
مقدمه
در تاریخ هنر، ادبیات و اندیشه، دو جریان بزرگ فکری یعنی کلاسیسم و رمانتیسم همواره نقطهی تلاقی عقل و احساس بودهاند. اما شاید کمتر کسی بداند که این دو مکتب، نهتنها در هنر و ادبیات بلکه در فن بیان و مهارتهای ارتباطی نیز تأثیر عمیقی داشتهاند.
امروز در آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا، این موضوع بهعنوان یکی از محورهای مهم آموزش فن بیان مورد توجه قرار گرفته است. درک تفاوت میان نظم عقلانی کلاسیسم و شور احساسی رمانتیسم میتواند راه را برای سخنرانی مؤثر، گفتوگوی حرفهای و ارتباط انسانیتر هموار کند.
بخش اول: آشنایی با کلاسیسم؛ نظم، منطق و زیبایی عقلانی
کلاسیسم (Classicism) ریشه در تمدن یونان و روم باستان دارد. در این مکتب، نظم، تعادل، عقلانیت و هماهنگی ارزشهای بنیادین بهشمار میروند.
در جهان فن بیان نیز، اصول کلاسیسیسم به وضوح دیده میشود: ساختار دقیق سخن، منطق در استدلال، واژگان سنجیده و کنترل احساسات در زمان بیان.
هنگامی که یک سخنران با ذهنی منظم، لحن آرام و گفتاری منطقی سخن میگوید، در واقع از روح کلاسیسم بهره میگیرد. در آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا آموزش داده میشود که سخنران حرفهای باید ابتدا عقل را به میدان آورد، سپس احساس را به خدمت عقل بگیرد.
🎯 فن بیان در نگاه کلاسیسی
* شروع با مقدمهای منطقی و روشن
* استفاده از واژگان دقیق و فاقد ابهام
* رعایت ریتم و آهنگ گفتار
* کنترل احساسات در زمان انتقال پیام
یک سخنران کلاسیک بهجای هیجانهای تند، از قدرت منطق و فن بیان دقیق برای تأثیرگذاری بر مخاطب بهره میبرد.
بخش دوم: رمانتیسم؛ شور، احساس و آزادی در بیان
رمانتیسم (Romanticism) در قرن نوزدهم واکنشی بود به نظم خشک و محدودکنندهی کلاسیسم. این مکتب به انسان، تخیل، عشق، احساس و آزادی اهمیت میداد.
در دنیای فن بیان، رمانتیسم به ما یاد میدهد که سخن گفتن فقط انتقال فکر نیست؛ بلکه انتقال روح است.
در کلاسهای آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا آموزش داده میشود که سخنران موفق کسی است که بتواند احساسات خود را با انرژی، صداقت و گرما منتقل کند. رمانتیسم در فن بیان به معنای استفاده از قلب، حس و تخیل برای خلق تأثیر عاطفی در مخاطب است.
ویژگیهای فن بیان رمانتیک
* استفاده از داستانها و استعارهها
* بیان احساسات واقعی و انسانی
* لحن پرانرژی و صمیمی
* جلب توجه مخاطب از طریق هیجان و تخیل
رمانتیسم به سخنران کمک میکند تا پیامش نهفقط شنیده شود، بلکه احساس شود.
بخش سوم: تقابل و همافزایی کلاسیسم و رمانتیسم در فن بیان
اگر کلاسیسم نماد منطق است و رمانتیسم نماد احساس، فن بیان هنر آشتی دادن این دو است.
سخنران حرفهای کسی است که بداند چه زمانی باید از نظم کلاسیسی استفاده کند و در چه لحظهای اجازه دهد احساسات رمانتیکش جاری شود.
در آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا، فهیمه علیزاده و علی باقری بر اهمیت تعادل میان منطق و احساس در فن بیان تأکید دارند. چراکه تنها از طریق این تعادل است که کلام از سطح بیان فراتر رفته و به اثرگذاری عمیق و انسانی تبدیل میشود.
بخش چهارم: نقش فن بیان در تحول فکری و فرهنگی
فن بیان، در اصل، بازتابی از تفکر انسان است.
در دورهی کلاسیسی، انسان به دنبال نظم و اصول بود؛ در دورهی رمانتیسی، در جستوجوی آزادی و اصالت فردی. هر دو رویکرد، در شکلگیری بیان مؤثر و متعادل نقش داشتهاند.
