رسانه قلم
رسانه قلم
خواندن ۴ دقیقه·۲ سال پیش

راهکار دین برای اعتراض و اصلاح (قسمت اول)

یادداشتی از علی تقی‌زاده




حرف آخر پیام را اول اگر بزنم، بهتر غافلگیر می کند از بس توی ذوق می زند. بحث از #اعتراض و تجمع و آشوب، دینی و غیر دینی اش بود و از «مناسک سازی اعتراض». استادم که خدا حفظش کند. حرف قشنگی زد، گفت: این ها به خاطر آن است که نماز جمعه کارِ خودش را درست انجام نمی دهد!!


لزوم تلاش رسانه ای را کسی منکر نیست، اما قلب مسئله، هرگز رسانه نیست. دندان طمع آرزوهایتان را از همین حالا بکَنید و بعدش جهاد کنید، چون قرار نیست امپراطوری مدیا رقم زنیم و خود بخشی از وضع موجود این نظم ظالمانه شویم. بلکه جواب بازیِ رسانه را در جهاد تبیین، باید با مزیت نسبیِ خود بدهیم. مزیت نسبیِ ما در جهاد تبیین، خودِ پیام است و الگوی انجامش، نه دستگاه رسانه ای. راه را خودش باز می کند این پیام، ولو امپراطوریِ مدیا برعلیه ش بسیج شود. همیشه در جنگ حق و باطل همین بوده ، و کسی که جز جنگ پارتیزانی را انتظار می کشد سخت در اشتباه است.


اکنون هم قالب مناسب و امتدادِ موجّه که برای راه حلّ اسلامیِ «اعتراض» ارائه کنی، قلب مسئله حل می شود. البته برعکسش هم پابرجاست. مسئله را که حل نکنی، یتیم آل محمد ص به دیگرانی پناه خواهد برد و معطل نمی ماند؛ ولو آن دیگران گرگِ در پوستین باشند.

ارائه الگوی موفق از اعتراض، اکنون نوشداروی مسئله است. فکر این را از سر بیرون کنید که با تلاش وافر مسئولین، به زودی دولت و جامعه و اقتصادی خواهیم ساخت که جا برای اعتراض هم نمی گذارد و دهان ها از فرط تعجب و شادی بسته خواهد شد! اصلاً همه چیزِ دیگر به کنار، مگر قرار است بدون حلّ مسئلة مطالبه مردمی به چنین بهشتی برسیم؟


واقع گرایانه آن است که به جای ترسیم بهشت مطلوب، راهِ رسیدن به آن را قوام بخشیم. اعتراض موفق قرار نیست که درجا شنیده شود. قرار نیست بدون زحمت باشد، یا حتی با آن برخورد نشود. ولی قرار است «مصلحانه» باشد و سرانجام هم به موفقیت برسد. «مادرانه» باشد و از پایگاه دینِ واقعی -همان اسلام انقلابی- راهبری شود.
اصلاً تو بگو قرار است «جریان سوم» باشد که مردمی، این طرفی و آن طرفی را به نفع روح انقلاب به چالش بکشد. نه کلیشه ای، نه بسیط، و نه اُمُّل و عقب مانده. بلکه همان اسلامِ خمینی. به همان طراوت، شجاعت، و بصیرت.

جهاد تبیین، جهاد است و مبارزه. پارتیزانی است. بگرد و ببین در اندرونیِ دین، چه اسلحه هایی کار گذاشته شده برای چنین روزگاری. دینِ واقع‌گرا، وقتی دستوراتی می دهد، نهادهایی هم برای «حفاظت از آن» طراحی می کند که اکنون به کار طراحی الگویمان در مسئله می آید. نهادهای اصلاحی، همچون امر به معروف و نهی از منکر، ولایت طرفینیِ مؤمنین بر هم، و البته نهادِ «علما». اسمش را بگذاریم مکانیزم های «حفاظت از دین».
دین، سرشار از قالب ها و ظرفیت های اعتراض و انتقاد و اصلاح است. نهادهایی که به گونه ای طراحی شده تا هم زیرساختِ حقوقی و هنجاری برای اعتراض و مطالبه را داشته باشد، و هم بصیرت و امکانِ مدیریت لازم را، و البته به دور از قالب های دست و پاگیر برای نظم‌دهی. در هر کدام از این نهادها پاسخِ «چه کسی گفته شما دخالت کنید»؟ این است:«خدا».


حتی قالب هم برایش ارائه می دهد. قالب هایی عجیب هوشمندانه؛ مثلِ نماز جمعه. تلفیقی از جسم و روحِ ساختار و انقلاب؛ با ارکان قدرتش یعنی امام و امت. ترکیب عبادت و سیاست، آخرت و دنیا، مطالبه و دفاع. این ها را که خاموش می کنی و از کارکرد اصلی اش جدا می کنی، مسئلة اعتراض می ماند لاینحلّ و روی مخ.

از جمله این نهادها، «علما» است. نهادی که از حاکمان عالم و فقیه هم جدا طراحی شده و به تعبیر رهبر انقلاب، «مادر انقلاب اسلامی» است. رگ و پیِ فرزند از مادر است چنانکه ولیّ باید فقیه باشد؛ اما مادر قرار نیست خودِ فرزند باشد. قرار است اعتراض کند و حامی باشد و دلسوز و البته بیرون از فراز و نشیب های هرروزه اجرا. قرار است مردمی باشد و رهبر میانیِ واقعی برای روح انقلاب، ولو چاقو به دست برای جراحیِ جسمش. لَوْ لا يَنْهاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ‏ وَ الْأَحْبارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَصْنَعُونَ (63مائده).

شما روایت کنید

#انقلاب_ادامه_دارد

@ghalam_meshkat

اعتراضراهکاراصلاحنماز جمعهامام امت
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید