نویسنده: راضیه رفعتیپور
مشاور و درمانگر کودک، نوجوان و فردی
لایفکوچ و کوچ بانوان موفق
مدرس دورههای فرزندپروری و متخصص اختلال یادگیری
مقدمه
وقتی صحبت از موفقیت کودکان در درس و زندگی میشود، معمولاً ذهن مادران و معلمان به سمت کلاسهای خصوصی، مدرسه بهتر یا کتابهای بیشتر میرود.
اما در تمام سالها تجربه من با کودکان دارای اختلال یادگیری و کودکان عادی، یک حقیقت همیشه ثابت بوده است:
حضور مادر، مهمترین عامل رشد و یادگیری پایدار است.
حضور فقط کنار کودک بودن نیست،
بلکه یعنی آگاهی، فهمیدن، همراهی، دیدن و کوچینگ.
در این مقاله میخواهم درباره همین «حضور» صحبت کنم؛
حضور مادر، حضوری که آینده کودک را تغییر میدهد.
۱. حضور مادر؛ نقطه شروع یادگیری
کودک وقتی بهتر یاد میگیرد که احساس امنیت کند.
امنیت واقعی یعنی:
مامانم من را میفهمد
وقتی اشتباه میکنم تنبیه نمیشوم
کسی مقایسهام نمیکند
من دیده میشوم
وقتی این امنیت ایجاد میشود مغز آماده یادگیری است.
بدون آن، هیچ آموزشی—even بهترین کلاسها—نتیجه بلندمدت نمیدهد.
در کوچینگ کودک میگوییم:
«اولین معلم کودک، مادر است؛ حتی اگر خودش نداند.»
۲. مادر؛ اولین کوچ زندگی کودک
کوچ بودن یعنی:
همراهی بدون قضاوت
پرسیدن بهجای دستور دادن
هدایت بهجای کنترل
دیدن تواناییها بهجای تمرکز روی ضعفها
مادر اگر اصول کوچینگ را بلد باشد، میتواند بهترین پشتیبان یادگیری کودک باشد.
این که یک کودک:
اعتمادبهنفس دارد
از درس فرار نمیکند
از اشتباه نمیترسد
در برابر سختیها تسلیم نمیشود
مستقیم یا غیرمستقیم از رفتار و حضور مادر شکل میگیرد.
۳. حضور مادر در درس؛ معجزهای که هیچ کلاس جای آن را نمیگیرد
نقش مادر در یادگیری بسیار بیشتر از معلم است.
چون مادر:
ثبات ایجاد میکند
برنامه درس را مدیریت میکند
انگیزه میدهد
همراه تمرین میماند
فضای امن ایجاد میکند
حتی چند دقیقه حضور فعال مادر در طول روز میتواند:
دقت کودک را بالا ببرد
اشتباهات املایی را کم کند
سرعت خواندن را بهتر کند
تمرکز را افزایش دهد
در سالهای کاریام بارها دیدهام که حضور مؤثر یک مادر، قویتر از ده جلسه کلاس تقویتی عمل کرده است.
۴. حضور مادر در تربیت؛ ساخته شدن شخصیت
در تربیت، حضور مادر فقط عشقدادن نیست.
حضور یعنی:
شنیدن حرفهای کودک
مدیریت خشم
احترام به حریم
ثبات در قوانین
آموزش نظم
ساختن ارتباط عاطفی سالم
کودکی که چنین حضوری را دریافت کند:
اعتمادبهنفس پیدا میکند
روابط اجتماعی بهتری میسازد
کمتر دچار اضطراب میشود
تمرکز بیشتری دارد
در مدرسه عملکرد بهتری نشان میدهد
شخصیتسازی، کار هر روز مادر است، نه کار مدرسه.
۵. حضور مادر و یادگیری تخصصی؛ مخصوصاً برای کودکان با اختلال یادگیری
در اختلالات یادگیری، معجزهای که روند درمان را سریعتر میکند، حضور مادر است.
کودک ممکن است مشکل داشته باشد:
دیکته
روخوانی
درک مطلب
تمرکز
حواسپرتی
کندنویسی
ولی مادری که تکنیکها را بلد است، میتواند:
یادگیری را بازیمحور کند
اشتباه را به فرصت تبدیل کند
آموزش را شیرین کند
تمرکز کودک را تقویت کند
مسیر یادگیری را طبق ذهن کودک تنظیم کند
در حقیقت:
بهترین درمانگر کودک، مادر آموزشدیده است.
۶. حضور کوچ در کنار مادر؛ ترکیب طلایی رشد
وقتی مادر یاد میگیرد چطور کودک را همراهی کند، نتیجه فوقالعاده است.
اما وقتی در کنار او یک کوچ هم باشد، مسیر روشنتر میشود.
کوچ چه میکند؟
به مادر آرامش و وضوح میدهد
رفتارها را تحلیل میکند
تکنیکهای متناسب با کودک میدهد
برنامه قدمبهقدم تنظیم میکند
باعث میشود مادر کمتر خسته و سردرگم شود
وقتی مادر + کوچ کنار هم باشد:
رشد کودک سریعتر میشود
مادر اعتمادبهنفس بیشتری پیدا میکند
مشکلات رفتاری و درسی کمتر میشود
مسیر تربیت روشنتر میشود
کوچینگ یعنی مادر تنها نیست؛
یعنی یک نفر مسیر را همراهش میسازد.
۷. جمعبندی نهایی؛ حضور مادر، حضور آیندهساز
در پایان، میخواهم بگویم:
هیچ چیز در دنیا نمیتواند جای «حضور آگاهانه مادر» را بگیرد.
نه کلاسها
نه مدرسه
نه کتاب
نه معلم خصوصی
تنها حضور مادر است که:
یادگیری را پایدار میکند
شخصیت را میسازد
تمرکز را افزایش میدهد
اعتمادبهنفس را تقویت میکند
کودک را برای آینده آماده میکند
اگر مادر آگاه باشد،
اگر مهارتها را یاد بگیرد،
اگر با عشق و نظم حضور داشته باشد،
کودکش میدرخشد.
تمام کودکان توان رشد دارند؛
فقط لازم است مادری باشد که «با حضور» همراهشان شود.
آماده میکنم.
