آیا در اتاق زرد احساس اضطراب می کنید؟ آیا رنگ آبی به شما احساس آرامش و امنیت می دهد؟ هنرمندان و طراحان داخلی مدت‌هاست بر این باور بوده‌اند که رنگ می‌تواند به‌طور چشمگیری بر خلق‌وخو، احساسات و عواطف تأثیر بگذارد. پابلو پیکاسو یک بار اظهار داشت: "رنگ ها، مانند ویژگی ها ، تغییرات احساسات را دنبال می کنند."
رنگ یک ابزار ارتباطی قدرتمند است و می‌تواند برای علامت دادن به کاری ، تأثیر بر خلق و خو و حتی تأثیر بر واکنش‌های فیزیولوژیکی استفاده شود. برخی از رنگ ها با تغییرات فیزیولوژیکی از جمله افزایش فشار خون، افزایش متابولیسم و خستگی چشم مرتبط هستند.
این مقاله به این موضوع می پردازد که روانشناسی رنگ ها به چه معناست و چگونه رنگ ها بر ذهن و بدن تأثیر می گذارند.
روانشناسی رنگ چیست؟
روانشناسی رنگ مطالعه چگونگی تأثیر رنگ های مختلف بر خلق و خو و رفتار انسان است. این بررسی می‌کند که چگونه رنگها می‌توانند بر واکنش‌های احساسی تأثیر بگذارند، و همچنین چگونه واکنش‌ها به رنگ ، تحت تأثیر عواملی مانند سن و زمینه فرهنگی قرار می‌گیرد.
موضوعات مختلف مورد توجه در این زمینه عبارتند از:
معانی رنگها
چگونه رنگ ها بر پاسخ های فیزیولوژیکی تاثیر می گذارند
واکنش های احساسی به رنگ
عواملی که بر ترجیحات رنگ تأثیر می گذارد
تفاوت های فرهنگی در معانی و تداعی رنگ های مختلف
آیا رنگ ها می توانند بر سلامت روان تأثیر بگذارند یا خیر
چگونه رنگ ها می توانند بر رفتارها تأثیر بگذارند
راه هایی که می توان از رنگ ها برای ارتقاء رفاه استفاده کرد
چگونه می توان از رنگ ها برای بهبود ایمنی و طراحی بهینه تر محیط های خانه و کار استفاده کرد
تاریخچه روانشناسی رنگ
کاوش علمی روانشناسی رنگ ها نسبتاً جدید است، اما مردم از دیرباز به ماهیت و تأثیر رنگ علاقه مند بوده اند. در فرهنگ های باستانی، رنگ ها اغلب برای درمان شرایط مختلف و تأثیرگذاری بر احساسات استفاده می شدند. آنها همچنین در اعمال معنوی مختلف نقش داشتند.
در سال 1666 بود که دانشمند انگلیسی سر آیزاک نیوتن کشف کرد که وقتی نور سفید خالص از یک منشور عبور می کند، به تمام رنگ های قابل مشاهده جدا می شود. نیوتن همچنین دریافت که هر رنگ از یک طول موج تشکیل شده است و نمی توان آن را بیشتر به رنگ های دیگر جدا کرد.
آزمایش‌های بیشتر نشان داد که نور می‌تواند برای تشکیل رنگهای دیگر ترکیب شود. برای مثال، نور قرمز که با نور زرد مخلوط شده است، یک رنگ نارنجی ایجاد می‌کند. برخی از رنگها، مانند سبز و سرخابی، هنگام مخلوط شدن، یکدیگر را خنثی می‌کنند و در نتیجه نور سفید ایجاد می‌شود.
در کمال تعجب، کار نظری یا تجربی کمی تا به امروز در مورد تأثیر رنگ بر عملکرد روانشناختی انجام شده است، و کاری که انجام شده است عمدتاً ناشی از نگرانی‌های عملی بوده است، نه دقت علمی.
علیرغم کمبود کلی تحقیق در این زمینه، روانشناسی رنگ به یک موضوع داغ در بازاریابی، هنر، طراحی و سایر زمینه ها تبدیل شده است.
بسیاری از شواهد در این زمینه نوظهور در بهترین حالت ، داستانی است، اما محققان و کارشناسان چند کشف و مشاهدات مهم در مورد روانشناسی رنگ و تأثیر آن بر خلق و خوی، احساسات و رفتار انجام داده اند.
تأثیرات روانی رنگ
چرا رنگ چنین نیروی قدرتمندی در زندگی ما است؟ چه اثراتی می تواند بر بدن و ذهن ما داشته باشد؟ در حالی که درک رنگ تا حدودی ذهنی است، برخی از جلوه های رنگی دارای معانی جهانی هستند.
