ایجاد حفرههای مهندسی شده توسط گویهایِ پلاستیکی توخالی در دل سقفهای بتنی که به اصطلاح «سقف کوبیاکس» نامیده میشود، فرصتی عظیم برای کاهش هزینههای ساخت و ساز و تأثیرات محیطی زیستی عالی، بدون آسیب زدن به عملکرد کلی سازه ایجاد می کرد.
این نوشته را با یک داستان عامیانه شروع میکنیم:
در سال های جنگ سرد، ناسا که با مشکل ننوشتن خودکارها در شرایط بی وزنی روبرو شده بود هزینه گزافی را صرف تحقیق و تولید خودکاری نمود که بتواند در فضا نیز بنویسد که نتیجه آن تولید قلم فضایی فیشر بود. در همین حین اما اتحاد جماهیر شوروی راه ساده تر و ارزان تری را پیش گرفت و آن استفاده از مداد به جای خودکار بود!
آمریکا به سوال چگونه این مشکل را حل کنم پاسخ داد. اما شوروی به سوال چرا این مشکل وجود دارد پاسخ داد.
سال های زیادی بود که معماران دوست داشتند در طرح هایشان از دهانه های بلند استفاده کنند... ولی نمی شد... چون با افزایش دهانه سقف، خیز سقف به صورت قابل ملاحظه و گاهاً خارج از کنترل افزایش مییافت.
بر اساس رابطه تغییر شکل سقف پس از بارگذاری، مهندسین به ناچار مجبور به افزایش ضخامت سقف میشدند که از چند جنبه گزینه مناسبی نبود چرا که ضخامت بیشتر یعنی وزن بیشتر. وزن بیشتر هم سبب خیز بیشتر میشد!
در ادامه ایده ای بر پایه الهام از بال پرندگان مطرح شد...
بال پرنده به همان میزان که باید سخت باشد، میبایست سبک هم باشد تا در پرواز مشکلی ایجاد نکند. به این صورت که استخوان بندی بال پرنده به صورت حفره حفره است.
اینگونه شد که مهندسین با ایده گرفتن از بال پرندگان، به حفره حفره کردن سقف ها روی آوردند. نکته جالب توجه این بود که آزمایشات و تحلیل های نرم افزاری نشان دادند که چنین راهبردی کمتر از 8 درصد سقف را ضعیف میکند ولی تا حد بسیار زیادی منجر به کاهش وزن میشود( با کاهش زیر 10 درصد ممان اینرسی، بار گسترده روی سقف به صورت قابل ملاحظه ای کاهش پیدا میکند.) نتیجه این کاهش وزن، کاهش خیز و تغییر مکان تیر بود. حال معماران میتوانستند در طرح های خود از دهانه های بلند بدون ستون استفاده کنند.
این تکنولوژی امروزه با نام تجاری کوبیاکس شناخته میشود... فناوری سقف کوبیاکس طی چند دهه اخیر در درجه اول برای کاهش وزن ساختمانها معرفی شده بود و اکنون از نظر مقاومتی کاملاً قابل مقایسه با سقفهای سنتی دال بتنی است. درهمین راستا، برخورداری از ایدههای نوین ساختمانسازی همانند سقف کوبیاکس، این نگرش را در آدمی ایجاد میکند که بتوان با احترام بیشتر به محیط زیست به پیشبرد برنامههای شهرسازی در راستای توسعه پایدار کمک کرد.