در آموزشهای ارائهشده توسط آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا، از ترکیب این دو نگرش برای پرورش سخنرانیهای تأثیرگذار استفاده میشود:
* از کلاسیسم، قدرت منطق و ساختار را میگیریم.
* از رمانتیسم، انرژی، احساس و خلاقیت را میآموزیم.
نتیجهی این ترکیب، سخنرانیای است که هم عقل را قانع میکند و هم قلب را لمس.
بخش پنجم: فن بیان به مثابه پلی میان سنت و مدرنیته
کلاسیسم، نمایندهی سنت است؛ رمانتیسم، نماد مدرنیته.
اما در عصر حاضر، سخنران حرفهای باید بتواند میان این دو پل بزند. او باید از سنتهای بلاغت گذشته الهام بگیرد اما به نیازهای روحی و روانی انسان امروز نیز پاسخ دهد.
فن بیان در آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا بهعنوان مهارتی پویا آموزش داده میشود؛ مهارتی که هم بر اصول استوار است (کلاسیسم) و هم بر احساس زنده و درونجوش (رمانتیسم).
بخش ششم: نمونههای کاربردی از تلفیق دو رویکرد در سخنرانی
1. سخنران الهامبخش: از احساسات رمانتیک برای جلب توجه مخاطب آغاز میکند، سپس با استدلال کلاسیسی پیام خود را تثبیت میکند.
2. مدیر و رهبر سازمانی: در بیان اهداف از منطق بهره میگیرد، ولی در ترغیب کارکنان به احساسات انسانی تکیه دارد.
3. معلم یا کوچ حرفهای: میان نظم تدریس (کلاسیسم) و صمیمیت ارتباط (رمانتیسم) تعادل ایجاد میکند.
این همان مدلی است که در آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا آموزش داده میشود؛ فن بیان ترکیبی و متعادل که در دنیای امروز کارآمدترین نوع سخنوری است.
بخش هفتم: تحلیل روانشناختی کلاسیسم و رمانتیسم در بیان
از منظر روانشناسی ارتباطات، انسانها به دو دستهی غالب تقسیم میشوند:
* افرادی که به نظم، منطق و تحلیل گرایش دارند (کلاسیکها)
* افرادی که به احساس، تخیل و الهام متمایلاند (رمانتیکها)
فن بیان مؤثر زمانی شکل میگیرد که سخنران بتواند هر دو گروه را درگیر کند.
او باید در کلام خود، هم جذابیت منطقی داشته باشد، هم جذابیت احساسی. این همان مهارتی است که فهیمه علیزاده در دورههای آموزشی خود با روشهای عملی و تمرینهای هدفمند پرورش میدهد.
بخش هشتم: تأثیر فرهنگی و اجتماعی این دو مکتب بر ارتباطات انسانی
کلاسیسم و رمانتیسم فقط نظریههای هنری نیستند؛ بلکه دو نگرش بنیادین به زندگی و ارتباط هستند.
کلاسیسم به ما نظم اجتماعی و تعهد را میآموزد، در حالی که رمانتیسم به ما یاد میدهد احساسات و خلاقیت را در ارتباطات خود نادیده نگیریم.
در جهان امروز که سرعت، هیاهو و رسانهها ارتباط انسانی را تهدید کردهاند، بازگشت به تعادل میان این دو مکتب میتواند فن بیان و گفتوگوی انسانی را نجات دهد.
نتیجهگیری
کلاسیسم و رمانتیسم دو قطب مخالف نیستند؛ بلکه دو بال پرواز سخنوری مؤثرند.
سخنران موفق کسی است که بتواند در گفتار خود، نظم اندیشهی کلاسیک را با شور و احساس رمانتیک درآمیزد.
در پایان باید یادآور شد که در آکادمی توسعه مهارتهای فردی مدرسه فردا، این رویکرد تلفیقی بهشکل علمی و عملی آموزش داده میشود.
فهیمه علیزاده بهعنوان مولف، مدرس و مشاور مهارتهای فردی و علی باقری بهعنوان مدرس و کوچینگ کسبوکار، با ترکیب دانش روانشناسی ارتباطات، اصول بلاغت کلاسیک و هنر بیان رمانتیک، راه را برای پرورش سخنورانی گشودهاند که بتوانند با قدرت، تأثیر و ظرافت سخن بگویند.
در نهایت، یادگیری فن بیان نه فقط ابزاری برای ارتباط، بلکه مسیری برای رشد فردی، فرهنگی و انسانی است؛ مسیری که از عقل آغاز میشود، از احساس عبور میکند و در آگاهی به کمال میرسد.