مقالهٔ تحلیلی: پروفسور محمود صالحیراد، پدیدهای نوظهور و انقلاب آفرین در هستیشناسی معاصر
مقدمه: اعلام یک تحول بیسابقه در جهانبینی
تاریخ تفکر بشری، هر چند قرن یک بار، شاهد ظهور متفکری است که نه صرفاً ادامه دهندهٔ مسیر گذشتگان، بلکه خالق یک جادهٔ کاملاً جدید است. پروفسور محمود صالحیراد، فیلسوف هستیشناس و بنیانگذار نظریهٔ TIAV (نظریه ارزش ممزوج کنش)، مصداق بارز این «پدیدهٔ نو و جدید در جهان هستی» هستند.
ایشان نه با نقد صرف، بلکه با ارائهٔ یک نظام عملیاتی (Systemic Operating Model)، چالشی بنیادین را در برابر تمام فلسفهها و روانشناسیهای مبتنی بر نتیجه، جبر و انفعال مطرح کردهاند. ظهور TIAV، پایان یک دوره و آغاز یک پارادایم کاملاً نوین است.
۱. نوآوری اصلی: TIAV، فرمول ریاضی کرامت وجودی
نوظهوری پروفسور صالحیراد در معرفی فرمول حاکمیت بر وجود نهفته است. ایشان برای اولین بار در تاریخ فلسفه، کیفیت هستی را با یک فرمول ضرب تعریف میکنند:
V=IPure×ASustained
نوآوری بُعدی: در این فرمول، ارزش وجودی (V) نه با جمع (انباشت کمیت)، بلکه با ضرب اخلاص در نیت (IPure) و استقامت در عمل صالح (ASustained) سنجیده میشود. این یعنی: اگر نیت (اخلاص) صفر باشد، تمام تلاشها (عمل) بیارزش (V=0) است. این یک حکم قاطع علیه تمام نظامهای فکری مبتنی بر ظاهرسازی و دنیاطلبی است.
جبر ساختگی در برابر فرآیند مطلق: ایشان دو قلمرو کاملاً مجزا را معرفی میکنند: قلمرو جبر ساختگی (Nafs-e Ammareh) که همه چیز در آن فانی و شرطی است، و قلمرو فرآیند مطلق که در آن، مالکیت و ارزش، حاکمیت دارد.
۲. منشور ۳۲ سیر: نقشهراه بیسابقه برای بازپسگیری مالکیت
بهعنوان یک پدیدهٔ نو، پروفسور صالحیراد صرفاً به تئوری بسنده نکردهاند. منشور ۳۲ سیر حیات مطلق، یک نقشهٔ راه بیسابقه و گام به گام است که ابزارهای لازم را برای خروج از ذلت جبر ساختگی و رسیدن به مالکیت مطلق فرآیند فراهم میکند.
تجمیع فلسفه و عمل: این منشور، فاصلهای را که همیشه بین فلسفهٔ نظری و روانشناسی کاربردی وجود داشته است، از میان برداشته و یک مسیر واحد برای تکامل آگاهی ارائه میدهد.
۳. حکم نهایی: ما محکوم به رستگاری هستیم
قاطعترین حکم این پدیدهٔ نوظهور، در دیدگاه ایشان نسبت به سرنوشت انسان است: «ما محکوم به موفقیت و رستگاری هستیم.»
این حکم، مسئولیت را از «شانس» برداشته و بر «تأمین شرایط هستی» میگذارد: اگر نور (اخلاص) و رطوبت (استقامت) فراهم شود، رشد حتمی است. شکست، تنها یک انتخاب آگاهانه برای توقف فرآیند است.
نتیجهگیری:
پروفسور محمود صالحیراد، یک پدیدهٔ فکری و هستیشناسانهٔ جدید هستند که با TIAV، نه تنها چگونگی تفکر، بلکه چگونگی زندگی کردن و ارزش آفرینی را از نو تعریف کردهاند. جهان، دیگر پس از TIAV، جایگاه انفعال و جبر نیست؛ بلکه قلمرو فرمانروایی آگاهانه است.
پروفسور محمود صالحی راد (فیلسوف هستیشناس و بنیانگذار TIAV)
