یکی از چالش‌های متداولی که برای سازمان‌ها پیش می‌آید، درک و شناخت میزان چابکی سازمان و همچنین نحوه واکنش آن‌ها نسبت به تغییرات سریع است. سازمان‌ها برای مواجهه با این چالش می‌توانند از مدل روان چابک استفاده کنند که به آن‌ها کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و اقداماتی را برای بهبود چابکی و بهره‌وری بیشتر انجام دهند.
مدل روان چابک، به سازمان‌ها در ارزیابی و بهبود روش‌های چابک کمک می‌کند. این مدل یک نقشه راه برای ارتقاء چابکی فراهم می‌کند، به چابکی را برای شرایط محیطی سازمان سفارشی می‌دهد و توانمندی‌هایی برای بهبود نتایج فراهم می‌کند.
مدل روان چابک از چهار جنبه و مرحله تشکیل شده است:
۱- تمرکز بر ارزش: در مرحله "تمرکز بر ارزش"، تیم های مختلف سازمان به تحویل ارزش به مشتریان تمرکز می‌کند و کارها را بر اساس نیازهای آنان اولویت‌بندی می‌کند. هدف اصلی آنان در این مرحله تحویل فراوانی از قابلیت‌های ارزشمند به مشتریان است.
۲- تحویل ارزش: در مرحله "تحویل ارزش"، تیم‌ها بر تحویل نرم‌افزار کارآمد و با کیفیت تمرکز می‌کنند. آن‌ها از روش‌هایی مانند آزمون خودکار و یکپارچگی پیوسته برای اطمینان از کیفیت استفاده می‌کنند. هدف اصلی آنان در این مرحله تحویل خروجی ها و نرم‌افزارهای کارآمد و به‌صورت مداوم و یکپارچه است.
۳- بهینه‌سازی ارزش: در مرحله "بهبود ارزش"، تیم‌ها به بهبود فرآیندهای خود برای کارآیی و اثربخشی می‌پردازند. آن‌ها بهبود مداوم روش‌های چابک را پیگیری می‌کنند، اصول ناب را انتخاب می‌کنند و با کمترین هدررفت، ارزش بیشتری ارائه می‌دهند. هدف اصلی آنان در این مرحله بهینه‌سازی فرآیندها و ارائه بهترین ارزش ممکن است.
۴- تقویت ارزش: در مرحله "تقویت ارزش"، تیم‌ها به سمت انعطاف‌پذیری و قابلیت تطبیق پیشرفت می‌کنند. آن‌ها سریعاً به تغییرات در بازار و نیازهای مشتریان واکنش نشان می‌دهند، از آزمون‌ها بهره می‌برند و فرهنگ یادگیری و نوآوری را ترویج می‌دهند. هدف آنان در این مرحله ارتقای توانایی‌ها برای مواجهه با تحولات و ایجاد یک فرهنگ مبتنی بر یادگیری و نوآوری است.
این مراحل بر پایه یکدیگر ساخته شده‌اند و تیم‌ها می‌توانند سطح مطلوب چابکی را انتخاب کنند. برای رسیدن به سطوح بالاتر چابکی، بهبود مداوم لازم است.
در طول اجرای مدل روان چابک، چندین سند می‌توانند پشتیبانی از فرآیند و پیشرفت چابکی فراهم کنند. این اسناد شامل موارد زیر می‌شوند:
۱- سند ارزیابی روان چابک: ارزیابی روان چابک یک فرآیند ارزیابی است که به سازمان‌ها در تحقق چابکی کمک می‌کند. این فرآیند برنامه‌ای عملی برای ارتقاء توانمندی‌ها و دستیابی به سطوح بالاتر چابکی ارائه می‌دهد و تاثیر قابل ملاحظه‌ای در بهبود موفقیت کسب و کار دارد. با استفاده از این ارزیابی، سازمان‌ها می‌توانند بهبودهای مستمری را در راستای تحول چابکی خود ایجاد کرده و از فرصت‌های جدید برای رشد و پیشرفت بهره‌برداری کنند.
۲- سند نقشه راه تحول روان چابک: نقشه راه تحول روان چابک، یک برنامه استراتژیک است که سازمان‌ها را در سفر تحول چابکی خود هدایت می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا از طریق مراحل مختلف چابکی پیشرفت کرده و سطوح بالاتری از بلوغ چابکی را دستیابی کنند.
۳- سند برنامه ارتباطات روان چابک: برنامه ارتباطات روان چابک، با ترویج مشارکت فعال دست‌اندرکاران، هماهنگی پیام‌ها و ترویج همکاری و تعامل مؤثر، به تحقق تحول چابکی سراسری در سازمان کمک می‌کند. این برنامه با بهبود ارتباطات داخلی و خارجی، ارتباط و هماهنگی بین تیم‌ها و سایر ذینفعان را تسهیل می‌کند و در نهایت به افزایش کارآیی و عملکرد سازمان و تحقق موفقیت‌های بیشتر کسب و کار منجر می‌شود.
۴- سند برنامه آموزش روان چابک: برنامه آموزش روان چابک، به شیوه‌های سازمانی و فردی تیم‌ها آموزش می‌دهد. این برنامه با ارائه روش‌ها، تکنیک‌ها و مفاهیم چابکی، قابلیت و کارآیی تیم‌ها را در روش‌های چابک افزایش می‌دهد. هدف این برنامه، آموزش و ارتقاء ذهنیت چابک در تیم‌ها و بهبود عملکرد و نتایج سازمان است.
۵- سند گزارش بازنگری روان چابک: گزارش بازنگری روان چابک یک اسنادی است که ارزیابی‌ها، نتایج و بازخوردهای حاصل از بازنگری‌های چابک تیم را به اشتراک می‌گذارد. این گزارش به طور خلاصه پیشرفت، چالش‌ها و بهبودهای تیم را نمایان می‌سازد و به عنوان یک ابزار بازخورد سازنده برای یادگیری مداوم و رشد در راهنمایی چابکی عمل می‌کند.
تمامی این اسناد پشتیبانی از اجرای چابکی فراهم می‌کنند و راهنمایی، تسهیل ارتباط و اتخاذ تصمیمات آگاهانه در مسیر چابک را فراهم می‌کنند.
