در قانون کار ، اضافه کاری از آن موضوعات و بحث هایی است که وزارت کار شرایط ویژه ای برای آن ( اضافه کاری ) در نظر گرفته است .
اضافه کاری در قانون کار موضوعی تخصصی است و تعریف تخصصی اضافه کار به این صورت است : به طور کلی میزان کاری که از کارفرما به کارمند در خارج از ساعت کاری او محول می شود اضافه کاری نام دارد .
اضافه کار در قانون کار
"طبق ماده 51 قانون کار" کارگر موضف به این است که در هر شبانه روز به مدت 8 ساعت و در طول هفته به مدت 44 ساعت به کاری که کارفرما به او داده است بپردازد .
حالا اگر میزان ساعت کار کارگر از این میزان بیشتر شود مشمول دریافت اضافه کاری می شود .
نکته : برای مشاغل زیان آور و شخت ساعت کار قانونی 6 ساعت در شبانه روز و در طول هفته نیز 36 ساعت است
"طبق ماده 59 قانون کار " در صورتی که کارمند یا کارگر موافق این باشد که بیشتر از ساعات کار مقرر شده فعالیت و کار کند ، کارفرما می تواند اضافه کاری به او بدهد . و همچنین کارفرما باید 40 درصد بیشتر از حقوقی که کارمند یا کارگر در هر ساعت کار عادی به او پرداخت می شد پرداخت کند .
به این نکته توجه کنید که ارجاع اضافه کاری به کارگرانی که مشغول کارهای سخت و زیان آور هستند و کارگران نوجوانی که سنشان بین 15 تا 18 سال است ممنوع است و اگر به آنها اضافه کاری داده شود ، و در حین انجام کار در اضافه کاری دچار حادثه یا اتفاقی شوند ، کارفرما موظف است مطابق با قانون خسارتی که به آنها وارد شده است را پرداخت کند .
انواع اضافه کاری
اضافه کاری انواع مختلفی دارد برای مثال :
1 . اضافه کاری شبانه : اگر در ساعت 22 تا 6 صبح ، فرد ( کارمند یا کارگر ) مشغول کار و اضافه کاری شود ، اضافه کاری شبانه تعریف می شود .
2 . اضافه کاری جمعه : کار کردن و اضافه کاری در روز های جمعه که تعطیل است ، اضافه کاری جمعه گفته می شود . بر اساس قانون کار ، روز جمعه روز تعطیل هفتگی عنوان شده است . در صورتی که کارگر در این روز مشغول به انجام کارش باشد ، برای او جمعه کاری در نظر گرفته می شود . و مزد آن برای هر ساعت کار برابر با 40 درصد ساعت کاری عادی محاسبه می شود .
نکته : طبق ماده 62 قانون کار روز جمعه در هر هفته به عنوان روز تعطیل هفتگی است و در این روز باید تمام دستمزد و حقوق و مزایا و بیمه باید برای کارگر بدون حضور او در کار در نظر گرفته شود .
3 . اضافه کاری تعطیل کاری : اضافه کاری و کارکردن در روزهایی از سال که در تقویم ، تعطیل رسمی است ، اضافه کاری تعطیل کاری نام می گیرد .
اضافه کاری عادی : به کار کردن در محل کار ، بیشتر از ساعت کاری تعیین شده ( به جز روزهای تعطیل ) اضافه کاری عادی گفته می شود .
اضافه کاری اجباری
اضافه کاری اجباری یعنی این که کارفرما ، کارگر را به اضافه کاری مجبور کند و کارگر راضی به اضافه کاری نباشد . این کار ( اضافه کاری اجباری ) غیر قانونی است و کارگر می تواند در صورت مواجه شدن با این موضوع از کارفرمای خود شکایت کند .
مزایا و معایب اضافه کاری
از مزایای اضافه کاری میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
1 . با اضافه کاری درآمدتان افزایش می یابد .
2 . به پیشرفت شغلی شما کمک می کند .
3 . افزایش بهره وری . یعنی این که وقتی شما برای کارتان زمان و وقت بیشتری را اختصاص می دهید ، نتیجه آن به این صورت است که بهره وری کاری شما افزایش می یابد .
4 . اضافه کاری از داشتن شغل دوم بهتر و مفید تر است ! وقتی که شما تمام تمرکزتان روی یک شغل باشد می توانید در آن شغل پیشرفت زیادی داشته باشید و چون به آن شغل که شغل اصلیتان است آشنایی زیادی دارید ، باعث می شود راحت تر کار خود را پیش ببرید .
5 . روابطتان با همکاران بهبود و بهتر می شود .
اضافه کاری علاوه بر این که مزایای خوبی دارد معایبی نیز دارد که به عنوان مثال :
1 . روی سلامت جسمی تاثیر میگذارد . بعد از این که شما در ساعت تعیین شده و قانونی خود کارتان تمام شد ، اضافه کاری برای چند ساعت می تواند برای سلامتی شما تاثیر منفی داشته باشد .
2 . اضافه کاری بر سلامت روانی نیز تاثیر میگذارد .
و . . .
" فرم اضافه کاری "
از سری فرم های اداری قانون کار میتوان به فرم اضافه کاری اشاره کرد که اضافه کاری یکی از بحث برانگیز ترین مباحث حوزه روابط کار است که می تواند اختلافات زیادی را بین کارگر و کارفرما ایجاد کند .
برای مشاهده این فرم که شامل سر فصل های :
روش های کاهش اختلاف کارگر و کارفرما در خصوص اضافه کار
تعریف اضافه کار و فوق العاده اضافه کاری
ساعت کار موظفی پرسنل
نکات ضروری و حیاتی برای درج در قرارداد کار پرسنل در خصوص اضافه کار پرسنل
ممنوعیات ارجاع اضافه کار در قانون کار
نکات بیمه ای و مالیاتی مربوط به اضافه کار
