بسم الله الرحمن الرحیم. از وقتی سنگ کلیه پیدا کرده ام هر کسی توصیه ای می کند. یکی می گوید لیمو شیرین بخور. یکی میگوید شلغم بخور. یکی میگوید آب پیاز با عسل بخور. و در انتها همه می گویند عرق خارشتر بخور. ظاهرا خیلی خوب است برای این موضوع دفع سنگ کلیه. که من یک شیشه یک لیتره برای خودم گرفتم و جناب برادر هم به عیادت که آمده بودند یک چهار لیتری اش را گرفتند. دو روز دیگر تبدیل به خارشتر میشوم خودم.
حالا نمی دانم این عرق خارشتر خار جناب شتر است یا خاری در بیابان است که مورد تناول ایشان قرار میگیرد. نمی دانم ولی ترجمه اش را که نگاه کردم دیدم نوشته camels thorn. خنده ام گرفت. گفتم خب هر کلمه ای را که نباید ترجمه کرد. باید به عنوان واژه ی قرضی و اسم خاص همانطور در زبان دیگر به کار برود.
یکی میگفت طرف اسمش دل آرام بوده آمده در چتی انگلیسی و خودش را پسیفیک هارت معرفی کرده بود. آخر چه کاریست؟ کمی شخصیت قائل باشید برای کلمات و سریع دست به ترجمه شان نزنید. استادی داشتم که در انگلیس رشته ی مترجمی زبان خوانده بود و در لندن دارالترجمه هم داشت. میگفت رفته بودیم سفارت و همین سفارتی ها برداشته بودند نامه ای نوشته بودند برای یکی از مسئولین انگلستان بعد توی متن آمده بودند دعوتشان کنند برداشته بودند ضرب المثل فارسی را تحت الفظی به انگلیسی برگردانده بودند. گفته بودند حتما به مهمانی ما بیایید . یور فوت آن اور آیز (your feet on our eyes) قدمتان روی چشمان ما.
خب نکنید این کارها را. هر ضرب المثلی ما داریم دلیل ندارد که در زبان های دیگر هم باشد. یا هم اگر هست باید برویم و معادلش را پیدا کنیم. مثال ساده ای بخواهم بزنم این است که مثلا ما اگر می گوییم باد آورده را باد می برد. انگلیسی ها می گویند:
( easy come , easy go )
یا در دانشگاه درسی داشتیم به نام دستور زبان مقابله ای که به همین مسائل ترجمه کردن اصطلاحات یا جملات فارسی به انگلیسی می پرداخت. مثلا می گفت :
Ali married Maryam
جمله کاملی است. ولی ما که می خواهیم همین جمله را بگوییم فارسیلیزه ش می کنیم و میگوییم
Ali married with Maryam
یعنی آن ویت یا با را حتما باید بگنجانیم در جمله مان. در ضرب المثل ها نسخه ایرانی ش را تحت الفظی ترجمه میکنیم! حالا این خارشتر هم به نظرم نباید ترجمه شود. مثل کباب که همینطور سُر و مُر و گُنده وارد زبان انگلیسی شده. به عنوان یک کلمه ی خاص. یا پیتزا که همانطور وارد زبان ما شده و این مسئولین کم عقل آمده اند و برایش معادل فارسی در نظر گرفته اند. کش لقمه. خیلی مسخره است. غذا وارداتی ست. خب اسمش هم اسم خاص است. چه کاریست ترجمه اش؟ مثلا کسی اسمش زیبا باشد و وقتی می پرسند واتس یور نیم بگوید مای نیم ایز بیوتیفول. خنده اش میگیرد آدم.
زبان موجودی زنده است و یادگیری آن خیلی جذاب است. حالا درست زبان انگلیسی در کشور عراق به عنوان تنها سفر خارجی ای که رفتم زیاد به کارم نیامد. ولی خب خیلی جاها به کار می آید.اما برادرم که زبان عربی اش خوب بود حسابی ارتباط برقرار کرد با همه و کلی کارمان پیش رفت. به نظرم زبان عربی و انگلیسی مخصوصا مکالمه شان خیلی برایمان ضرورت دارد و به کارمان می آید. از آنور یک میلیارد آدم عربی صحبت می کنند. ازینور خیلی ها انگلیسی می دانند.
سید مهدار بنی هاشمی
26بهمن1401
