آب حیات

? زکار بسته میندیش و دل شکسته مدار ......آب چشمه حیوان درون تاریکیهاست (سعدی )

یکی از داستانهای کهن (که در قرآن نیز به آن اشاره شده )و در مکانی نامعلوم اتفاق افتاده داستان پیدا کردن آب حیات توسط خضر نبی (ع) است داستان از این قرار است?

خضر دوستدار حکمت بود و به راه پیغمبری می‌رفت، و تا در خانوادهٔ خود بود، به راهنمایی گمشدگان و دستگیری بینوایان می‌پرداخت و چون به پیغمبری رسید به راهنمایی قوم ذوالقرنین فرمان یافت. ذوالقَرنَین واژه‌ای است عربی به معنی دارنده دو شاخ، دو سده یا صاحب دویست سال . ذوالقرنین یکی از شخصیت‌های قرآن و کتاب مقدس است. بر اساس قرآن، ذوالقرنین، سه لشکرکشی مهم داشت نخست به باختر، سپس به خاور، و سرانجام منطقه ای که در آن یک تنگه کوهستانی وجود داشت، او انسان یکتا پرست و مهربانی بود واز طریق دادگری منحرف نمی شد و به همین جهت مشمول لطف خدا بود، او یار نیکوکاران و دشمن ستمگران و ظالمان بود و به مال و ثروت دنیا علاقه ای نداشت، او هم به خدا ایمان داشت و هم به روز رستاخیز، او سازنده سدی بود، که در آن به جای آجر و سنگ از آهن و مس استفاده شده است و هدف او از ساختن این سد کمک به گروهی مستضعف در مقابل ظلم و ستم قوم یاجوج و ماجوج بوده است ذوالقرنین جهانداری آگاه بود و خضر را گرامی داشت و خداپرستی وی را ستایش می‌کرد و در کارها با وی مشورت می‌کرد و کار دین و شریعت مردم را به او محول می‌ساخت. ذوالقرنین عمری دراز داشت اما عمر جاویدان می‌خواست و در کتاب‌ها خوانده بود که در جهان چشمه‌ای هست نامش آب حیوان یا آب حیات که هر که از آن بنوشد عمر جاوید یابد. پس راز آن را از خضر پرسید و خضر نشانی‌ها که می‌دانست می‌گفت و چون معلوم شده‌بود که جای چشمه آب حیات در ظلمات است، ذوالقرنین عزم راه کرد و خضر و الیاس را با خود همراه کرد که الیاس نیز از پیامبران روزگار بود. مدت‌ها در سرزمین تاریک جهان گردش کردند و از هر آبی و چشمه‌ای امتحان کردند اما خوردن آب حیات ذوالقرنین را نصیب نبود و خضر و الیاس در جستجو به آب حیات رسیدند و از آن نوشتیدند و اثر آن را دانستند و چون به ذوالقرنین خبر رسید هرچه جستجو کردند دیگر آن چشمه را نیافتند و چون مدت سفر دراز شده بود و آذوقه کم داشتند برگشتند تا دوباره با اسباب فراهم بروند. اما عمر ذوالقرنین به سفر دوباره نرسید و بدینسان خضر و الیاس عمر جاوید یافتند و می‌گویند الیاس در جوانی کشتی‌بان بود و سفر دریا دوست می‌داشت و بدین سبب وی بیش‌تر در دریاها به سر می‌برد و گمشدگان و درماندگان را راهبری می‌کند و خضر در خشکی‌ها به سر می‌برد و هر که در خدمت مردم و راستی و پا کی کوتاهی نکند و دیدار خضر را دریابد و از او حاجت بخواهد حاجتش برآورده شود و هرچه از او بپرسد جواب درست بشنود.

اما نظر مفسران و عرفا چیست ؟؟از نظر ایشان

عین الحیات چشمه ای ست ازلی که منشا عالم هستی ست و در روایتی از شیخ صدوق نقل شده که این چشمه از یکی از ارکان عرش جاری ست و از مجلسی نقل شده که پروردگار فرشتگانی آفریده است که ظرفهای پر از این آب حیات در دست دارند و اما ظلمات کجاست؟؟

ظلمات همان تاریکی های عالم طبیعت و مقام کثرت است و آب حیات خارج شدن سالک از این ظلمات و رسیدن به چشمه مقام ولایت و توحید

بعبارتی عین الحیات یا (چشمه زندگانی )باطن اسم (حی)است که  هرکس به این اسم تحقق یابد از آب چشمه حیات نوشیده و هرکس از این چشمه بنوشد هرگز نخواهد مرد .چراکه به حیات حق زنده شده و هر زنده ای در عالم زنده به حیات چنین انسانی است چرا که حیات او از حیات خداوند است .و به این قول خداوند تعالی اشاره دارد که (ما هرچیزی را از آب زنده کردیم).

هستند  افرادی که به دنبال نمود ظاهری و جغرافیای زمینی این چشمه همچنان در جستجو هستند زیرا در برخی روایات گفته شده چشمه مورد نظر در داستان (خضر و موسی )که در سوره کهف به آن اشاره شده همان چشمه آب حیات است که در مجمع البحرین قرار دارد .

این مجمع البحرین در سرزمین شامات و فلسطین (ناصره )قرار دارد و برخی معتقدند در اراضی آذربایجان

.از علامه طباطبایی نقل شده منظور از مجمع البحرین محل تلاقی دو دریای روم و فارس است.

و برخی گفته اند محل چشمه در (شرم الشیخ )است یعنی راس شبه جزیره سینا همان جایی که خلیج عقبه و خلیج سوئز به هم می رسند

و یا محل برخورد دو دریای شور و شیرین و یا 

دو دریای اسود و ابیض

در انارستان شهرعقدای یزد چشمه ای وجود دارد که مردم منطقه

معتقد هستند آب شیرین و گوارای این چشمه با حضور حضرت خضر نبی (ع) در این مکان به جوشش درآمده است لذا به میمنت این اتفاق، هر ساله اقدام به پخت آش نذری می کنند و آب چشمه را نیز شفابخش می دانند.

کلمه چشمه یا چشمک در زبان فارسی  به معنای آبی است که بعلت تلاقی سفره آبهای زیر زمینی با سطح زمین جاری شده و می جوشد.چشمه یعنی اصل ...مبدا ....منشا  وجود چشمه سار  ها بر روی زمین آیات خداوند هستند.

در نگارش این متن از پژوهش استاد رضا درویشی عضو هیئت علمی دانشگاه امام علی (ع)

وبلاگ شخصی وحید رضا فلاحی استفاده شده است