10 هشدار خاموش ام‌اس در زنان که هرگز نباید نادیده بگیرید

ام‌اس یا مولتیپل اسکلروزیس، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به طور غیرطبیعی به سلول‌های عصبی (نورون‌ها) حمله می‌کند. این حملات باعث آسیب به غلاف میلین، پوشش محافظتی اطراف نورون‌ها، می‌شود که در نتیجه آن، ارتباط بین نورون‌ها مختل می‌گردد. علائم این بیماری در مردان و زنان به یک‌شکل است.

جالب است بدانید که ام‌اس در زنان دوبرابر بیشتر از مردان دیده می‌شود. یکی از دلایلی که ممکن است این تفاوت را توضیح دهد، نقش هورمون‌ها و اختلالات در ترشح آنها در دوره‌های مختلف زندگی است.

در ادامه، به 10 علامت مهم که ممکن است در زنان نشان‌دهنده ام‌اس باشد، می‌پردازیم و علل آنها را بررسی می‌کنیم.

تحقیقات نشان می‌دهد که نوسانات هورمون‌های زنانه، به‌ویژه استروژن و پروژسترون، می‌تواند بر شدت علائم MS تأثیر بگذارد. به‌عنوان‌مثال، بسیاری از زنان علائم بدتر شدن در دوران قاعدگی را گزارش می‌کنند، احتمالاً به دلیل کاهش سطح استروژن. برعکس، برخی از زنان در دوران بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه دوم و سوم، تثبیت یا بهبود علائم را تجربه می‌کنند، اگرچه اغلب پس از زایمان بروز می‌کنند.

در ادامه در باره نقش این هورمون و همچنین علائم ام اس در زنان بحث خواهیم کرد.

خستگی مفرط:

این احساس خستگی با خستگی ناشی از فعالیت‌های روزمره و گاهی سنگین، متفاوت است.

یکی از شایع‌ترین مشکلاتی که افراد مبتلا به ام اس دچار آن می‌شوند، خستگی‌های طولانی است که بدون هشدار و ناگهانی ظهور کرده و در زندگی روزمره، روحیات و تمرکز فرد اثر منفی می‌گذارد. به‌طوری‌که حتی فرد قادر به انجام کارهای کوچک هم نیست. این خستگی با استراحت از بین نرفته و نیازمند مراقبت‌های خاصی است.

• دوری از گرما
• مدیریت استرس و حمایت‌های روانی
• ورزش‌های ملایم
• داروهای خاص
• مدیرت انرژی در انجام کارهای شخصی

مشکلات بینایی:

شکلات بینایی یکی از علائم شایع ام‌اس هستند و می‌توانند اولین نشانه‌ای باشند که به تشخیص این بیماری منجر می‌شود. این مشکلات معمولاً به دلیل التهاب و آسیب به عصب بینایی (نوریت اپتیک) و سایر مسیرهای عصبی مرتبط با بینایی در مغز و نخاع رخ می‌دهند که می‌تواند نخستین علامت برای تشخیص ام‌اس در فرد باشد.

نوریت اپتیک یا التهاب عصب بینایی می‌تواند علائمی مانند تاری دید، ازدست‌دادن موقت بینایی در یک‌چشم، درد در پشت چشم که با حرکت آن تشدید می‌شود، و کاهش توانایی تشخیص رنگ‌ها را به همراه داشته باشد.

• · دوبینی (Diplopia)
• · نوسان چشم (Nystagmus)
• · کاهش میدان دید
• برای مدیریت این مشکل راح حل‌هایی وجود دارد که شامل
• · درمان‌های دارویی مانند داروهای کورتیکواستروئیدیa
• · استفاده از عینک
• · فیزیوتراپی و توان‌بخشی
• · حمایت‌های روانی

مورمورشدن یا بی‌حسی:

بی‌حسی و مورمورشدن یکی دیگر از علائم شایع این بیماری هستند که بسیاری از بیماران آن را تجربه می‌کنند. این احساسات غیرطبیعی که "پارستزی" نام دارد، بر اثر آسیب‌دیدگی عصب هفت صورت‌گرفته و معمولاً در اوایل بیماری ظاهر می‌شوند. این آسیب دیگی مشکلاتی در زندگی فرد به وجود می‌آورد.

