همیشه فکر میکردم اگر یک روز در این مملکت یا هرمملکتی تصمیم گیرنده و کاره ای بودم اول از همه چیز سراغ آموزش و پرورش میرفتم ( البته مواقعی که رانندگی میکردم رایم به سمت بهینه سازی آسفالتها میرفت)و با بزرگان اهل خرد و باسوادترین مشاورهای مملکت برای بهبود کتب درسی آنگونه که باید باشد و نیست رایزنی میکردم و همه چیز را یکشبه متحول میکردم .البته بعدها با افزایش سن و تجربه نظرم کمی تلطیف شد .حتما آن بالایی ها هم یک چیزهایی میدانند که سیستم را اینجوری طرح ریزی کرده اند آدم وقتی جامعه را نگاه میکند بالاخره اینهمه دکترها و مهندسها و کاربلدها هم در همین نظام آموزشی رشد کرده اند و به آن بالاها رسیده اند پس یک نظریه این است که بگوییم در هر سیستم آموزشی هر قدر متفاوت ازاینکه حالا هست یا زمان ما و هر زمانی بود باز همینها که بالانشین هستند بالا مینشستند با این حرف باید بگوییم این بحث تمام است؟ تقریبا ولی من دوست دارم در این مورد خیالپردازی کنم یا فکرهایم را بنویسم .مثلا میتوانستند سالهای ابتدائیه مدرسه را بیشتر به بازی و تفریح و یاد گرفتن حین بازی اختصاص دهند بازی هایی مثل بادبادک بازی که بچه با مفهوم حرکت سه بعدی و جریان هوا به صورت عملی آشنا شود یا بپر بپر و دویدن و بیل زدن خاک و گل و گیاه کاشتن و توپ بازی و ژیمناستیک و شنا.خوب این کمی رویا پردازی است چون همه مدرسه ها در همه شهرها و روستاها نمیتوانند به استخر دسترسی داشته باشند .میگویند همین حالا هم در بعضی کشورهای خیلی پیشرفته مثل ژاپن و فنلاند و سوئد سیستم همینجوری است و بیشتر وقت بچه ها در مدرسه به بازی و تفریح و یاد گرفتن در حین بازی میگذرد.احتمالا سبک و چابک بودن سیستم اداری و انعطاف پذیریش هم شرط است که سیستم اداری ما چاق و سنگین و خشک است و از تغییرات به شدت میترسد نسبت به زمان ما یک چیزهایی بهتر شده .مثلا تنبیه بدنی کمتر شده کلاسها کم جمعیت شده اند تعطیلیها خیلی زیاد شده و سیستم آموزشی بیشتر به سمت تساهل و رواداری رفته .ما ناظمهایی داشتیم که میخواستند برنامه ای که عراقیها در اردوگاه های اسرا سر اسرای ایرانی آورده بودند سر ما بیاورند بخاطر یک دقیقه تاخیر به حد کشت با شلنگ گاز
به کف دستمان ضربه بزنند یا معلمهایمان که دست کمی از آنها نداشتند ولی حالا و مخصوصا بعد از دوره سیاه کرونا مدرسه رفتن یک چیز نمایشی و غیر ضروری شده هوا آلوده میشود تعطیل سرد میشود تعطیل باد میوزد تعطیل به دلیل کمبود گاز در زمستان تعطیل کمبود برق در گرما تعطیل یعنی بیش از نصف سال تحصیلی را در تعطیلی میگذرانند البته به نظرم خوب است هم ترافیک کم میشود هم در مصرف انرژی صرفه جویی میشود و هم اینکه مردم بیشتر از قبل پی میبرند توی مدرسه علمی به بچه ها یاد داده نمیشود صرفا یک وقت گذرانی است آن کسی که استعدادی دارد خودش کتابها را سوراخ میکند و علم را از تویش بیرون میکشد همانطور که پلی استیشن و هوش مصنوعی و بازیهای کامپیوتری را یاد میگیرند .درسهایی که به ما میدادند بیشتر شبیه شکنجه روحی بود تا آموزش واقعی کسی که بیست سال وقت گذاشت و بهترین سالهایش را در راه مدرسه و دانش گاه گذراند آخرش دید آن همکلاسیش که در پنجم ابتدایی سراغ کسب و کار نان و آب داری رفت و مثلا تعمیر یک موتور یا دزدگیر یا نصب پرده و کابینت یاد گرفت عقب است ای کاش اگر آموزشی هم بود بر پایه فیلم و انیمیشن ونه صرفا مبتنی بر حرف و گچ و تخته میبود .یکبار با فیلم و انیمیشن به ما نشان میدادند این سینوس و کسینوس که میگویند واقعا چیست و در کجا کاربرد دارد یا برق واقعا چجوری ساخته میشود ماشین تراش و فرز چیست واکسن چجوری تولید میشود عطر هارا چطور میسازند که لااقل اگر کاره ای هم نشدیم و به جایی نرسیدیم میگفتیم در مدرسه اینها را یاد گرفتیم و دیدیم و دنیایمان بزرگ شد .حالا احتمالا در مدارس غیر انتفاعیه خیلی خاص این متدها هست و به بچه ها چیزهای عملی و واقعی مثل دست به آچار بودن یا با کفایت بودن را هم یاد میدهند به نظر معلمهای کارکشته و صلحب نظر میتوانند راندکان کلاس درس را به حدی بالا ببرند که همه آنچیزی که نظام آموزشی برای سال تحصیلی در نظر دارد در نصف سال به آنها بیاموزند و در بقیه سال چیزهای مفید و به درد بخورتر با فیلم و انیمیشن که آدم واقعا بداند معلم دارد در مورد چه چیزی حرف میزند .یا سیستمی باشد که استعدادهای ورزشی را کشف کند و در تمام آن ده دوازده سال مدرسه به صورت فشرده و واقعی آموزش دهد و بپروراند که به قله های ورزش برسند وقتی تیم ملی کشور شصت ملیون نفریه ما پر انتخابیه جام جهانی ۲۰۰۲ ژاپن با نتیجه سه بر یک به بحرین نیم میلیون نفری باخت آقای مایلی کهن گفت انگار تیم ملی مان به منتخب تهران پارس باخته است چون واقعا هم بحرین از لحاظ جمعیتی هم اندازه همان تهران پارس بود یعنی آنها از کشوری به آن کوچکی و کم جمعیتی تیمی انتخاب کردند و بهشان فوتبال یاد دادند که ما با جمعیتی ۱۲۰ برابری نتوانستیم از پسشان بر بیاییم .