهد، ارائه می دهیم. این نوع آموزش از طریق DVD یا CD-ROM، نوار ویدئویی یا یک کانال تلویزیونی نمی باشد بلکه تعاملی است که در آن شما همچنین می توانید با معلمان، اساتید و یا سایر دانش آموزان خود در کلاس خود ارتباط برقرار کنید.
گاهی اوقات آموزش ها به صورت زنده می باشد. جایی که شما می توانید "به صورت الکترونیکی" دست خود را بالا ببرید و در زمان واقعی تعامل داشته باشید و یا یک سخنرانی که از قبل نوشته شده است را در این فضا به سایرین ارائه دهید. همواره معلم یا استاد در این نوع آموزش می تواند با شما ارتباط برقرار کند و یا بلعکس. برای مثال تکالیف و یا تست های شما را ببیند و در صورت یه وجود آمدن سوال بتوانید به راحتی آن را با استاد خود در میان بگذارید.
آموزش مجازی فرآیندی ثابت شده است و یک روش موفق از طرف آموزش و پرورش معرفی شده است. این روش در کشورهایی همچون آمریکا برای بسیاری از شهروندان به یک سبک زندگی مبدل شده است و امروزه شاهد استقبال بسیار زیادی از این شیوه آموزشی در ایران هستیم.
هدف آموزش و یادگیری مجازی ارتقای دانش و مهارت های فراگیران، دانش آموزان، دانش جویان و پرسنل سازمان ها با به کارگیری برنامه های به روز و مقرون به صرفه است. این در حالتی است که حتی اگر افراد وقت کافی برای حضور در کلاس های سنتی داشته باشند، باز هم آموزش های آنلاین مبتنی بر کلاس درس را ترجیح دهند، ضمن این که هر فرد باید همزمان با پیشرفت فناوری، اطلاعات خود را به روز کنند.
با توجه به استقبال و شرایط موجود در جامعه و عدم ظرفیت مراکز آموزشی، به نظر می رسد آموزش و یادگیری مجازی می تواند گامی موثر در جهت پوشش نیازهای آموزشی بردارد. علاوه بر این از آنجایی که یادگیری مجازی می تواند مهارت های کامپیوتری و فناوری اطلاعات کارآموزان را ارتقاء بخشد، بی شک فرد برای ادامه خدمت آمادگی بیشتری پیدا میکند، چرا که در تمام دنیا فناوری اطلاعات به عنوان ابزاری در خدمت رشته ها و مشاغل درآمده و علاوه برکاهش هزینه ها و کمک به بهبود مشاغل سنتی، مشاغل جدیدی را نیز تعریف کرده است. بنابراین باید گفت آموزش دانش آموزان و دانش جویان به شیوه مجازی باعث ارتقا سطح نگرش افراد نسبت به استفاده از فناوری اطلاعات در مشاغل خواهد شد.
یادگیری مجازی با استفاده از روش‌های مختلفی انجام می‌شود. به عنوان مثال:
1. یادگیری مجازی از طریق پیام‌رسان‌ها:
پیام‌رسان هایی مانند شاد، واتساپ، تلگرام قابلیت ایجاد گروه دارند. خیلی از کلاس‌های گروهی به صورت گروه‌های مجازی در این پیام‌رسان‌ها شکل می‌گیرند. دانش آموزان و معلمین از طریق چت کردن و ارسال صوت و تصویر با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. سؤال و جواب می‌کنند، تمرین حل می‌کنند، تکالیف ارسال می‌کنند و حتی امتحان برگزار می‌کنند.
2. یادگیری آنلاین از طریق ویدیوکال:
ویدیوکال یا همان تماس تصویری نوع دیگری از یادگیری مجازی است. این روش بیشتر برای دانش‌آموزان دبیرستانی و دانشجویان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر تعداد دانش آموزان کم باشد همه می‌توانند در تماس تصویری حضور پیدا کنند. ولی وقتی که تعداد دانش آموزان زیاد باشد معمولا تماس تصویری به صورت یک طرفه برقرار می‌شود و فقط تصویر معلم در دسترس دانش آموزان قرار می‌گیرد.
3. یادگیری مجازی از طریق سامانه‌های - آموزش مجازی (LMS):
سامانه‌های آموزش مجازی مخصوص فضای آموزشی طراحی شده‌اند. این سامانه‌ها ممکن است به صورت صفحات وب یا به صورت نرم افزار ارائه شود. اگر این سیستم‌ها نرم افزاری باشند باید هر دو طرف نرم افزار مربوطه را نصب کنند. ولی وقتی که این سامانه‌ها از صفحات وب تشکیل شده باشند با استفاده از مرورگرها قابل دسترسی اند.
