انحراف ستون فقرات، که به نام اسکولیوز نیز شناخته می‌شود، یک اختلال ساختاری است که در آن ستون فقرات به سمت راست یا چپ انحراف پیدا می‌کند. طبق گزارشات انجمن اسکولیوز و اختلالات وابسته (Scoliosis Research Society)، این وضعیت تقریباً در ۲ تا ۳ درصد از جمعیت عمومی مشاهده می‌شود و در اغلب موارد، انحراف ستون فقرات در نوجوانان و جوانان آغاز می‌شود. منبع: «دکتر علی مقدم | dr-alimoghadam»
انحراف ستون فقرات می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر عملکرد سایر اندام‌ها داشته باشد. به عنوان مثال، انحراف شدید ستون فقرات می‌تواند بر روی عملکرد ریه‌ها و قلب تاثیر بگذارد، زیرا ساختار نامنظم ستون فقرات می‌تواند به کاهش فضای قفسه سینه منجر شده و فشار بیشتری به این اندام‌ها وارد کند. همچنین، مشکلات در ستون فقرات می‌تواند منجر به دردهای مزمن در ناحیه کمر و تغییرات در الگوی راه رفتن شود. منبع: «دکتر علی مقدم | dr-alimoghadam»
در حال حاضر، یکی از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش‌های درمان انحراف ستون فقرات، استفاده از تکنیک‌های جراحی کم تهاجمی مانند "روش فیوژن بر اساس نوارهای تیتانیومی" است که در این روش، نوارهای تیتانیومی به ستون فقرات متصل می‌شوند تا انحراف را اصلاح کنند و ثبات بیشتری فراهم کنند. این روش به دلیل کاهش زمان بهبودی و کاهش عوارض جانبی، به طور فزاینده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و نتایج امیدوارکننده‌ای را در بهبود کیفیت زندگی بیماران به همراه داشته است. منبع: «دکتر علی مقدم | dr-alimoghadam»
تمرینات فیزیوتراپی و ورزش‌ها یکی از مهم‌ترین روش‌های کم تهاجمی برای مدیریت و اصلاح انحراف ستون فقرات هستند. هدف از این تمرینات تقویت عضلات پشتی، بهبود انعطاف‌پذیری، و اصلاح الگوی حرکتی است. تمرینات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
کشش پشتی: در این تمرین، فرد باید بر روی شکم دراز بکشد و به آرامی بالاتنه را بالا بیاورد و سپس به حالت اولیه برگردد. این تمرین به تقویت عضلات کمر کمک می‌کند.
کشش عضلات جانبی: در حالی که ایستاده‌اید، یک دست را به سمت بالا و دیگری را به سمت پایین بکشید. این تمرین به کشش و تقویت عضلات جانبی ستون فقرات کمک می‌کند.
تمرینات پل: بر روی پشت دراز بکشید، زانوها را خم کرده و پاها را بر روی زمین قرار دهید. سپس به آرامی لگن را بالا بیاورید و به حالت اولیه برگردید. این تمرین عضلات ناحیه کمر و شکم را تقویت می‌کند.
پلانک: به حالت شنا بروید و وزن خود را بر روی ساعد و انگشتان پاها نگه‌دارید. این تمرین به تقویت عضلات مرکزی بدن و حفظ تعادل کمک می‌کند.
تمرینات بالانس: ایستادن بر روی یک پا و سپس تغییر پا، یا استفاده از دستگاه‌های بالانس برای تقویت توانایی حفظ تعادل.
یوگا: برخی از حرکات یوگا مانند "کبری" و "سگ رو به پایین" می‌توانند به بهبود انعطاف‌پذیری و تعادل ستون فقرات کمک کنند.
بریس‌ها به منظور محدود کردن انحراف ستون فقرات و پیشگیری از پیشرفت آن استفاده می‌شوند. این ابزارها به ویژه در دوران رشد و در سنین نوجوانی موثر هستند. دو نوع اصلی بریس شامل:
بریس‌های شل (TLSO): این نوع بریس‌ها به طور کامل دور قفسه سینه و کمر قرار می‌گیرند و هدف آن‌ها کاهش انحراف ستون فقرات و حمایت از ساختارهای استخوانی است.
بریس‌های کمری: این نوع بریس‌ها بر روی ناحیه کمر قرار می‌گیرند و برای کنترل انحرافات خفیف‌تر مناسب هستند.
کاهش وزن: اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر روی ستون فقرات وارد کند. کاهش وزن می‌تواند به کاهش فشار و بهبود وضعیت ستون فقرات کمک کند.
مدیریت درد: استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، گرما و سرما درمانی، و ماساژ درمانی می‌تواند به کاهش درد و التهاب ناشی از انحراف ستون فقرات کمک کند.
در مواردی که انحراف ستون فقرات شدید است یا با روش‌های کم تهاجمی بهبود نمی‌یابد، جراحی ممکن است لازم باشد. روش‌های جراحی متنوعی برای اصلاح انحراف ستون فقرات وجود دارد که به شرح زیر هستند:
این روش شامل اتصال دو یا چند مهره به یکدیگر برای تثبیت و اصلاح انحراف است. در این جراحی، از گرافت‌های استخوانی یا مواد بیولوژیک برای جوش دادن مهره‌ها استفاده می‌شود. این عمل معمولاً با استفاده از پیچ و صفحه‌های فلزی انجام می‌شود تا ساختار ستون فقرات ثابت شود.
در این روش، هدف اصلاح انحراف به وسیله تغییر مکان مهره‌ها یا به کار بردن ابزارهایی مانند پیچ و صفحه‌های فلزی است. این جراحی به طور خاص برای تصحیح انحرافات شدید و پیچیده طراحی شده است.
این روش کم تهاجمی‌تر از جراحی‌های سنتی است و شامل استفاده از ابزارهای جراحی کوچک و دوربین برای انجام عمل است. جراحی لاپاراسکوپی به ویژه برای بیمارانی که نمی‌خواهند تحت عمل جراحی بزرگ و باز قرار گیرند، مناسب است.
دستگاه‌های هالی (Halo-Femoral Device): این دستگاه شامل یک فریم فلزی است که دور سر و گردن قرار می‌گیرد و به مهره‌ها فشار وارد می‌کند تا به اصلاح انحراف کمک کند.
دستگاه‌های کستر (Cage Devices): این ابزارها به عنوان یک جایگزین برای گرافت‌های استخوانی عمل کرده و برای حفظ و تثبیت مهره‌ها استفاده می‌شوند.
انتخاب روش مناسب برای اصلاح انحراف ستون فقرات بستگی به شدت انحراف، علت آن، و وضعیت کلی بیمار دارد. روش‌های کم تهاجمی مانند تمرینات فیزیوتراپی و استفاده از بریس‌ها می‌توانند برای بسیاری از بیماران مؤثر باشند و به بهبود وضعیت کمک کنند. در مواردی که انحراف شدید است یا به درمان‌های غیر جراحی پاسخ نمی‌دهد، جراحی ممکن است لازم باشد. مشاوره با یک متخصص پزشکی و ارزیابی دقیق وضعیت بیمار می‌تواند به انتخاب بهترین روش درمانی کمک کند.
