دن براون نویسنده و رماننویس بسیار مشهور آمریکایی است که به خاطر آثاری همچون راز داوینچی، فرشتگان و شیاطین و دوزخ به شهرت دست پیدا کرد. کتابهای براون به 52 زبان ترجمه شده و بیش از 200 میلیون نسخه فروش داشته است. براون در سال 2005 به عنوان یکی از 100 شخصیت تاثیرگذار تاریخ از سوی مجله تایم انتخاب شد. وی اغلب به علم، تاریخ، مسیحیت، روم و اروپا و همچنین جوامع مخفی تاریخ علاقه داشته و شیفتگیاش به این موضوعات باعث شده تا رمانهای بحثبرانگیزی بنویسد. پدر او یک معلم ریاضی و مادر او ارگنواز کلیسا بود. شاید بزرگ شدن در چنین محیطی نیز باعث شده تا تلفیقی از علم و مذهب را به درون کتابهایش بیاورد. به تازگی با رمانهای براون آشنا شدم و تنها امکان اتمام رمان نماد گمشده (The Lost Symbol) را داشتم. پروتاگونیست یا همان قهرمان داستانهای براون، استاد نمادشناسی دانشگاه هاروارد یعنی رابرت لنگدان است که در این رمان باید معمایی را حل کرده و جهان را از آشوب و هرج و مرج رهایی دهد. آنتاگونیست قوی و قدرتمند، محفلی مخفی (در این رمان فراماسونها)، حضور یک آژانس امنیتی ( که در این داستان CIA است) و شخصیت زنی زیبا و باهوش در کنار لنگدان، المانهای اصلی داستانی براون را شکل میدهند. داستان در شهر واشنگتن دی سی اتفاق میافتد. دشمن لنگدان که خودش را ملأخ مینامد، شخصیتی ثروتمند و قوی هیکل است که تتوهایی نمادین و ترسناک، سرتاسر بدنش را پوشاندهاند. ملأخ که با تلاش فراوان به جمع فراماسونها وارد میشود و به درجه بالایی میرسد، در تلاش است تا بزرگترین راز این محفل را فاش کند. به همین خاطر یکی از دوستان لنگدان و اعضای اصلی محفل فراماسونها را گروگان میگیرد. لنگدان باید تلاش کند تا هم دوستش را و هم محفل فراماسونها را نجات دهد.
دن براون 5 سال از عمر خود را صرف نوشتن این کتاب کرده؛ کتابی که جزئیاتی دقیق را در اختیار خواننده قرار میدهد. از نقاشی مالیخولیا 1 اثر آلبرشت دورر تا مجسمه دارت ویدر (شخصیت منفی در مجموعه فیلم های جنگ ستارگان) در کلیسای جامع واشنگتن. تمامی اینها نشان از نکتهسنجی و تحقیقات وسیع براون دارد. نشر افق این کتاب را به چاپ رسانده و حسین شهرابی نیز ترجمه آن را برعهده داشته. شهرابی در مقدمه نوشته است:
دقت کنید که علیرغم ادعای نویسنده مبنی بر حقیقی بودن مطالب غیرداستانی کتاب، بسیاری از ادعاهای مطرح شده، سند تاریخی و تایید مورخان را با خود ندارند. پس، از «داستان» لذت ببرید.
