ترت بوتیل هیدروکینون معروف به TBHQ یک ماده نگهدارنده و افزودنی غذایی است که شما می توانید آنرا روی برچسب بسیاری از خوراکی ها ببینید. TBHQ از نظر شیمیایی یک ترکیب آلی آروماتیک سنتتیک و یکی از مشتقات هیدروکینون است که به علت دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی کاربرد گسترده ای در صنایع غذایی دارد.
این ترکیب برای جلوگیری از اکسیداسیون و تند شدن روغن های گیاهی و حیوانی به فرمولاسیون آنها اضافه می شود و در بالاترین غلظت مجاز در محصولات ماهی منجمد مورد استفاده قرار می گیرد. طی تحقیقات مشخص شده است که تی بی اچ کیو علیرغم دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی می تواند عوارض جانبی مختلفی در مصرف کنندگان بوجود بیاورد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با این مقاله از نشریه جهان شیمی فیزیک همراه ما باشید.
تی بی اچ کیو یک نگهدارنده سنتتیک است که بیشتر برای حفظ چربی ها و مواد غذایی چرب مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات برای اثرگذاری بیشتر این ماده با نگهدارنده های دیگری مانند BHA بطور همزمان مورد استفاده قرار می گیرد.
تی بی اچ کیو به عنوان یک افزودنی غذایی با شماره E319 شناخته می شود و استفاده از این ترکیب باعث افزایش دوام و ماندگاری مواد غذایی می شود. هرچند استفاده از مقدار کم این ترکیب به عنوان نگهدارنده تاثیری بر روی سلامتی ندارد ولی گزارش هایی در رابطه با عوارض جانبی حاصل از TBHQ وجود دارد.
علاوه بر مواد غذایی این ترکیب به واسطه خواص آنتی اکسیدانی در عطرسازی ، صنایع تولید پلیمر و همچنین رزین ها و سایر مواد روغنی صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
تحقیقات گسترده در رابطه با اثر نگهدارنده های سنتتیک نشان داده است که مصرف مقدار زیاد TBHQ در انسان می تواند باعث ایجاد سرطان معده شود. در عین حال مطالعات مختلف نشان داده است که مصرف این افزودنی در رژیم غذایی انسان ها حدود ۹۰ درصد بالاتر میزان مصرف روزانه قابل قبول است. به عنوان مثال مصرف تی بی اچ کیو در رژیم های غذایی پرچرب ۱.۲ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن است که ۱۸۰ درصد بیشتر از میزان مجاز دریافتی روزانه می باشد.
جالب است بدانید برخی از مطالعات صورت گرفته در رابطه با مصرف مقدار کم این نگهدارنده اثرات متضادی از جمله مهار سرطان زایی را نشان داده است. بطور کلی EFSA این ماده را غیر سرطان زا می داند و تاکید می کند حاشیه ایمنی بین میزان مصرف این ماده توسط انسان و دوزهایی که اثرات سوئی در مطالعات حیوانی ایجاد می کند ، وجود دارد و همچنان مصرف آن در محدود مجاز در مواد غذایی ادامه دارد.
