در حال حاضر، شرکتهای بیمه سلامت در خارج از ایران و احتمالا در آیندهای نزدیک در ایران، با استفاده از قابلیتهایی که گجتهای پوشیدنی برای اندازه گیری فعالی فیزیکی و کالری دریافتی در اختیار آنان میگذارد، بیماران را به زندگی سالمتر سوق میدهند. این کار به خودی خود بسیار عالی است و استفاده از چنین برنامههایی میتواند برای مشتریان بیمهها فوایدی به همراه داشته باشد؛ اگرچه استفاده بیشتر از گجتهای پوشیدنی میتواند دری برای نتایج ضرر رسان به بیماران نیز باشد.
طبق تحقیقی که در آپریل 2019 در مجله انجمن پزشکان آمریکا (JAMA) منتشر شده است (JAMA جزو معتبرترین مجلات حوزه سلامت در جهان است)، استفاده از دستگاههای پایش کننده سلامت یا Health Trackers منجر به تعریف و گسترش خدمات نوآورانه برای بهبود سبک زندگی سالم شده است. بر همین اساس، انجمن پزشکان آمریکا (معادل سازمان نظام پزشکی در ایران) تاکید کرده که تکنولوژی یک روش جدید برای ارائه خدمات است؛ و نباید به عنوان روشی برای تنظیم و رگولاتوری قوانین و خدمات سلامت استفاده شود. در همین راستا نیز راهنمایی برای نحوه اجرای خدمات سلامت دیجیتال تدوین کرده است که میتوانید از اینجا پیدا کنید.
در حقیقت، پژوهشگران و متخصصین هشدار دادهاند که استفاده از پوشیدنیها حداقل 4 خطر عمده دارد:
1. داده میتواند منجر به افزایش نرخ خدمات یا ندادن خدمات بیمهای شود!
پوشیدنیها میتوانند دادههایی از قبیل فشار خون، فعالیت فیزیکی، وزن و کالری دریافتی را جمعآوری کنند. در حال حاضر شرکتهای بیمه سلامت از این دادههای برای مکانیسمهای تشویقی استفاده میکنند. مثلا کاهش وزن در زمان مشخصی باعث کاهش حق بیمه میشود. اما متاسفانه قوانینی وجود ندارد که این دادهها در جهت عکس استفاده نشوند! یعنی فردی که وزن بالاتری دارد یا در طی زمان وزن او بالاتر میرود، حق بیمهی بیشتری بپردازد.
2. دستگاهها ممکن است دادههای غیردقیق ثبت کنند.
وقتی از پوشیدنیها برای فرآیندهای تشویقی یا تنبیهی استفاده شود، باید دقت آنان بسیار بالا باشد که کمتر یا بیشتر از میزان لازم دادهای ثبت نکنند؛ مثلا بیماران نتوانند با تکان دادن دستگاه بدون راه رفتن نشان دهند که راه بیشتری رفتهاند! در حال حاضر استانداردهای کافی برای سنجش دقت این دستگاهها وجود ندارد. همچنین دستگاههایی که اطلاعات فشارخون و نوار قلب بیماران را ثبت میکنند نیز باید بسیار دقیق باشند، چرا که در صورت بروز خطا و ثبت دادههای اشتباه میتوانند بیمار و پزشکان را به سمت درمانهای اشتباه سوق دهند.
3. قیمت بالای دستگاهها باعث میشود بخشی از جامعه در نظر گرفته نشوند.
درصورتی که مکانسیمهای تشویقی و تنبیهی از طریق پوشیدنیها اعمال شود، قیمت بالای آنان باعث میشود که قشر فقیر جامعه نتواند از برنامههای تشویقی برای دریافت خدمات ارزانتر استفاده کند و چون از خدمات مالی ارزانتری استفاده نمیکند، احتمالا خدمات سلامت کمتری هم دریافت خواهد کرد که به طبع آن وضعیت سلامت آنان بدتر خواهد شد.
4. حریم شخصی، مهمترین خطر است.
در واقع، جمعآوری اطلاعات سلامت توسط شرکتهای واسط انجام میشود و مستقیما شرکتهای بیمه سلامت این اطلاعات را جمعآوری نمیکنند. به همین دلیل شرکتهای بیمه مسئولیتی در جهت حفظ این اطلاعات به صورت مستقیم ندارند. در حقیقت، اطلاعات سلامت افراد از لحظه جمعآوری در اختیار حداقل دو شرکت که یکی از آنها سازنده گجت و دیگری بیمه است قرار میگیرد.
با توجه به موارد گفته شده، به نظر میآید نقص قوانین در ایران و سایر کشورهای جهان برای استفاده شرکتهای بیمه از اطلاعات گجتهای پوشیدنی وجود دارد. تا به امروز استفاده از این دادهها اندک و اکثرا تشویقی بوده است اما مانعی برای استفاده وسیع آن در جهت سوآوری صرف و ندادن خدمات به قشر ضعیف جامعه وجود ندارد. به همین دلیل بهتر است که قبل از وقوع این چالش، سازمانهای قانونگذاری همچون شورای عالی بیمه، وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی، مواردی برای حمایت از مردم را وضع کنند.