فناوری دفتر کل توزیعشده[2] که با بیت کوین[3] آغاز شد، به سرعت در حال تبدیل شدن به یک سیستم جمعسپاری برای انجام انواع فرایند تأیید[4] است. آیا این فناوری میتواند به جایگزینی برای دفاتر اسناد رسمی، شمارش دستی آراء انتخاباتی و یا روش فعلی مدیریت تراکنشهای مالی تبدیل شود؟
یک اثر هنری گرانقیمت، بدون اینکه هیچ یک از خریداران و فروشندگان به صورت عمومی معرفی شوند، در بازار دست به دست میشود. با این حال، داد و ستد مالی تایید، تاریخچهی اثر به همراه آن منتقل و این اثر هنری در برابر دزدی بیمه میشود.
دستگاه رأیشمار، در کشوری که در گذشته در خط مقدم فساد سیاسی قرار داشته، رأیها را میشمارد. در غیاب اتاق تجمیع آراء حکومتی، به هر نفر، بدون هیچ تکراری، تنها یک رأی اختصاص داده می شود. هویت هر رأیدهنده محرمانه باقی میماند و هیچ تردیدی در نتایج انتخابات وارد نمیشود.
کنسرسیومی متشکل از چند بانک، با پردازش معاملات به صورت لحظهای (به جای انتظار سه روزه برای تسویه حساب) و پذیرهنویسی وامها در یک روز (به جای انتظار دو هفتهای)، سهم خود را از بازار با کمترین ریسک افزایش میدهد. همین بانکها کار تبادل ارز را به صورت روزانه، با نرخهای بهینه و تنها با کسری از هزینههای پیشین آغاز میکنند. تمام این تراکنشها ردگیری و آمار آنها نگهداری میشود تا دولتها از جابجایی سرمایه به داخل و بیرون مرزهایشان اطلاع داشته باشند. همهی این فعالیتها تحت نظارت هستند و الگوهای پولشویی شناسایی میشوند. اما هویت معاملهگران و خریداران غیرقابل ردگیری خواهد بود.
نام فناوریای که میتواند همهی این موارد را ممکن سازد «بلاکچین» است. این عبارت در اصل نام پایگاهدادهی ردگیری[5] است که بنیان ارز دیجیتال بیتکوین را تشکیل میدهد. امروزه هر نوع دفتر کل توزیعشدهی الکترونیکی که از الگوریتمهای نرمافزاری برای ثبت تراکنشها به صورت ناشناس و با قابلیت اطمینان بالا استفاده میکند را با نام بلاکچین میشناسیم. این فناوری گاهی با این عبارات هم شناخته میشود: دفتر کل توزیعشده (نام عمومیتر)، رمزارز[6]ها (ارزهای الکترونیکی که اولین بهرهبرداران این فناوری بودند)، بیتکوین (شاخصترین رمزارز) و فرایند تایید غیرمتمرکز (ویژگی متمایزکنندهی این نوع از سیستمها).
ماهیت اصلی بلاکچین، فناوری خودکفای پایگاهدادهی نظیر به نظیر[7] است که برای مدیریت و ثبت تراکنشها، بدون حضور بانک مرکزی یا دفتر تهاتر، مورد استفاده قرار میگیرد. در سیستمی که از بلاکچین استفاده میکند، فرایند تأیید با اجرای چندین الگوریتم و ایجاد توافق میان رایانههای متعدد انجام میشود و این سیستم در برابر دستکاری، کلاهبرداری یا کنترل سیاسی مصون است. چنین سیستمی طوری طراحی شده تا در برابر چیرگی یک یا چند رایانه بر شبکه مصون باشد. مشارکتکنندگان در شبکه نسبتا ناشناساند و تنها با نامی مستعار شناخته میشوند. تراکنشهایی که در این سیستم انجام میشوند، قابلیت اطمینان بالایی دارند. علاوه بر این، از آنجا که با استفاده از بلاکچین هر تراکنش اصلی فقط یکبار و تنها در یک دفتر کل اشتراکی پردازش میشود، از اتلاف وقت و تأخیرهای موجود در سیستم بانکی متداول خبری نخواهد بود.
[1] blockchain
[2] distributed ledger technology
[3] bitcoin
[4] verification
[5] tracking database
[6] cryptocurrency
[7] peer-to-peer