آیلین مرندی
آیلین مرندی
خواندن ۲ دقیقه·۳ سال پیش

فلسفه یا علم؟



محاکمه سقراط
محاکمه سقراط

نیاز بشر به آموختن دانش و دانش آموزی را همگان قبول دارند و حتی تا مقاطعی آن را ضروری و اجباری می‌دانند. و هیچ کس دانش را شایسته‌ی تحقیر نمی‌داند.

و حتی گروهی از بزرگان معتقدند تفاوت بزرگ بین انسان و سایر گونه‌ها که باعث برتری انسان در کره‌ی زمین شده است، توانایی انباشت دانش، آموختن و منتقل کردن آن به نسل‌های بعدی است. و گرایش به آموختن و علم و دانش گویا با روح و روان آدمی پیوندی ازلی دارد.

مجهولاتی که انسان با سلاح دانش به مبارزه با آنها پرداخته را می‌توان در دو گروه دسته‌بندی کرد:

گروهی از مسائل که با آزمایش و اندازه‌گیری و بررسی و پژوهش می‌توان به حل آنها اقدام کرد و بطورکلی مسائل و مجهولاتی هستند که دانشمندان علوم مختلف به حل و اکتشاف آن پرداخته‌اند. که علم نامیده شده‌اند.

دسته‌ی دوم مسائل مربوط به نظام کلی عالم و رموز هستی جهان و بشر ، آغاز و انجام جهان، مبداء و غایت هستی می‌باشد. پاسخ این مسائل کلی را نمی‌توان با اندازه‌گیری علمی و آزمایش بدست آورد. و از طرفی انسان نمی‌تواند از اندیشه و کاوش فکری درباره‌ی این مسائل خودداری کند. هر آنچه که با مسائلی از دسته‌ی دوم سر و کار دارد در حوزه‌ای از دانش دسته‌بندی می‌شود که ما آن را با نام فلسفه می‌شناسیم.

با این تعریف فلسفه و علم دو بال پرواز برای اندیشه بشری می‌باشند که با مجهز شدن اندیشه به این بالها انسان می‌تواند سراپای هستی را جولانگاه دانش خود قرار دهد.

اگر علوم را در حیطه‌ی بررسی توسط عقل و فلسفه را در حیطه‌ی بررسی فکری قرار دهیم. بدون هر کدام از این دو انسان نمی‌تواند به جایگاه والای انسانیت دست بیابد.

لفظ فلسفه یک واژه ی یونانی و مرکب است از دو جزء " فیلو " ( philos ) و " سوفیا " ( sophia ) و به معنی دوست داشتن حکمت یا دانش دوستی است.

فَلسَفه ( خِرَد دوستی ) مطالعهٔ مسائلی کلی و اساسی، دربارهٔ موضوعاتی همچون هستی، واقعیت، آگاهی، ارزش، خِرَد، ذهن و زبان است. تفاوت فلسفه با دیگر راه‌های پرداختن به چنین مسائلی، رویکرد نقّادانه و معمولاً سازمان یافتهٔ فلسفه و تکیه آن بر استدلال‌ های عقلانی و منطقی است. در تعابیر غیرتخصصی به طور گسترده ‌تر فلسفه به بنیادی ‌ترین عقاید، مفاهیم و رویکردهای یک فرد یا گروه اشاره دارد.

واژه فلسفه ریشه در کلمه یونانی آرخه به معنی بذر دارد . در واقع فلسفه به دنبال کشف ماده المواد عالم است که جهان هستی از چه چیز به وجود آمده است. همچنین واژهٔ فلسفه به معنای دوستداری خِرَد نیز هست و به یونانی: φιλοσοφία دارد که سپس به عربی و فارسی راه یافته است.

مشهور است که نخستین بار #سقراط واژه مذکور را به کار برده است ؛ زمانی که از او پرسیدند:

« آیا تو فردی خِرَدمند هستی؟ » وی پاسخ داد: « نه، اما خِرَددوست ( Philosopher ) هستم ».

اگرچه فلسفه پژوهشی تخصصی است؛ اما ریشه‌اش در نیازهای مشترک مردمی است که هرچند فیلسوف نیستند، به این نیازها آگاهند.

ولی قبل از ورود به مباحث اصلی باید به این سوال بیندیشیم که: چرا باید فلسفه خواند؟

فلسفهمرگ فلسفهفلسفه علوم
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید