یاداشت مشق شب

یادداشت | مشق سکوت

مشق شب، مستند ساده و در عین حال تکان‌دهنده عباس کیارستمی، قصه‌ی مشق نوشتن نیست؛ قصه‌ی مشق اطاعت است. در مدرسه‌ای کوچک و اتاقی ساده، دوربین آرام و صبور کیارستمی به چهره‌ی کودکان خیره می‌شود. همان‌جا که سکوت، ترس و لکنت زبان، روایتگر زخم‌های عمیق‌تری‌ست که نه در دفتر مشق، که در دل این بچه‌ها نوشته شده است.

در سینمای کیارستمی، سؤال مهم‌تر از جواب است. او در مقام پرسشگر، کودکان را یکی‌یکی به صندلی بازجویی بی‌صدا می‌نشاند؛ اما نه برای تکرار سلطه، بلکه برای افشای همان سازوکار قدرت. در این فیلم، کلوزآپ‌های طولانی، مکث‌های ممتد و سکوت‌های کشدار، تکه‌هایی از یک جامعه‌ی استبدادزده را کنار هم می‌چینند.

تقابل نور و سایه در قاب‌های کیارستمی، استعاره‌ی زیست کودکانی‌ست که در مرز میان ترس و امید، اعتراض و سکوت نفس می‌کشند. او با همین سادگی و در دل همان چارچوب سخت، حقیقت را عریان می‌کند.

مشق شب یادمان می‌آورد در سرزمینی که سؤال پرسیدن گناه است، سکوت، بلندترین فریاد می‌شود.

ارادتمند

مانی اسلامی