حتما همه جا شنیدید که ترید ارزهای دیجیتال، احتیاج به شناخت تکنیکال و فاندامنتال بازار داره. یادگیری تحلیل تکنیکال، به یکی از اصول تریدر شدن تبدیل شده و همه آدم‌ها، کارشون رو با شناخت الگوهای حرکتی قیمت ها شروع می‌کنند.
یاد گرفتن تحلیل تکنیکال و فاندامنتال نقش پررنگی توی سود و ضرر شما بازی می‌کنه اما یک نکته بسیار مهم‌تر وجود داره که معمولا به اندازه تحلیل تکنیکال و فاندامنتال جدی گرفته نمی‌شه و اون فهمیدن روانشناسی بازاره! اما چرا این قضیه تا این حد اهمیت داره؟ بیاید یه بار دیگه از اول به بازار نگاه کنیم:
دیدی که اکثر ما از بازار داریم (هر بازاری) قیمت‌هایی هستند که دارند جا به جا می‌شن و نموداری که روبه‌روی ما در حال تغییره. این شکلی:
اما حقیقت چیه؟ در حقیقت بازار تشکلیل شده از تعداد محدودی سرمایه گذار بزرگ (نهنگ های معروف) و تعداد بسیار زیادی سرمایه گذار کوچیک (ما، که ماهی های کوچولوی این دریاییم). بدیهیه که ما، انسان‌هایی هستیم که پشت سیستم‌هامون نشستیم و با تصمیم گیری هامون روی بازار تاثیر می‌ذاریم. همون طور که نهنگ ها هم افراد یا گروهی از افراد هستن که تصمیم می‌گیرن با خرید و فروش ارزهاشون، بازار رو به حرکت در بیارن.
پس درواقع، بازار یه مشت عدد نیست که جابه‌جا بشه، بلکه یک جامعه انسانیه و تمام فاکتورهای یک جامعه انسانی پویا رو داره. انسان‌ها به عنوان فروشنده تصمیم می‌گیرن که دارایی خودشون رو بفروشند یا نه، خریداران تصمیم می‌گیرند که آیا هزینه ای که برای خرید این دارایی پرداخت می‌کنند منطقی هست یا نه و به این ترتتیب، بازار به حرکت درمیاد. به این شکل:
همون طور که علومی مانند روانشناسی و جامعه شناسی در جوامع انسانی کاربرد دارند؛ نمی‌تونیم نقش این علوم رو توی بازار نادیده بگیریم. اگه یه تریدر باشید، قطعا تو تله استاپ لاس افتادین. یعنی استاپ لاستونو زیر یه عددی تنطیم کردید و قیمت دقیقا تا حدی اومده پایین که استاپ لاس شما رو بزنه و بعد برگشته بالا. چرا این اتفاق میفته؟ ایا بازار دست شما رو می‌خونه؟ بله! :)
همون طور که گفتم، ما، ماهی کوچولوهای این دریاییم که با تعدادی نهنگ توی این دریا زندگی می‌کنیم. تمام کاری که ما باید بکنیم، اینه که تلاش کنیم طعمه نهنگ ها نشیم. نهنگ ها، روانشناسی بازار رو از بر هستند. اون ها می‌دونند استاپ لاس شما کجاست. می‌دونن که درصد زیادی از آدما وقتی سه بار استاپ لاسشون زده بشه دیگه استاپ لاس نمی‌ذارن و حالا، طعمه آماده شکاره :)
اکر قصد دارید یه تریدر بشید، بهتره با بازی‌های روانی که بازار باهاتون می‌کنه آشنا بشید. اگر یه تریدر تازه کار هستید تقریبا غیرممکنه که تو این تله ها نیفتید اما نگران نباشید، هر چقدر با تجربه تر بشید، بهتر می‌تونید احساساتتون رو مدیریت کنید. چند تا از معروف ترین تله ها این ها هستند:
تله جبران: این حالت وقتی اتفاق می‌افته که شما چند ضرر پشت سر هم کرده باشید و حالا مصمم هستید که پولتون رو از بازار پس بگیرید. با عزم جزم و ابروان گره کرده! حجم ترید رو بالا می‌برید یا از لوریج های سنگین تر استفاده می‌کنید. تبریک میگم! ریسک معامله شما چند برابر شد :) تحقیقات نشون می‌دن که تصمیم گیری تریدرها در این مواقع بیشتر به ضرر منجر میشه چون تصمیم گیری غیرمنطقی و از سر احساساته. زمان هایی که دارید مدام ضرر می‌کنید؛ تنها کاری که باید انجام بدید اینه که همه پنجره ها رو ببندید؛ موس رو ببرید روی پنجره استارت و از قسمت پاور گزینه Shut down رو انتخاب کنید :) دیگه ضرر نمی‌کنید. تضمینی!
ترس از جا موندن (FOMO): این تله هم بسیار رایجه. حتی اگه تریدر حرفه‌ای نباشید هم باز ممکنه توش گرفتار بشید. این تله باعث میشه وقتی که قیمت تو اوجه با ذکر (بخریم تا گرون تر نشده!) ارزهای دیجیتال یا هرچیزی رو تو اوج قیمت بخرید و وقتی قیمت ها ریختن، اون ها رو با ذکر (بفروشیم تا بدبخت تر نشدیم) تو پایین ترین قیمت بفروشید. این احساسات به قدری توی بازار ارزهای دیجیتال پررنگ هستن که شاخصی با نام شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) به وجود بیاد.
با سرچ شاخص ترس و طمع توی گوگل، می‌تونید در هر لحظه ببینید که احساسات غالب بر تریدرها چیه، در حال حاظر تریدر ها ترسیدن:
شناخت تله های روانی بازار، به شما کمک می‌کنه که در شرایط حساس بهتر بتونید خودتون رو کنترل کنید و تصمیم های احساسی نگیرید.