سامانه های آموزش مجازی بسیاری وجود دارد. برخی از آنها برای همه قابل استفاده‌اند و به صورت رایگان در اختیار عموم قرار گرفته‌اند. برخی با پرداخت هزینه قابل دسترسی اند و برخی دیگر به خاطر تحریم‌ها در ایران قابل استفاده نیستند.
سیستم‌های آموزش مجازی زیادی نیز وجود دارند که وطنی هستند و برای کاربران ایرانی به راحتی قابل استفاده‌اند.
4. یادگیری مجازی از طریق دانلود فیلم و صوت:
روش دیگری نیز وجود دارد. به این صورت که مدرس کلاس درس را از قبل ضبط میکند و آن را به صورت فایل‌های صوتی و تصویری قابل دانلود در اختیار دانش آموزان و دانشجویان قرار می‌دهد. دانش آموزان و دانش جویان با اتصال به اینترنت فایلها را دانلود کرده و اجرا می‌کنند.
این یکی از مهمترین مزایای یادگیری مجازی و احتمالا بهترین آن است. آموزش سنتی می‌تواند گران باشد و ادامه آن خسته‌کننده. یادگیری مجازی، نیاز به مواد آموزشی پرینت شده و هزینه‌بر و حتی مربیان آنلاین در سایت را از بین می‌برد. اگر محتوای آموزشی نیاز به تغییر داشته باشد، می‌تواند به راحتی با LMS و بدون نیاز به چاپ و توزیع مواد آموزشی جدید صورت گیرد.
زمان باارزش است، به خصوص در محیط کار، پس چرا تا جای ممکن آن را ذخیره نکنیم؟ یادگیری مجازی برای کارفرمایان هر گونه اطلاعات به روز که برای ارائه ساده نیاز دارند، نگه می‌دارد. چه بخواهید تغییراتی در محتوای آموزشی اعمال کنید و چه در سیاست‌های شرکت، یادگیری الکترونیکی کمک میکند که آنها را به راحتی به LMS خود بیفزایید. این سبب می‌شود زمان قابل توجهی برای ساماندهی چاپ مجدد ذخیره شود.
از طرفی دسترسی به محتوا در هر جا و زمانی که فراگیران به آن نیاز دارند، در مقایسه با متکی بودن به برنامه زمانی آموزشی، زمان زیادی را برای فراگیران ذخیره میکند. همچنین می‌توانید از سامانه آموزش مجازی برای اتوماتیک کردن تسک‌ها و بهره‌وری زمانی بهتر مدیریت آموزش استفاده کنید.
یادگیری مجازی به فراگیران کمک میکند ساده‌تر و سریع‌تر فرآیند یادگیری خود را تکمیل کنند، درنتیجه کارایی بهتری خواهند داشت و تولید بیشتری نیز خواهند داشت. فراگیران در راحتی و آسایش می‌توانند در روند یادگیری قرار گیرند. آنها احتمالا انگیزه بیشتری برای ادامه دادن اهداف حرفه‌ای خود از طریق یادگیری مجازی کسب می‌کنند، چرا که این انعطاف‌پذیری را به آنها می‌دهد که در محل کار خود و یا هر مکانی که انتخاب می‌کنند، به یادگیری بپردازند.
امروزه سازمان‌ها به طور روزافزون تلاش‌های آگاهانه‌ای در جهت کاهش اثرات گلخانه‌ای به عنوان بخشی از استراتژی مسئولیت‌پذیری شرکت خود انجام می‌دهند. اگر می‌خواهید اثرات زیست‌محیطی کمی داشته باشید، یادگیری مجازی روشی موثر است. این روش جایگزینی برای آموزش با کاغذ و قلم است و محیط کار سازگار با محیط‌زیست و پایدار فراهم میکند.
با پیشرفت تکنولوژی و تغییر در سیستم‌های آموزشی، لزوم آموزش و یادگیری مجازی بیش از پیش احساس می‌شود. اساس این تغییر و دگرگونی، کامپیوترها بودند و پس از گذشت زمان، با رواج گوشی‌های هوشمند و تبلت و … این ابزارها نقش مهمی در کلاس‌های درس و آموزش از راه دور ایفا کردند. از طرفی روش آموزش مجازی و سامانه‌های ارائه‌دهنده آن روز به روز در حال تغییر و به روز رسانی است، بنابراین قادر خواهید بود سامانه‌ای را انتخاب کنید که بیشتر با نیازهای شما هماهنگی دارد.
