معرفی کتاب نیمه پنهان

معرفی کتاب: نیمه پنهان (آنچه اسرائیلی‌ها درباره‌ی یهودی‌های آمریکا می‌اندیشد)

عنوان اصلی: (Kesef temurat dam= with Friends like you: what Israeilis really think about American Jews)

این کتاب نوشته نویسنده اسرائیلی «متی گولان» است که توسط آقای «جواد یوسف زاده» ترجمه و در 1391 طی 187 صفحه، به وسیله «نشر نی» به چاپ رسیده.

گولان نویسنده و روزنامه نگار مشهوری است که سمت‌های مختلفی مثل سردبیری روزنامه «هاآرتص» و «گلوبس» را برعهده داشته و علاوه بر این مسئول روابط عمومی سفارت اسرائیل در کانادا نیز بوده است. همچنین معروف‌ترین کتاب او «مذاکرات مخفی هنری کسینجر» نام دارد که با سانسورهای فراوان بالاخره اجازه چاپ در اسرائیل را گرفت.

چیزی که مخاطب را به خواندن این کتاب علاقه‌مند می‌کند آن است که متی گولان یک یهودی متعصب اسرائیلی است و برخلاف آنچه که اکثر مردم تصور می‌کنند، ارتباط یهودیان آمریکا و اسرائیل و یا به عبارت دقیق‌تر ارتباط میان دو کشور، آنقدر هم که در رسانه‌ها دیده می‌شود، خوب و دوستانه نیست. در واقع یکی از ویژگی‌های خوب کتاب «نیمه پنهان» ارزیابی درونی دو جامعه یهودیان آمریکا و اسرائیل است که نشان می‌دهد کدام یک اصل و دیگری فرع است. به عبارتی از این طریق اطلاعات خوبی در اختیار افرادی که از این جامعه دور هستند، قرار می‌دهد.

این کتاب در غالب چهار بخش، یک موخره و دو مقدمه از مترجم و نویسنده اصلی کتاب ارائه شده است. مترجم در مقدمه خود با طرح سوال از رابطه میان دو کشور تلاش کرده مخاطب را به موضوع کتاب علاقه‌مند کند.

از آنجایی که قالب کتاب به شکل دیالوگ است گولان در مقدمه چگونگی شکل‌گیری آن را بیان می‌کند. داستان از آنجایی شروع می‌شود که گولان در هتل «ملک داوود» شهر قدس با یک خاخام یهودی آمریکایی به نام «اِلی ویزل» که به شدت مدافع هولوکاست است ملاقات می‌کند و کتاب حاضر، حاصل آن گفت وگو است. نکته‌ای که درباره این گفت‌ وگو باید کرد آن است که دو طرف تصمیم می‌گیرند اسم خود را تغییر دهند. گولان با نام «اسرائیل» و ویزل با نام «یهودا».

بخش اول: دشمن کیست؟

در ابتدا این بخش به فعالیت‌های یهودیان آمریکایی معتقد به اسرائیل اشاره می‌کند؛ از کمک‌های مالی، سفر به اسرائیل تا گوش دادن به سخنرانان اسرائیلی که به آمریکا می‌آیند. از طرف دیگر مشکلات یهودیان اسرائیل مثل مهاجرت مردم، خدمت سربازی، میزان درآمد و پرداخت مالیات و امنیت را شرح می‌دهد و سعی می‌کند تفاوت زندگی یهودیان آمریکایی و اسرائیلی را به تصویر بکشد.

گولان در حین دیالوگ یهودا را دشمن خطاب کرده و دلیل خود را انتقادهای آمریکا، دخالت در امور داخلی و خارجی اسرائیل و تعیین بایدها و نبایدها برای آن عنوان می‌کند. او می‌گوید آمریکا برای موجه نشان دادن خود در جوامع بین‌المللی همواره رفتاری متناقض و دو پهلو با اسرائیل دارد. جالب آن است که او به هنگام اعتراض یهودا نسبت به جنایات، شروع به شرح وضعیت خود در زمان جنگ و مظلوم نمایی می‌کند و با آوردن مثال و پرداختن از زاویه‌های مختلف، کشتار و جنایات خود را برای حفظ هویت ملی توجیه می‌کند.

بخش دوم: ماشین پول

«ماشین پول» عنوانی است که درباره سازمان‌های خیریه یهودی در آمریکا صحبت می‌کند. وظیفه این نهادها جمع آوری کمک‌های مالی برای اسرائل است. گولان فعالیت این مؤسسات را مورد نکوهش قرار داده و دلیل مشارک یهودیان آمریکا را مشروعیت بخشی به دخالت خود در امور اسرائیل، احساس حاکمیت و سود و منفعت خودشان عنوان می‌کند.

