یکی از بحث‌انگیزترین مباحث در مورد نگهداری و پرورش کودک، بحث در مورد مکان خواب اوست. برخی معتقدند که خواباندن کودک در تختخواب مجزا و دور از والدین، منجر به بی‌خبری آنان از نیازهای کودک در طول شب شده و نیز کودک را از برخی نیازهایش محروم می‌سازد.
عده‌ی دیگری اعتقاد دارند که خواباندن کودک در بستر والدین، موجب می‌شود کودک به آنان وابستگی پیدا کرده و مستقل بار نیاید.
گزارشی نیز حاکی از آن است که خواباندن کودک در تخت والدین خطرات بسیاری را متوجه کودک می‌سازد، از جمله مرگ بر اثر خفگی. مطابق یک گزارش 515 کودک زیر 7 سال به دلیل خفگی ناشی از خوابیدن در بستر والدین، جان خود را از دست داده‌اند.
اما بسیاری از متخصصین اطفال، با این نظر موافق نبوده و اظهار می‌کنند که گزارش فوق عواملی نظیر خواباندن کودک روی معده را لحاظ نکرده است. همچنین مصرف مواد مخدر و الکل از طرف والدین می‌تواند از علل مرگ و میر کودکان در بستر آنان باشد که در این گزارش منظور نشده است.
این مورد نیز مانند بسیاری از موارد، بستگی به عوامل مختلفی از جمله نیازها، الویت‌ها و شرایط خاص والدین و کودک دارد. بنابراین با در نظر گرفتن عوامل و جنبه‌های گوناگون، این کار می‌تواند مخاطره انگیز و یا کاملاً امن باشد.
همچنان که متخصصین با ارائه‌ی نظرات مختلف در مورد مکان مناسب برای خواب کودکان با یکدیگر در حال بحث و جدل هستند، والدین ناگزیرند از روش ثابت و یکنواختی برای این منظور پیروی کنند.
به طور مثال مادر و پدری که دارای سه فرزند 14 ساله، 4 ساله و 1 ساله هستند و حداقل هر شب یکی دوتایی از آنان، در تختخواب والدین خود می‌خواباند، جدا خواباندن فرزندان سخت است.
جیمز مک کنا، دکترای انسان شناسی، که متخصص اطفال و مدیر لابراتوار رفتارهای خوابیدن مادر و کودک دانشگاه نوتردام در بند جنوبی است، می‌گوید: روابط میان فرزندان و والدین مهم است و بستگی به مکان قرارگیری در طرف ندارد.
او همچنین اعتقاد دارد که مستقل شدن کودک، که یک علت اساسی برای دفاع از خوابیدن کودک در تختخواب خودش محسوب می‌گردد، چیزی است که یک کودک در فرصت‌ها و شرایط دیگری از والدینش به طرق مختلف یاد خواهد گرفت.
کتاب‌های انتشارات فرزام برای پرورش فرزندانی توانمند:
فرزند بادقت من: راهنمای والدین و مربیان (نسخه چاپی)
بازی پدیده‌ای شگفت انگیز (نسخه چاپی)
راهکارهای ایجاد تفکر منطقی در کودک (نسخه pdf)
محرومیت کودک از حمایت‌های عاطفی مادر می‌تواند اثرات منفی بلندمدتی را از خود به جا بگذارد. مک کنا می‌گوید: نتایج مطالعات به عمل آمده در انگلستان و ایالات‌متحده نشان داده است کودکانی که جدا از والدینشان می‌خوابند، کج‌خلقی بیشتری از خود نشان داده، کنترل عاطفی کمتر داشته و سرانجام نمره‌های منفی بیشتری از معلمانشان دریافت کرده‌اند.
در هر صورت باید به خاطر داشت که سهیم شدن کودک در بستر والدین در تمامی موارد توصیه نمی‌شود. برخی مادرها از قرار دادن کودکشان در یک گهواره یا روی یک تخت کوچک که از یک طرف با تخت والدین هم‌سطح باشد، احساس امنیت بیشتری می‌کنند.
این موضوع می‌تواند والدین شاغل را از نزدیکی فیزیکی‌شان با یکدیگر محروم کند.
دکتر ریچارد فربر، روشی را ابداع نموده که با قرار دادن یک برنامه خواب منظم و پیش برنامه‌ریزی‌شده و با تأکید بر اهمیت آموزش خوابیدن به کودکان به آن‌ها کمک می‌کند تا خودشان به تنهایی به خواب بروند:
تمامی پدر و مادرهای جدید، بالاخره زمانی فکر می‌کنند که دیگر وقت آن رسیده است که کودک بتواند خودش به تنهایی بخوابد. در این هنگام آن‌ها با خستگی و درماندگی به جست و جوی روش‌های مختلف برای خلاصی از این مشکل می‌پردازند و برخی از آنان به روش دکتر ریچارد روی می‌آورند.
دکتر ریچارد مدیر مرکز اختلالات خواب کودکان، در بیمارستان اطفال بوستون است. روش او در بین بسیاری از والدین طرفدار پیدا کرده است. اگر چه همین افراد اذعان می‌دارند که این روش برای همگان مناسب نمی‌باشد.
این روش دیدگاهی گام به گام نسبت به اینکه چگونه بتوانید کودکتان را بخوابانی. و او را در طول شب در خواب نگه دارید، دارد.
بر اساس این روش باید کودک را قبل از آن که جایی خوابش ببرد، او را در حالت بیداری در تختخوابش بگذارید و به او بیاموزید تا چگونه خودش بخوابد. مطابق این روش، شما باید کودکتان را در تختخوابش تنها بگذارید و با گفتن شب به خیر به او، اتاق را ترک کنید.
بعد از شنیدن صدای گریه کودک، باید مدت معینی صبر کرده و سپس به سراغش رفته و با حرف زدن‌ها و تکان‌های ملایم او را آرام کنید. به خاطر داشته باشید که هیچ وقت او را از تختخوابش بیرون نیاورید و به او غذا ندهید.
بنابراین اگر شما بتوانید این مزیت‌ها و یا به اصطلاح پاداش‌هایی را که با بلند شدن از خواب نصیب کودک می‌شود قطع کنید، او برای مدت طولانی در تمام شب می‌خوابد.
براساس این روش، گام بعدی این است که باید به تدریج، فواصل زمانی بین سر زدن به کودک را، افزایش دهید. بعد از تقریباً یک هفته، کودک شما در می‌یابد که با گریه کردن چیزی جز یک ملاقات کوتاه با شما، نصیبش نخواهد شد.
البته لازم به ذکر است که این روش برای کودکان بالای 6 ماه مناسب است. یعنی آن‌هایی که دیگر نیاز به بیدار شدن در شب و غذا خوردن ندارند.
این موضوع وقتی پیچیده‌تر می‌شود که شما مجبور باشید رفتار کودک خود را عوض کنید.
این روش برای والدینی که از شنیدن صدای گریه کودکشان اذیت نمی‌شوند، می‌تواند به عنوان روشی سریع و تقریباً ساده برای حل مشکل خواب کودک در طول شب باشد.
منبع مقاله: نگاهی نو به پرورش ذهنی کودک، برگردان و تالیف: دکتر محمدعلی حقیقی و پروانه کیوانفر.
مرکز آموزشی – توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری ذهن فرزام با برگزاری دوره‌های بهبود مهارت‌های ذهنی (DMS) و دوره‌های بهبود مهارت‌های رفتاری (DBS)، آماده خدمات رسانی به شما والدین گرامی و فرزندان دلبندتان می‌باشد.
