صرع یکی از شایع‌ترین بیماری‌های نورولـوژیـک می‌باشد. حدود یک درصد از مردم کل جهان مبتلابه صرع فعال هستند. بیشترین درمانهای به کار رفته در صرع انواع داروهاي ضد تشنج اند با این حـال، ۳۰ تا ۴۰ درصد بیماران صرعی، تشنجاتی دارند که با داروهاي ضد تشنج کنترل نمی شوند. برای بیماران با صرع مقاوم به درمان که کاندید جراحی نیستند می‌توان از روش‌های دیگري ازجمله تحریک عصبی و رژیم کتوژنیک استفاده نمود. رژیم کتوژنیک یک رژیم حاوي چربی بالا، کربوهیدرات پایین و پروتئین محدودشده است که از سال ۱۹۲۱ براي درمان بیماران با صرع مقاوم به درمان استفاده شده است. استفاده از رژیم غذایی کتوژنیک اخیراً در سایر بیماری‌های نورولوژیک مانند پارکینسون، آلزایمر و آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس مورد توجه قرارگرفته است.
با توجه به شیوع نسبتاً بالاي انواع صرع مقاوم و مشکلات عدیده که براي بیمار و خانواده بیمار به وجود می آید و از طرفی در دسترس نبودن، هزینه سنگین و عوارض ناشی از روش‌های جراحی، استفاده از یک روش آسان و کم هزینه مانند تغییر در رژیم غذایی می‌تواند یک روش جایگزین مفید باشد.
رژیم کتوژنیک کلاسیک محتوي نسبت ۴ به ۱ از چربی به هیدرات‌کربن به علاوه پروتئین می‌باشد و ۹۰ درصد کالري موردنیاز در این رژیـم از چربـی تهیـه می‌شود. نسبت‌های پائین تر مثل ۳ به ۱ نیز بخصوص در کودکان کوچک‌تر ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. کل کالري مصرفی در روز به ۸۰ تا ۹۰ درصد کالري موردنیاز براي سن و جنس تقلیل می‌یابد. محدودیت مایعات براي کاهش عوارض، توصیه نمی‌شود. رژیم غذایی باید براي هر شخص به‌صورت جداگانه بر اساس وضعیت اجتماعی، اقتصادي و فرهنگ غذایی خانواده تنظیم گردد.
رژیم غذایی کتوژنیک یا رژیم کتون‌زایا رژیم پُرچربی یک گونه رژیم غذایی است با چربی زیاد، اندازهٔ کافیِ پروتئین و قندِ اندک، که بدن را وادار می‌کند تا به‌جای قند، از چربی برای تأمین انرژی استفاده کند.
این نوع رژیم کتوژنیک که متشکل از چربی زیاد با پروتیین و کربوهیدرات کم است، اولین بار در سال 1920 میلادی برای درمان کودکان مبتلا به صرع پیشنهاد شد. در حالت عادی، قندهای موجود در غذا در بدن انسان به گلوکز مبدل شده و در سرتاسر بدن به‌ویژه مغز پخش می‌شود تا به عنوان منبع انرژی، سوزانده شود. حال اگر در رژیم غذایی، مقدار قند کم باشد، کبد، چربی را به اسید چرب و اجسام کتونی مبدل می‌کند. این اجسام کتونی به مغز رفته و جایگزین گلوکز می‌شود. هرگاه سطح اجسام کتونی در خون (و مغز) بالا برود و کتوزیس ایجاد شود، شمار حملات صرعی کاهش می‌یابد.
با وجود پیشرفتهایی که در درمان دارویی و جراحی صرع بوجود آمده است، هنوز تعداد زیادی از کودکان دارای تشنجهای بدون علاج هستند.
رژیم کتوژنیک باید براي تمامی بیماران با صرع مقاوم که به ۲ یا ۳ داروي ضد تشنج منـاسب، پاسـخ نداده‌اند، مدنظر قرار گیرد. بعضی از سندرم‌های صرعی پاسخ مناسبی به رژیم کتوژنیک می‌دهند مانند اسپاسم شیرخواران، صرع میوکلونیک آستاتیک و سندرم دراوت.
