در تعریف تحقیقات بازار اختلافنظرهایی وجود دارد. در واقع تمام اساتید این حوزه بر سر اصل تعریف به یک نتیجه رسیدهاند، اما در بیان جزییات آن درگیر اختلافهای جزئی هستند. در این مقاله تلاش میکنیم تا کاملترین تعریف ممکن را ارائه دهیم، اما به هر جهت ممکن است در کتاب یا منبع دیگر تعریف متمایزی از این مقاله بیان شود.
تحقیقات بازار یا Market Research به فرایند جمعآوری، تجزیهوتحلیل دادهها و اطلاعات در خصوص بازار، مشتریان بالقوه، محصولات و خدمات و تاثیر آنها در بازار گفته میشود. در واقع تحقیقات بازار با بررسی رفتار بازار و مشتریان تلاش میکند تا درک درست و عمیقی از نیازها، اندازه و سهم بازار را در اختیار کسبوکارها قرار دهد. هدف اصلی مارکت ریسرچ ارزیابی قابلیتها و پتانسیل خدمات و محصولات در بازار هدف است. این امر به شرکتها و سازمانها کمک میکند تا تارگت مارکت امیدوارکنندهای را کشف کرده و نیازهای پیدا و پنهان مشتریان را درک کنند.
اما در دهه 1990، تحقیقات بازاریابی یکی از اجزای مکمل مراحل تصمیمگیری تلقی شد. انجمن بازاریابی آمریکا جدیدترین تعریف از تحقیقات بازاریابی را به این شرح عرضه کرده است: تحقیقات بازاریابی عبارت است از فعالیتهایی که ارتباطات لازم را بین مصرفکنندگان، خریداران، عامه مردم و مدیران بازاریابی، از طریق تبادل اطلاعات برقرار میکند.»
روشهای متعددی برای تحقیقات بازار وجود دارد. بهطورکلی میتوان تحقیقات بازار را با ۴ روش کلی انجام داد.
در روش تحقیق اولیه به سراغ اطلاعاتی میروید که خودتان در سازمان آنها را جمعآوری کردهاید. این روش اطلاعاتی دستاول در اختیار شما قرار میدهد که میتوان از آنها برای پیشبرد اهداف تحقیقات بازار استفاده کرد.
در روش تحقیق ثانویه اطلاعاتی که توسط سازمانهای دیگر جمعآوری شده است را گردآوری کرده و از آنها استفاده میکنید. در واقع این اطلاعات از قبل در مقالات، مجلات، ویدئوها و … وجود داشتهاند و شما صرفا آنها را پیدا کرده و در راستای اهداف خود به کار میگیرید.
تحقیقات کمی:
در روش تحقیقات کمی با استفاده از ابزارهای آماری تلاش میشود تا شناخت مناسبی از مشتریان و بازار صورت پذیرد. اطلاعات بهدستآمده از این روش تفسیری نبوده و صرفا بر اساس شواهد تجربی جمعآوری میشوند.
تحقیقات کیفی:
استفاده از روش تحقیقات کیفی در تحقیقات بازار یکی دیگر از روشهای موجود است. همانطور که از نام این روش پیداست امکان اندازهگیری دادهها در این روش وجود نداشته و صرفا در این روش تلاش میشود تا رفتار و احساسات مشتریان مورد بررسی قرار گیرد. در تحقیقات کیفی میتوان از دادههای اولیه و ثانویه استفاده نمود، در ادامه بیشتر در خصوص دادههای اولیه و ثانویه صحبت خواهیم کرد.
برای داشتن یک کسبوکار موفق باید اطلاعات دقیقی از بازار هدف داشته باشید. جمعآوری اطلاعات و تجزیهوتحلیل آن بخشی از فرایند مارکت ریسرچ بوده و بخش مهم و اصلی آن بکار بردن این اطلاعات در کسبوکار است. تحقیقات بازار باعث شناخت مشتری و در نتیجه نزدیک شدن کسبوکار به او میشود. واقعیت این است که هرچه شناخت و نزدیکی به مشتریان بیشتر باشد احتمال موفقیت کسبوکار نیز بیشتر میشود.
تیم هر کسبوکاری ممکن است بسیار قوی و متبحر باشند، اما به دلیل حضور در سازمان نگاه محدودتری به محصول داشته و بهراحتی نمیتوانند تجربه مشتریان را در استفاده از محصول درک کنند. ممکن است مشتریان به شیوهای متفاوت با محصول یا خدمات سازمان روبرو شده و یا ویژگیهایی در محصول باشد که با اینکه برای اعضای سازمان بسیار واضح و ملموس است، ولی باعث سردرگمی مشتری شود. کلاندادهها، تجزیهوتحلیل کاربران و داشبوردها میتوانند به شما بگویند که افراد در مقیاسی خاص چه کاری انجام میدهند؛ اما فقط تحقیقات بازار میتواند به شما بگوید که آنها به چه فکر میکنند و چرا فعالیتی متفاوت انجام میدهند.
بهعنوانمثال، تجزیهوتحلیل میتواند به شما بگوید که مشتریان زمانی که سبد خرید را پر میکنند، برای تسویهحساب اقدامی انجام نمیدهند. بااینحال تنها تحقیقات بازار میتواند علت این اتفاق را برای شما شرح دهد.
اطلاعات و تجزیهوتحلیل رفتار و نیازهای مشتریان باعث میشود که شما دقیقا بدانید که آنها به چه فکر میکنند و چه نیازهای واقعیای دارند. تحقیقات بازار بهجای اینکه دنبال اتفاقها باشد به دنبال علل وقوع اتفاقات است.
انجام تحقیقات بازار مزایای بسیار مهمی برای کسبوکارها دارد. فراموش نکنید که این فرایند نهتنها در شروع کسبوکار، بلکه برای کسبوکارهای قدیمی نیز میتواند راهگشا و مفید باشد. در ادامه با مهمترین مزایای انجام تحقیقات بازار آشنا خواهیم شد.
تحقیقات در بازار چه کمکی به شما میکند؟
مارکت ریسچ یک دید کلی از صنعتی که در آن فعالیت میکنید به شما میدهد و کمک میکند تا با شناخت رقبا و خواستههای مشتری، محصول و خدمتی را ارائه دهید که نسبت به سایر کسب و کارهای مشابه از کیفیت و ویژگیهای بهتری برخوردار باشد. این کار سبب وفاداری مشتریان قدیمی، جذب مشتریان جدید و درنهایت درآمدزایی بیشتر میشود.