فراماسونها سازمان (یا محفلی) مخفی و مستقل است که تفکراتی جهانشمول دارد و اعضای بسیار قدرتمندی را در طول تاریخ عضوگیری کرده است؛ از سیاستمداران تا دانشمندان و حتی صنعتگران. فراماسونرها بواسطه ویژگیهای که داشتهاند، برای علاقه مندان به تئوریهای توطئه جذاب بودهاند و تئوریهای توطئه بیشماری در طول مدتها به آنها زده شدهاست. پیش از این کتاب ایدهای درباره فراماسونها نداشتم و مطمئناً این کتاب هم اطلاعات وسیع و کاملاً دقیقی ارائه نمیدهد، اما به نحو خودش بسیار جامع و به شکل یک منبع عمل کرده. 5 سال زمانی که براون برای تاریخ فراماسونها و این کتاب گذاشت، خواننده را به شک میاندازد که شاید خود براون به این محفل و عقایدشان اعتقاد داشته است. براون در یک مصاحبه حتی عنوان کرده که علاقه داشته به ماسونها بپیوندد. شاید براون هم عضوی از این محفل شود و در کتاب بعدی لنگدان با لباس خاص ماسونها در داستان ظاهر شود =)
کاتولیکها اغلب میانه خوبی با اعضای فراماسونها نداشتند و آنها را ضد کاتولیک قلمداد میکردند. اعضای کلیسای کاتولیک حق عضویت در این محفل را نداشته و تهدید به مرگ میشدند. با اینحال رابرت لنگدان در توصیف ماسونها به یکی از دانشجویانش، آنها را متفکرانی با ذهن باز معرفی کرده و میگوید:
ماسونها یک محفل مخفی نیستند… آنها محفلی با رازهای مخفی هستند.
جالب است بدانید که پیش از این یکی از اعضای دولت در آمریکا، لیستی از سیاستمدارانی را که عضو فرقه فراماسونها هستند، منتشر کرده بود و این دقیقاً همان هدف شخصیت منفی داستان (ملأخ) است؛ رسوایی اعضای این فرقه و دستیابی به گنجینهاش. باراک اوباما نیز یک روز به طور ناگهانی از کاخ سفید به ابلیسک موجود در بنای یادبود وانشگتن میرود و به مدت 20 دقیقه در آنجا میماند. با احتساب اینکه برای بازگشت به ماشین و کاخ سفید، 13 دقیق صرف کرده، به عدد مقدس ماسونها یعنی 33 میرسیم؛ عددی که در داستان بیشتر با آن آشنا میشوید (البته حدسیات و نظریات و دیدگاهی است که ممکنه نقض بشه و شاید حتی کمتر از 13 دقیقه باشه ولی خب، جذابه!) تفکر داستان حول این موضوع است که دانشی از عصر باستان به انسان داده شده و پیشرفتهای علمی امروزی عملاً پسرفت و اثبات چیزهایی است که میدانستیم (و چیزهایی که در اسرار باستانی هنوز نمیدانیم). نکته دیگر این است که این کتاب آموزههای دینی را زیر سوال میبرد و به شکلی دیگر مطرح میکند. با وجود پاورقیهای مترجم مبتنی بر نقد و تکذیب موضوعات نوشته شده، باز برای من جای سوال است که چگونه توانست حق انتشار در ایران دریافت کند؟ :) به عنوان مثال یکی از نکاتی که کتاب به آن اشاره میکند، این است که افسانهها استعارهای است درباره خود انسان و به عبارتی انسان خود خداست (شاید). در آخر، درست مثل راز داوینچی، نتیجهگیریای نسبت به داستان و تفکرات کتاب وجود ندارد. اینکه اعتقاد واحد به چه شکلی باشد و شاید هم هدف کلی رمانهای براون همین است که تفکرات جوامع و تواریخ مختلف روایت کند، نه اینکه درسی درباره اینکه چه اعتقادی را بپذیریم به ما بدهد.
اگر کتابخوان نیستید و با فیلم ارتباط بیشتری برقرار میکنید، سهگانه رمز داوینچی (The Da Vinci Code)، فرشتگان و شیاطین (Angels and Demons) و دوزخ (Inferno) به کارگردانی ران هاوارد را تماشا کنید. شاید تمامی بخشهای کتاب را به تصویر نکشند، اما ارزش دیدن دارند؛ آن هم با بازی زیبای تام هنکس :) ددلاین هم گزارش داده بود که سریالی براساس رمان نماد گمشده از شبکه NBC در دست ساخت است اما تیم بازیگری آن متفاوت خواهد بود و تام هنکس نقش رابرت لنگدان را ایفا نمیکند.
مرسی از اینکه تا به اینجا خواننده نوشته من بودید. صفحههای اجتماعی من در پایین موجود است، همواره آماده بحث و صحبت هستم ")