آنگاه که حلم‌ می‌تابد

مِنبَر برای مِمبِر

موضوع: ولادت امام حسن علیه السلام

امام حسن علیه‌السلام دو صفت بارز و ویژه داشتند: یکی حلم و بردباری و دیگری حسن خلق. ان‌شاءالله که کمی از این حلم و بردباری حضرت بر ما نیز عنایت شود. روزی آقا پای منبر خطیب شامی نشسته بودند و آن خطیب به امام اهانت می‌کرد، اما امام حسن علیه‌السلام در آنجا مأمور به تحمل بودند. آن حضرت مصائب مادرشان را که در سن خردسالی دیده بودند، با صبر تحمل کردند. امام مظهر مقاومت و استواری بودند.

حضرت غلامی داشتند که بی‌ادبی کرد. وقتی امام خواست او را تنبیه کند، آن غلام زرنگ فوراً این آیه قرآن را خواند: «وَ الْكَاظِمينَ الْغَيْظَ وَ الْعافينَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ». امام فرمودند: «من خشمم را فرو می‌برم». سپس با فرو بردن خشم، عفو کردند و امام حسن علیه‌السلام به او گفتند که تو را در راه خدا آزاد می‌کنم و دو برابر حقوقت نیز برایت معین کردم. این رفتار، واقعاً شگفت‌انگیز و حیرت‌آور است؛ اینکه کسی اهانت کند و به این شکل عمل کند.

مروان یکی از کسانی بود که به شدت امام را اذیت می‌کرد، اما در تشییع جنازه آن حضرت شرکت کرد. وقتی به او گفتند: «تو که خیلی امام را اذیت می‌کردی!» او پاسخ داد: «من در تشییع جنازه کسی شرکت کردم که حلم و بردباری‌اش از کوه‌ها بزرگ‌تر بود.» با وجود تمام آزارها، حضرت هرگز نفرین نکردند و مظهر حلم، سخاوت و بردباری بودند.

یکی از ویژگی‌های امام حسن علیه‌السلام اطعام مهمانان بود. ایشان در هر ماه دوازده ناهار و شام برای مهمانان خود تدارک می‌دیدند. برخی از بزرگواران در قم نیز مهمان‌نوازی می‌کنند و واقعاً این اطعام یک توفیق است. بر اساس روایتی، اطعام برابر با آزاد کردن سی بنده است.

هر کسی که به مدینه می‌آمد، بالاخره به خانه امام حسن علیه‌السلام می‌رسید. در روایت آمده است که مردی فقیر به مدینه آمد و چون پولی نداشت، به خانه امام حسن علیه‌السلام معرفی شد. او وارد شد و با اشتها وعده غذایی را خورد، در حالی که حضرت حسن علیه‌السلام او را تماشا می‌کردند و مقداری هم در جیبش می‌ریخت. حضرت تبسم کرده و فرمودند: «چرا این کار را می‌کنی؟» آن مرد گفت: «آقا، شما نمی‌دانید من چه گشنگی‌هایی کشیده‌ام! خانه زن و بچه‌ام که نیستند. خدا هشت دختر به من داده که هر کدام از دیگری زشت‌ترند و باید برای آن‌ها هم ببرم. هیچ مردی حسابی هم نیست که به ما کمک کند.»

حضرت حسن علیه‌السلام به او فرمودند: «من به تو کمک می‌کنم که به آن‌ها هم برسی و نیازی به ریختن در جیب خود نداری.»

امام حسن علیه‌السلام واقعاً سفره‌دار عجیبی بودند و به کریم اهل بیت معروف هستند. حدیث داریم که اگر کسی صدای پای مهمان را بشنود و در دلش خوشحال شود، روایت می‌فرماید: حتی اگر تا هفت طبقه آسمان هم گناه داشته باشد، خدا او را می‌آمرزد.