رنگ‌هایی که در ناحیه طیف قرمز رنگ قرار دارند به رنگهای گرم معروف هستند و شامل قرمز، نارنجی و زرد می‌شوند. این رنگهای گرم احساساتی ، از احساس گرما و راحتی تا احساس خشم و خصومت را برمی‌انگیزد.
رنگهای سمت طیف آبی به رنگهای سرد معروف هستند و شامل آبی، بنفش و سبز می‌شوند. این رنگ ها اغلب آرام توصیف می شوند، اما می توانند احساسات غمگینی یا بی تفاوتی را نیز به ذهن متبادر کنند.
معانی رنگ های نمادین
معانی نمادین که غالباً با رنگهای مختلف همراه است:
قرمز: اشتیاق، هیجان، عشق
صورتی: نرم، محفوظ، خاکی
بنفش: مرموز، نجیب، پر زرق و برق
آبی: خرد، امید، عقل، صلح
سبز: طبیعت، رشد، طراوت
زرد: امید، شادی، خطر
نارنجی: گرما، مهربانی، شادی
سفید: حقیقت، بی تفاوتی
سیاه: نجیب، مرموز، سرد
یک مطالعه در سال 2020 که تداعی‌های عاطفی 4598 نفر از 30 کشور مختلف را مورد بررسی قرار داد، نشان داد که مردم معمولاً رنگهای خاصی را با احساسات خاصی مرتبط می‌کنند. با توجه به نتایج مطالعه:
سیاه: 51 درصد از پاسخ دهندگان سیاهی را با غم و اندوه مرتبط دانستند
سفید: 43٪ از مردم سفید را با تسکین مرتبط می دانند
قرمز: 68 درصد قرمز را با عشق مرتبط می دانند
آبی: 35 درصد رنگ آبی را با احساس آرامش مرتبط می کنند
سبز: 39 درصد رنگ سبز را به رضایت پیوند می دهند
زرد: 52 درصد احساس کردند که رنگ زرد به معنای شادی است
بنفش: 25 درصد گزارش کردند که بنفش را با لذت مرتبط می دانند
قهوه ای: 36درصد رنگ قهوه ای را به انزجار مرتبط می کند
نارنجی: 44 درصد نارنجی را با شادی مرتبط می دانند
صورتی: 50 درصد رنگ صورتی را با عشق مرتبط می‌دانند
محققان این مطالعه پیشنهاد کردند که چنین نتایجی نشان می‌دهد که تداعی‌های رنگ-احساس ویژگی‌های جهانی دارند. این معانی مشترک ممکن است نقش اساسی در کمک به ارتباطات داشته باشند.
احساسات شما در مورد رنگ اغلب عمیقاً شخصی است و ریشه در تجربه یا فرهنگ خودتان دارد. به عنوان مثال، در حالی که رنگ سفید در بسیاری از کشورهای غربی برای نشان دادن پاکی و بی گناهی استفاده می شود، در بسیاری از کشورهای شرقی به عنوان نماد عزاداری دیده می شود.
روانشناسی رنگ به عنوان درمان
چندین فرهنگ باستانی، از جمله مصری ها و چینی ها، کروموتراپی یا استفاده از رنگ ها را برای بهبودی انجام می دادند. کروموتراپی گاهی اوقات به عنوان نور درمانی یا رنگ شناسی شناخته می شود.
رنگ شناسی امروزه هنوز به عنوان یک درمان جامع یا جایگزین استفاده می شود. در این درمان:
قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش گردش خون استفاده می شود.
تصور می شود که رنگ زرد باعث تحریک اعصاب و پاکسازی بدن می شود.
نارنجی برای بهبود ریه ها و افزایش سطح انرژی استفاده می شود.
اعتقاد بر این است که آبی باعث تسکین بیماری ها و درمان درد می شود.
تصور می شود که سایه های نیلی مشکلات پوستی را کاهش می دهد.
در حالی که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که کروموتراپی ممکن است راهی موثر برای کمک به مبارزه با احساس خستگی و استرس پس از سانحه در پرستاران بخش مراقبت‌های ویژه باشد.
تحقیقات مدرن در روانشناسی رنگ
اکثر روانشناسان رنگ درمانی را با شک و تردید می بینند و به این نکته اشاره می کنند که تأثیرات فرضی رنگ اغلب به شدت اغراق آمیز است. رنگ ها نیز در فرهنگ های مختلف معانی مختلفی دارند.
با این حال، اثرات تغییر خلق و خوی رنگ ممکن است موقتی باشد. اتاق آبی ممکن است در ابتدا باعث ایجاد احساس آرامش شود، اما این اثر پس از مدت کوتاهی از بین می رود.
با این حال، تحقیقات موجود نشان داده است که رنگ می تواند افراد را به روش های شگفت انگیز و مختلفی تحت تاثیر قرار دهد:
قرص های رنگی با تسکین درد بیشتر همراه هستند، در حالی که قرص های قرمز با داشتن خواص محرک بیشتر همراه هستند.
قرمز باعث می شود افراد با سرعت و نیروی بیشتری واکنش نشان دهند، چیزی که به گفته محققان ممکن است در طول فعالیت های ورزشی مفید باشد.
بازیکنانی که یونیفرم مشکی دارند در مسابقات ورزشی رقابتی بیشتر جریمه می شوند.
تحقیقات تکمیلی هنوز مورد نیاز است
علاقه به موضوع روانشناسی رنگ در حال افزایش است، اما چندین سوال بی پاسخ باقی مانده است. چگونه تداعی رنگ ایجاد می شود؟ تأثیر این تداعی ها بر رفتار دنیای واقعی چقدر قدرتمند است؟
آیا می توان از رنگ برای افزایش بهره وری کارگران یا ایمنی محل کار استفاده کرد؟ چه رنگ هایی بر رفتار مصرف کننده تاثیر می گذارند؟ آیا تیپ های شخصیتی خاصی رنگ های خاصی را ترجیح می دهند؟ همانطور که محققان به بررسی چنین سؤالاتی ادامه می دهند، ممکن است به زودی درباره تأثیر رنگ بر روانشناسی انسان اطلاعات بیشتری کسب کنیم.
زنا اوکانر، یکی از اعضای هیئت علمی دپارتمان معماری، طراحی و برنامه ریزی در دانشگاه سیدنی، پیشنهاد می کند که مردم باید مراقب بسیاری از ادعاهایی که در مورد روانشناسی رنگ می بینند، باشند.
اوکانر توضیح می‌دهد: «بسیاری از این ادعاها از نظر پشتوانه تجربی فاقد مدرک هستند، نقص‌های اساسی را نشان می‌دهند (مانند ساده‌سازی بیش از حد علّی و اعتبارسنجی ذهنی)، و ممکن است شامل فاکتوئیدهایی باشند که به‌عنوان حقایق ارائه می‌شوند. "علاوه بر این، چنین ادعاهایی اغلب به تحقیقات منسوخ شده بدون اشاره به یافته های تحقیقات فعلی اشاره می کنند."
خلاصه
تحقیقات بیشتری برای درک تأثیرات ذهنی و فیزیکی رنگ مورد نیاز است. تداعی های جهانی ممکن است وجود داشته باشد، اما بسیاری از عوامل دیگر، از جمله ترجیحات شخصی و تجربیات فردی، نیز نقش مهمی در واکنش احساسی و رفتاری منحصر به فرد شما دارند.
رنگ می تواند بر عملکرد تأثیر بگذارد
مطالعات همچنین نشان داده اند که رنگ های خاص می توانند بر عملکرد تأثیر بگذارند. هیچ کس دوست ندارد یک تست درجه بندی شده را ببیند که با جوهر قرمز کشیده شده است، اما یک مطالعه نشان داد که دیدن رنگ قرمز قبل از امتحان در واقع به عملکرد آزمون آسیب می رساند.
در حالی که رنگ قرمز اغلب به عنوان تهدید کننده، تحریک کننده یا هیجان انگیز توصیف می شود، بسیاری از مطالعات قبلی در مورد تأثیر رنگ قرمز تا حد زیادی بی نتیجه بوده اند. با این حال، این مطالعه نشان داد که قرار دادن دانش‌آموزان در معرض رنگ قرمز قبل از امتحان تأثیر منفی بر عملکرد آزمون دارد.
در اولین آزمایش از شش آزمایشی که در این مطالعه توضیح داده شد، به ۷۱ دانشجوی کالج ایالات متحده قبل از انجام یک آزمون پنج دقیقه‌ای، یک شماره شرکت‌کننده به رنگ قرمز، سبز یا سیاه ارائه شد.
نتایج نشان داد که دانش آموزانی که قبل از شرکت در آزمون با شماره قرمز ارائه شده بودند، بیش از 20 درصد از دانش آموزانی که با اعداد سبز و سیاه ارائه شده بودند، نمرات کمتری کسب کردند.