صورت، بازوها، دست‌ها، پاها و انگشتان اغلب مکان‌هایی هستند که این احساسات ظاهر می‌شوند. بااین‌حال، ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن که اعصاب آسیب‌دیده باشند، این احساسات بروز کنند.

مورمورشدن یا احساس سوزن‌سوزن‌شدن و بی‌حسی ممکن است به شدت‌های مختلفی خود را نشان دهند، خفیف و گذرا یا شدید و مداوم.

برای بهبود این علائم هم می‌توان از دارو فیزیوتراپی و حمایت‌های روانی کمک گرفت.

ضعف عضلانی:

همان‌طور که می‌دانید در ام‌اس، سیستم ایمنی بدن به میلین (غلاف محافظ اعصاب) حمله می‌کند. این حمله باعث ایجاد آسیب به اعصاب می‌شود و انتقال پیام‌های عصبی بین مغز و عضلات را مختل می‌کند. در نتیجه، عضلات نمی‌توانند به طور مؤثر فرمان‌های مغز را دریافت کنند که این امر به ضعف عضلانی منجر می‌شود که خطرات زیادی برای بیمار به وجود می‌آورد.

ضعف در عضلات پا یا تنه می‌تواند به اختلال در تعادل منجر شود و خطر افتادن و آسیب‌دیدگی را افزایش دهد. همچنین باعث ایجاد آتروفی عضلانی که به معنای تحلیل‌رفتن عضلات هست می‌شود که علت آن کم‌تحرکی ناشی از خستگی زیاد است.

علاوه بر راح حل‌های قبلی تغذیه سالم در این امر بسیار یاری‌دهنده است.

مشکلات تعادل و هماهنگی:

ام اس با ایجاد حملات متعدد به مخچه، باعث مشکلاتی در تعادل و هماهنگی می‌شود. همچنین آسیب به بخش‌هایی از نخاع باعث اخلال در پیام‌رسانی به عضلات شده و اسپاسم ضعف عضلانی را به وجود می‌آورد. همچنین سفتی و انقباض غیرطبیعی، اخلال در حس لامسه می‌توانند تعادل فرد را از بین ببرند.

مشکلات حافظه و تمرکز:

حملات سیستم ایمنی به نورون‌ها علاوه بر ایجاد اخلال در پیام‌رسانی، ضایعاتی را به وجود می‌آورد که می‌توانند بخشی از نواحی مغز را تحت‌تأثیر قرار داده.

مشکلات به وجود آمده در حافظه و تمرکز شامل:

• 1 مشکلات حافظه کوتاه‌مدت: افراد مبتلا به ام‌اس ممکن است در یادآوری اطلاعاتی که اخیراً یاد گرفته‌اند، مشکل داشته باشند.
• 2 اختلال در تمرکز: توانایی تمرکز بر روی یک وظیفه برای مدت طولانی ممکن است کاهش یابد، و افراد ممکن است به‌راحتی حواسشان پرت شود.
• 3 کاهش سرعت پردازش اطلاعات: افراد ممکن است زمان بیشتری برای پردازش و پاسخ به اطلاعات جدید نیاز داشته باشند.
• 4 مشکل در انجام چندوظیفه به طور هم‌زمان: ممکن است افراد مبتلا به ام‌اس در انجام هم‌زمان چند کار دچار مشکل شوند.

راه کارهای مقابله با آن:

• 1 تکنیک‌های یادگیری و حافظه: استفاده از تکنیک‌های یادگیری فعال مانند یادداشت‌برداری، تکرار اطلاعات و استفاده از روش‌های تصویری می‌تواند به بهبود حافظه کمک کند.
• 2 تمرینات ذهنی: انجام بازی‌های ذهنی، پازل‌ها و سایر فعالیت‌های تحریک‌کننده مغز می‌تواند به حفظ و بهبود عملکردهای شناختی کمک کند.
• 3 مدیریت خستگی: مدیریت خستگی از طریق استراحت کافی، ورزش منظم و تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود تمرکز و حافظه کمک کند.
• 4 استفاده از وسایل کمکی: استفاده از یادآورها، برنامه‌ریزی‌ها و اپلیکیشن‌های موبایلی می‌تواند به سازماندهی بهتر و کاهش فشار ذهنی کمک کند.
• 5 مشاوره و روان‌درمانی: مشاوره با متخصصان بهداشت روان می‌تواند به فرد کمک کند تا با استرس و اضطراب ناشی از این مشکلات بهتر مقابله کند

تغییرات خلقی:

این مورد جزو رایج‌ترین و همچنین پرچالش‌ترین علائمی است که افراد مبتلا به این بیماری آن را تجربه می‌کنند. تغییرات خلقی می‌توانند به‌صورت نوسانات شدید خلقی، افسردگی، اضطراب یا حتی تحریک‌پذیری ظاهر شوند. دلایل متعددی برای این تغییرات خلقی در افراد مبتلا به ام‌اس وجود دارد که شامل عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی می‌شوند.

مشکلات مثانه و روده:

مشکلات مثانه و روده از جمله علائم شایع و ناتوان‌کننده در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) هستند

• 1 بی‌اختیاری ادرار (Urgency/Incontinence):افراد ممکن است احساس نیاز فوری به ادرارکردن داشته باشند و نتوانند خود را به‌موقع به دستشویی برسانند که منجر به بی‌اختیاری ادرار می‌شود.

• 2 احتباس ادرار (Urinary Retention):به دلیل اختلال در سیگنال‌های عصبی، مثانه ممکن است به‌درستی تخلیه نشود که می‌تواند باعث احساس مداوم پر بودن مثانه و حتی عفونت‌های ادراری شود.

• 3 تکرر ادرار (Frequency):افراد مبتلا به ام‌اس ممکن است نیاز به ادرارکردن مکرر داشته باشند، حتی اگر مثانه کاملاً پر نشده باشد.

• 4 نشت ادرار در هنگام خنده یا سرفه (Stress Incontinence):فشار بر مثانه در هنگام خنده، سرفه، یا فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند منجر به نشت ادرار شود.

همچنین مشکلات روده از جمله؛ یبوست، بی‌اختیاری مدفوع و احساس دفع ناقص است.

دردهای عضلانی و گرفتگی‌ها:

دردهای عضلانی در این بیماری می‌تواند غیرقابل‌کنترل و ناگهانی باشند.

علاوه بر عدم تحرک ناشی از خستگی زیاد، وجود اختلال در میان نورون‌ها اسپاستیسیتی (سفتی عضلانی) به وجود می.

اسکلت و مفاصل نیز بر اثر فشار وارد شده توسط عضلات، دچار مشکل شده و شرایط سختی را برای بیمار به وجود می‌آورد.

حساسیت به گرما:

نتیجه این بیماری اخلال در انتقال پیام میان نورون‌ها است، گرما این نتیجه را تشدید کرده و سرعت پتانسیل عمل را کاهش می‌دهد.

ازاین‌رو ورزش، هوای گرم، دوش آبگرم و دیگر فعالیت‌هایی که دمای بدن را بیش از اندازه بالا می‌برد.

علائم دیگری مانند درد عضلانی، سوزش، تابیدید و... با گرما تشدید می‌شوند.

باید در نظر داشته باشید که پوشش مناسب، دوری از دوش آب گرم و فعالیت در محیط خنک اثرات این علائم را بسیار کاهش می‌دهد.