در بعضی از مراکز حتی از رژیم کتوژنیک به‌عنوان درمان خط اول در اسپاسم شیرخواران، استفاده می‌شود. در کمبود گلوکز ترانسپورتر ۱ و کمبود پیرووات دهیدروژناز، رژیم کتوژنیک درمان انتخابی است. سایر بیماری‌هایی که از رژیـم کتوژنیـک سـود می‌برند شامل سندرم رت، توبروس اسکلروز و لافورا بادي می‌باشد. در سندرم وست مقاوم به ACTH نیز می‌توان از رژیم کتوژنیک سود برد.
در بعضی موارد نیز استفاده از رژیم کتوژنیک ممنوع می‌باشد مانند نقایص اکسیداسیون اسیدهاي چرب، کمبود پیرووات کربوکسیلاز، کمبود اولیه کارنیتین، پورفیري و بسیاري از بیماری‌های میتوکندریال. همچنین، احتمال پاسخ دادن به رژیم کتوژنیک در بیماران با صرع‌های فوکال کمتر است.
اخیرا تحقیقاتی درزمینه ی تاثیر رژیم کتوژنیک برکودکان دارای صرع انجام شده و طبق این مطالعات که به منظور تعیین اثر رژیم کتوژنیک بر صرع مقاوم به درمان دارویی در کودکان انجام شده است.215 کودک در حیطه سنی 2 تا 12 سال که علیرغم مصرف حداقل دو دارو، پیش از 2 حمله در هفته داشتند. در این مطالعه گنجانیده شدند کلیه بیماران تحت رژیم کتوژنیک قرار گرفتند و برای حداقل یک ماه و حداکثر 3 سال پیگیری شدند. میزان پاسخ به درمان در ماه اول شروع (پیگیری اول)، ماه ششم (پیگیری دوم)، ماه دوازدهم (پیگیری سوم) سنجیده شد و تحلیل گردید. میزان تحمل رژیم و عوارض ناشی از رژیم کتوژنیک نیز مطالعه گردید.تعداد 215 کودک با معدل سنی 5.1 سال، علیرغم مصرف بنحو متوسط 6.6 داروی ضد صرع قبل از شروع رژیم کتوژنیک با میانگین تشنج 235 بار در ماه مورد مطالعه قرار گرفتند. در پیگیری اول بعد از دریافت رژیم، 68.8 درصد بیماران عاری از تشنج شدند و 11.7 درصد بیش از 50 درصد کاهش در میزان حملات نسبی را نشان دادند. 98.3 درصد بیماران در طی مال اول رژیم را رعایت کرده و برای پیگیری مراجعه نمودند. در پیگیری دوم، 44.5 درصد بیماران عاری از تشنج بوده، 21.7 درصد کاهش بیش از 50 درصد را نشان دادند. 89.3 درصد تا 6 ماه رژیم را رعایت کرده و برای پیگیری مراجعه کردند.در پیگیری سوم 14.8 درصد بیماران عاری از تشنج بودند، 12.9 درصد بیش از 50 درصد کاهش در تعداد حملات تشنجی را نشان دادند. 57.4 درصد بیماران تا یکسال رژیم کتوژنیک را ادامه داده و پیگیری شدند.به طور خلاصه می توان گفت که رژیم کتوژنیک بعنوان یک روش درمانی موثر در کودکانی که تشنج آنها به درمانهای معمول پاسخ نمی دهد می تواند مورد استفاده قرار گیرد، به نظر می رسد این رژیم از بسیاری از داروهای جدید ضد صرع موثرتر و ارزانتر باشد.
رژیم غذایی کتوژنیک اثرات مفید و قابل توجهی در کنترل تشنجات کودکان مبتلا به صرع مقاوم به دارو دارد و می تواند به عنوان بخشی از برنامه درمانی این کودکان مورد توجه قرار گیرید. در واقع این رژیم غذایی به عنوان یک درمان جایگزین در کودکان مبتلا به صرع مقاوم به دارو در نظر گرفته می شود .دشواری های رژیم ،عدم پذیرش رژیم توسط کودک و عوارض جانبی ممکن است اجرای این رژیم را با مشکل مواجه کند، لذا اجرای موفق این رژیم مستلزم همکاری نزدیک تمامی عوامل دخیل شامل متخصصین تغذیه، اطفال ،پرستار، مربی بهداشت و نیز والدین کودک می باشد