او معترض می‌شود که بخش عمده این کمک‌ها به اسرائیل تعلق نمی‌گیرد و به عنوان نمونه سال 1989م را مثال می‌زند. از 750 میلیون دلاری که به نام اسرائیل در آن سال جمع شد تنها 244 میلیون به اسرائیل تعلق گرفت. همچنین به طور ویژه به موسسه (UJA) و چگونگی جمع آوری کمک‌های نقدی و میزان قدرت و نفوذ آن اشاره می‌کند.

همچنین گولان با طئنه به یهودا می‌گوید که از میان یهودیان آمریکا تنها یک سوم آنان به شکل مداوم به اسرائیل کمک می‌کنند و سایرین یا کمک نمی‌کنند و یا به شکل پراکنده این کار را انجام می‌دهند . او برای نشان دادن عدم تعلق یهودیان آمریکا افرادی مثل «والتر اتنبرگ»، «جک لینسکی» و «میلتون پتری» را مثال می‌زند. افرادی که کم‌های چند میلیون دلاری خود را تقدیم آمریکا و موسسات مختلف آن می‌کنند و نه اسرائیل.

بخش سوم: انتخاب ناگفتنی برای یهودیان امریکا

هویت یهودی و سنت‌های یهودی در این بخش به چالش کشیده و تصویری جدیدی از یهودیت ارائه شده. یهودا در صحبت‌های خود سعی می‌کند یهودیت را به سنت گره بزند ولی گولان با آوردن شاهد مثال‌هایی از خود یهودیان آمریکا ادعای او را رد می‌کند و با آوردن عواملی مثل یهود ستیزی در دنیا و مظلوم نمایی سعی می‌کند عدم تبعیت از سنت خود را توجیه کند.

او با تعریف یهودیت اصلاح طلب و سننتی و بیان تفاوت آن دو با یکدیگر و نسبت آن‌ها با اسرائیل، به محافظه کار بودن یهودا و سایر افراد مثل او طعنه می‌زند. گولان می‌گوید یهودیان آمریکا به شریعت و هویت یهودی نگاه ابزاری دارند، هرگاه که مانع رسیدن به هدف شان باشد آن را کنار نهاده و به هنگام نیاز آن را ابراز می‌دارند.

در قسمت پایانی این بخش نیز مشکلات امروزه اسرائیل را به عدم مهجرت یهودیان آمریکا نسبت داده و چگونه‌گی آن را بازگو می‌کند.

بخش چهارم: توطئه سکوت و فریب

در بخش پایانی گولان به طور صریح اذعان می‌دارد که آمریکایی‌ها از یهودی و غیر یهودی نسبت به سکونت در اسرائیل بی‌میلند. در حالی که آنان با مهاجرت خود می‌توانستند شرایط بد داخلی آن را تغییر دهند. گولان مشکل را تنها این نمی‌داند. او معتقد است یهودا و افراد مانند او با فراهم کردن شرایط مهاجرت به آمریکا برای یهودیان، بزرگ‌ترین ظلم را در حق اسرائیل کرده است و به کنایه جریان مهاجرت یهودیان شوروی و اروپایی در زمان جنگ جهانی دوم را مثل می‌زند.

جالب است که وقتی یهودا به گولان درباره تمایل یهودیان برای مهاجرت به آمریکا صحبت می‌کند، او آن ها را گدا و بدون حق اختیار خطاب می‌کند. او اسرائیل را به عنوان مکانی معرفی می‌کند که از مدت‌ها قبل حتی پیش از تشکیل رژیم اسرائل، خواستگاه مهاجرت یهودیان جهان بوده و برای ادعای خود شاهد مثال‌های نیز می‌زند که اگر کسی کمی از تاریخ صهیونیسم اطلاع داشته باشد، می‌تواند بسیاری از مدعاهای او را زیر سوال ببرد.

در نهایت کتاب با یک مؤخره به پایان می‌رسد. در مؤخره گولان دروغ بودن حرف «ویزل» مبنی بر حمایت از مهاجرت یهودیان آمریکا به اسرائیل را به مخاطب خود نشان می‌دهد. به عبارتی بد عهدی یهودیان نسبت به برادر دینی خود را به تصویر می‌کشد که خواندن آن جالب و قابل تأمل است.