خرید گوسفند زنده به رغم ساده به نظر رسیدن، اما دارای نکات مهمی است که در این بخش قسمت دارم در مورد آن به مواردی اشاره کنم. به جز خریداران خرده دام که برای مصارف شخصی، قربانی، عروسی و ... نیاز به خرید گوسفند زنده با قیمت مناسب دارند، دانستن این نکات برای دامدارانی که در زمینه پرواربندی بره گوشتی یا پرورش دام داشتی مشغول به فعالیت هستند هم حائز اهمیت است.
خرید دام با قیمت مناسب از مهم راههای کاهش هزینه و سوددهی بیشتر است. اگر شخص خریدار زمان مناسب و درست عرضه و تقاضا را تشخیص دهد قادر است، به بهترین قیمت گوسفند و بره پرواری مورد نیاز خود را تهیه نماید.
اگر فعالیت یک دامدار، فقط در حوزه پرورش باشد، ضرورت دارد به شکلی این مورد را جدی بگیرد تا بتواند حداقل سه مرتبه در طول یک سال پرواربندی بره داشته باشد. این مورد به دلیل کاهش حاشیه سود که بیشتر به دلیل افزایش هزنیههای نگهداری در طول چندسال گذشته رخ داده، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار گوسفند، جهت آغاز کار پرواربندی بهتره ماه سوم بهار یعنی خرداد انتخاب شود. انتخاب این فصل بدین خاطر است که هم تعداد برههای پای پروار و تازه از شیرگرفته شده بیشتر است و هم فصل گرم در اغلب مناطق کشور آغاز میشود و علوفههای سبز مراتع کمکم تا حدودی زرد شده و رطوبت خود را از دست میدهند. توجه داشته باشید که مصرف علوفه سبز و تازه تا حدودی به خاطر سازگار نبودن دستگاه گوارش بره میتواند مشکل ساز باشد.
مزیت بعدی فصل گرما به ویژه برای افراد کم تجربه این است که گله آنها کمتر به بیماریهایی همچون پنومونی دچار میشوند و قادر هستند با کسب آموزش درست و مدیریت صحیح خود را برای فصول سرد سال مهیا کنند.
نوسانات قیمتی برای یک کیلوگرم گوسفند، بره یا گوساله در طول یکسال میتواند بسیار متغیر باشد. باید توجه داشت که قیمت و نرخ هر راس دام زنده از روی نوع مرغوبیت نژاد، نمره وضعیت بدنی ، وزن و قیافه این حیوانات تعیین میگردد. عمدتا نرخ بره های شیری در اوایل بهار افزایش یافته و با روندی آهسته کم میشود.
معمولا این افزایش قیمت نیز تا اواسط بهار ادامه دار خواهد بود و کاهش از اواخر این فصل از سال شروع میشود. این بدین خاطر است که در خرداد ماه میزان عرضه به صورت چشمگیری افزایش مییابد.
بررسی چند سال گذشته بدون در نظر گرفتن اتفاقات خاص نشان میدهد که از اواخر خرداد ماه هم نمودار قیمت تا اواسط تابستان یکسان خواهد بود و سپس دامداران باید منتظر افزایش قیمت باشند. این بالارفتن قیمت گوسفند زنده غالبا به خاطر افزایش تقاضا و پایان یافتن دوره اول پرواربندی و آغاز دوره دوم برای بسیاری از دامپروران است.
خرید و فروش گوسفند، گاو و بز ، اغلب توسط افرادی صورت میگیرد که آنها را چوبدار مینامند. افرادی که تحت عنوان چوبدار در بازارهای دام مشغول هستند، میتوانند از روی سالها تجربه شرایط مختلف بازار و وزن دامها را تخمین بزنند. شغل چوبداری یا خرید و فروش گوسفند، گاو یا بز برای این اشخاص، به عنوان یک شغل همیشگی محسوب میشود و البته سختهایی مخصوص به خود را هم دارد.
این افراد مشخصا با در نظر گرفتن سرمایه خود به تنهایی یا به صورت شراکتی، انواع دام سبک و سنگین عشایر و روستانشینان را جمعآوری کرده و در بازارهای دام شهرهای خود یا سایر استانها به فروش میرسانند. منتقل کردن گوسفند، گاو یا بز از مراکز مهم دامپروری کشور همچون استانهای کردستان،، اردبیل، خراسان رضوی، خراسان شمالی، آذربایجان شرقی و غربی به استانهای پرجمیعت به جهت تامین گوشت قرمز مورد نیاز از مهمترین فواید این شغل برای جامعه محسوب میشود.
این شغل چوبداری در صورت خرید منصفانه و به قیمت دام از دامدار، سبب میشود که توزیع دام در استانهایی همچون تهران که جمیعت دامی چندانی ندارند و نیاز به گوشت قرمز در آن بالا است، به صورت عادی بدون دخالت ارگانهای دولتی انجام شود.
برای مردمی که برای نیازهای روزمره و مراسمات مختلف نیاز به خرید گوسفند زنده دارند هم خوشبختانه در اکثر شهرهای کشور بازارهایی برای فروش دام سبک و سنگین وجود دارد که افراد میتوانند با مراجعه به این مراکز خرید خود را با اطمینان انجام دهند. در این بازارها حتی به دلیل حضور یافتن دامداران حتی میتوان به قیمتهایی بسیار مناسب دام باکیفیت پیدا کرد.
مزیت دیگر مراجعه به بازار گوسفند، گاو و بز نیز برای فعالان پرواربندی است که به صورت یکجا قادر به خرید و انتخاب بهترین نژادها هستند. توجه داشته باشید که قیمت خریدهای عمده در بازارهای دامی، با قیمت خریدهای تکی در بیشتر مواقع متفاوت است. برخی از مهمترین بازارهای دام کشور عبارتند از:
میدان دام شهرستان قم (دامشهر)، میدان دام شهرستان اصفهان، میدان دام شهرستان بروجرد،بهین دام نیشابور، میدان دام شهرستان دزفول و شهر زنجان
.