انسان نیک و با تربیت و کامل
۱۲ - پس انسان نیک و با تربیت و کامل انسانی متکی به نفس و بی نیاز و صالح و مهربان و مستقل از هر شرایطی است یعنی مردم دوست و مستقل از مردم.
۱۳ - نیکی آنست که همواره و در هر شرایط و بحرانی همچنان نیک بماند و بلکه توسعه و اشاعه یابد و محیط را هم به نیکی بکشاند. این معنای دیگری از صدق است.
۱۴ - آرامش و صلح با مردم در همه حال خود یکی از علائم صدق و بی نیازی است. صدق با خویشتن و با دیگران.
==============
عشق به نیکی و تربیت
۲۹- پس اگر یک مربی عاشق نباشد مربی نیست.
۲۷ والدین هم باید عاشق نیکی باشند تا فرزندان نیکی تربیت کنند و این عشق خود عامل اصلی تعلیم و تربیت کودکان است و روش فرمولی خاصی ندارد.
۲۸- دریائی از فوت و فن تربیتی بدون داشتن عشق به نیکی هیچ اثر نمی کند و حداکثر ریا می پرورد.
================
تعلیم و تربیت کودک
۲۴- به بچه ها باید آگاهی داد و اختیار: اینست کل تعلیم و تربیت کودک! بدینگونه فرزندان بر وادی معرفت نفس که شاهراه سعادت است وارد می شوند.
به همین دلیل بچه نه نه ها مفلوکترین آدمهایند زیرا هرگز دارای اختیار نبوده اند. و لذا والدین تا به آخر عمر باید آنها را تغذیه کنند.
==================
علت بدبختی، نشانه گمراهی والدین
۳۹- بدبختی محصول دو امر است: جهل خود را انکار کردن بعمد. و به آگاهی خود عمل نکردن.
۴۰- کسی که خودش ربی ندارد نمی تواند مربی باشد.
۴۱ - دغدغه و اضطراب والدین از بابت سرنوشت آتیه فرزندان یکی از بزرگترین علائم فقدان تعلیم و تربیت در خود آنهاست. این خود نشانه گمراهی آنهاست.
=================
تعلیم اجباری و رشد جنون
۵۵- همانطور که اکراه و زور و جبرها بزرگترین مانع تربیت فطری بشر است. تعلیم اجباری که امروزه تبدیل به فرهنگ و قوانین جهانی شده است بزرگترین مانع تعلیم و رشد عقلانی در بشر مدرن است که رشد روز افزون جنون های مدرن دليل واضح این ادعاست.
استاد علی اکبر خانجانی
سیر و سلوک عرفانی ص ۱۷۳
الفبای تعلیم و تربیت
