وقتی به ما گفته می شود که رفتارآینده کودک، فرصت های زندگی او، استعداد ها و رضایت خاطر وی درهمان سنین کودکی و به وسیله ی ما تعیین می شود فشار ها برما آغاز می شود. البته خواسته ی ما این است که کودکانمان پیشرفت کنند و بی تردید میل داریم این کار به طرز صحیح انجام شود.
به همین سبب سوالات بسیاری برای والدین ایجاد میشود اینکه چگونه کودک خود را به انجام کارهای مطلوب علاقه مند کنم ؟ و یا اینکه چگونه استعداد کودکم را کشف کنم؟ چرا کودک من به درس خواندن و انجام تکالیف علاقه ندارد؟ و هزارن سوال این چنینی که دغدغه ی این روز های والدین شده است.
و اما باید بگویم که پاسخ تمام این سوالات در یک کلمه خلاصه میشود.و آن چیزی نیست جز " انگیزش"
چیز تازه ای درباره انگیزش وجود ندارد. در تمام مدتی که بشر می زیسته انگیزش یکی از حقایق زندگی بوده است.آمادگی برای مبارزه و تلاش، آزمودن چیز های تازه ارائه ی بهترین شیوه انجام کار، و بررسی کم و کیف امور جنبه ای پایدار و تغییر ناپذیر از شخصیت انسان است.
و اما در اینجا سوالی اساسی پیش می اید، اینکه چگونه در کودکان انگیزه ایجاد کنیم؟
کودکان انسان هستند و نه عروسک،یا کبوتر و یا هنرپیشه که تا هرزمان و به هر شکل که والدین بخواهند رفتاری مشخص انجام دهند. نخستین مسئولیت والدین پرورش کامل کودک و تشویق خود انگیزشی در اوست. پدر مادر نمی توانند تا ابد در فرزندانشان نفوذ داشته باشند هرچند که نقش اولیه ی انها مهم و حیاتی است. ما باید از همان روز اول همواره با در نظر داشتن استقلال و ازادی عمل کودک خود و با وجود نیاز های روز افزون او خود باوری و اراده ای قوی و محیطی برا ایجاد انگیزه و تحریک او به وجود اوریم،به گونه ای که با پیروی از الگو های خوب به تمرین و ممارست بپردازد و زمانی که ما خود را عقب کشیدیم بتوانیم کنترل کامل را به خود او واگذار کنیم.این روش برای زمانی که کودک دلسرد می شود و خود را گم می کند هم بسیار موثر است.
برای ایجاد انگیزه و تحریک کودکان باید به ساختن 3 ویژگی در او بپردازیم:
1- خود باوری 2- خودکارایی 3- خودگردانی
خود باوری : یعنی اینکه انسان نسبت به خود حس خوب داشته باشد و بتواند خود را با دیدگاهی مثبت از زوایای مختلف بررسی کند. زمانی که کودکان خود را باور نداشته باشند حاضر به پذیرش توانایی ها و استعداد های خود نیستند و انها را نادیده میگیرند.
خودکارایی: قدم دوم در ایجاد انگیزه می باشد و زمانی ایجاد میشود که کودک به خود باوری رسیده باشد. خودکارایی یعنی کودک خود را لایق و شایسته انجام هر کاری می داند و از خودش انتظار دارد کارهارا به شکل درستی انجام دهد.
خود گردانی: در حین انجام کارها کودکان با چالش های فراوانی روبرو خواهد شد و اگر نتوانند بطور مستقل برای رفع چالش و موانع اقدام کنند و یا نتوانند تکالیف را به تنهایی انجام دهند دچار یاس و نا امیدی میشوند و در ادامه زندگی به دیگران وابسته میشوند.کودکان خود گردان کودکانی با اراده هستند که به تنهایی از پس مشکلات برمی ایند.
والدینی که خواسته های بیش از حد دارند و یا از شیوه های نادرست استفاده می کنند می توانند اسیب های جبران نا پذیری به کودک خود وارد کنند. ما باید به دنبال سلامت عقل و اعتدال صحیح 3 مورد ذکر شده در خویشتن و موفقیت دراز مدت و سلامت عاطفی برای کودکانمان باشیم.
و اما نکته مهم این است که چگونه در پرورش این 3 ویژگی اعتدال ایجاد کنیم؟
اعتدال زمانی به وجود می اید که والدین علاقه نشان دهند اما مزاحم یا دستور دهنده نباشند. از کنجکاوی های او استقبال کنند و او را سرکوب نکنند. به کودکان گوش فرادهند و مسئولیت پذیری اورا تشویق کنند. کودکان را مهار کنند اما محدود نکنند. کودکان را فریب ندهند و با انها صادق باشند زیرا کودکان از تمام رفتار های پدر و مادر سرمشق میگیرند.
و سخن اخر : والدین الگوی فرزندان هستند پیش از انکه به فکر پرورش و تربیت فرزندانمان باشیم در ابتدا انجام رفتار های صحیح را در خود پرورش دهیم تا نمونه مناسب برای فرزندانمان باشیم.
نویسنده: هلیا صفاریان