رنگ و خرید مصرف کننده
روانشناسی رنگ نشان می دهد که رنگ های مختلف می توانند اثرات مختلفی داشته باشند، از تقویت خلق و خو گرفته تا ایجاد اضطراب. اما آیا رنگ محصولاتی که خریداری می کنید می تواند چیزی در مورد شخصیت شما بگوید؟ برای مثال، آیا رنگ خودرویی که می‌خرید می‌تواند به نوعی با برخی از ویژگی‌ها یا ویژگی‌های شخصیتی مرتبط باشد؟
هنگام خرید اقلام، ترجیحات رنگی شما ممکن است چیزی در مورد تصویری که می خواهید ارائه دهید بیان کند. ترجیحات رنگی، از لباسی که می پوشید تا ماشینی که خریداری می کنید، گاهی اوقات می تواند بیانیه ای در مورد اینکه ما می خواهیم دیگران از ما چه برداشتی داشته باشند را بیان کند. عوامل دیگری مانند سن و جنسیت نیز می توانند بر انتخاب رنگ ما تأثیر بگذارند.
سفید: همانطور که بسیاری از کارشناسان ما پیشنهاد کرده اند، رنگ سفید می تواند احساس تازگی و تمیزی داشته باشد. این رنگ اغلب برای برانگیختن حس جوانی و مدرنیته استفاده می شود.
مشکی: اغلب مشکی را یک رنگ "قدرتمند" توصیف می کنند، که ممکن است دلیل این باشد که مشکی محبوب ترین رنگ برای وسایل نقلیه لوکس است. مردم اغلب این رنگ را جذاب، قدرتمند و مرموز توصیف می کنند.
نقره ای: سومین رنگ محبوب خودرو است و با حس نوآوری و مدرنیته مرتبط است. محصولات با تکنولوژی بالا اغلب نقره ای هستند، بنابراین رنگ آنها اغلب جدید، مدرن و پیشرفته دیده می شود.
قرمز: قرمز رنگی پررنگ و مورد توجه است، بنابراین ترجیح دادن این نوع خودرو ممکن است به این معنی باشد که می خواهید تصویری از قدرت، عمل و اعتماد به نفس به نمایش بگذارید.
آبی: مردم اغلب آبی را به عنوان رنگ ثبات و ایمنی توصیف می کنند. رانندگی با ماشین آبی یا SUV ممکن است نشان دهد که شما قابل اعتماد هستید.
زرد: به گفته کارشناسان، رانندگی با یک وسیله نقلیه زرد ممکن است به این معنی باشد که شما به طور کلی فردی شاد هستید و شاید کمی بیشتر از یک فرد معمولی مایل به ریسک کردن هستید.
خاکستری: کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که افرادی که ماشین‌های خاکستری می‌رانند، نمی‌خواهند متمایز شوند و در عوض چیزی ظریف‌تر را ترجیح می‌دهند.
البته، انتخاب رنگ ما اغلب تحت تأثیر قیمت، انتخاب و سایر نگرانی های عملی است. نه تنها این، بلکه ترجیحات رنگ نیز می تواند در طول زمان تغییر کند.
ممکن است فردی در جوانی رنگهای روشن‌تر و مورد توجه‌تر را ترجیح دهد، اما با افزایش سن به سمت رنگهای سنتی‌تر جذب می‌شود. شخصیت خریدار می تواند نقش مهمی در انتخاب رنگ داشته باشد، اما خریداران اغلب به شدت تحت تاثیر عواملی مانند قیمت و همچنین در دسترس بودن قرار می گیرند.
به عنوان مثال، خرید یک وسیله نقلیه سفید ممکن است کمتر در مورد این باشد که بخواهید مردم فکر کنند شما جوان و مدرن هستید و بیشتر در مورد آب و هوایی که در آن زندگی می کنید ، است . افرادی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند به طور معمول وسایل نقلیه رنگ روشن را به خودروهای تیره ترجیح می دهند.
سخن پایانی
رنگ می تواند نقش مهمی در انتقال اطلاعات، ایجاد حالات خاص و حتی تاثیرگذاری بر تصمیمات افراد داشته باشد. ترجیحات رنگی همچنین بر اشیایی که مردم برای خرید انتخاب می‌کنند، لباس‌هایی که می‌پوشند و روشی که آنها محیط خود را تزئین می‌کنند، تأثیر می‌گذارد.
مردم اغلب اشیایی را با رنگ‌هایی انتخاب می‌کنند که حالات یا احساسات خاصی را برمی‌انگیزد، مانند انتخاب رنگ ماشینی که اسپرت، جذاب ، براق یا قابل اعتماد به نظر می‌رسد. از رنگ های اتاق نیز می توان برای برانگیختن حالات خاص استفاده کرد، مانند رنگ آمیزی یک اتاق خواب به رنگ سبز ملایم برای ایجاد روحیه ای آرام.
