جمعه سیاه یا black Friday چیست؟
جمعه سیاه که ترجمه کلمهBlack Friday است، در بسیاری از کشورها به حراج جمعه نیز شهرت دارد. حراج جمعه در ایالات متحده آمریکا، روز بعد از روز شکرگذاری یا Thanksgiving است که در واقع آخرین جمعه ماه نوامبر نیز می باشد. این روز در بسیاری از کشور ها آیین آغاز خرید های کریسمس و سال نوی میلادی محسوب می گردد. جمعه سیاه روز تعطیل محسوب نمی شود اما بسیاری از کارفرمایان به کارمندان خود مرخصی می دهند تا در این روز که قیمت ها بسیار کاهش می یابد، بتوانند خرید سال نوی خود را انجام دهند. در ادامه مطلب ” جمعه سیاه یا Black Friday چیست؟ ” با ما همراه باشید.
زادگاه این رسم، آمریکای شمالی است که همانند رسومات دیگر، به کشورهای دیگر نیز سرایت نموده است. از زمانی که این رسم در بسیاری از کشورها اجرا می شود، روز جمعه سیاه تقریبا شلوغ ترین روز کاری سال محسوب می گردد. حراج جمعه در بسیاری از کشورها از ساعت 4 صبح آغاز می گردد و فروشگاه ها از این ساعت شروع به کار می کنند.
تاریخچه جمعه سیاه
سال های متمادی است که برای اتفاقات بد از صفت سیاه استفاده می شود. در تاریخ آمریکا، جمعه سیاه به رسوایی بازار طلا در روز 24 سپتامبر 1869 اشاره دارد. پس از اینکه جنگ داخلی در آمریکا پایان یافت، نوبت به دوران 12 ساله بازسازی آمریکا رسید. در این دوران ایالت های جنوبی که به دست ایالت های شمالی نابود شده بودند، مورد بازسازی قرار گرفتند. در همین دوران دو تن از کلاه برداران، حجم زیادی طلا خریدند و انحصار بازار طلا را در دست گرفتند. دولت هم که متوجه این موضوع شد، حجم زیادی طلا وارد بازار نمود تا بازار را کنترل کند. اما این طرح شکست خورد و زندگی بسیاری ویران شد. این روز به دلیل اینکه زندگی بسیاری را نابود کرد، به جمعه سیاه معروف شد.
از اولین استفاده های عبارت بلک فرایدی، باید به مجله مدیریت و نگهداری کارخانه ها در سال 1951 اشاره نمود. در آن دوران کارگران با هم تصمیم گرفتند تا فردای روز عید شکرگذاری مرخصی بگیرند و به کارخانه نروند. به دلیل اینکه 4 روز کارگران تعطیل شدند، کارخانه ها هم تعطیل شدند و به همین دلیل آن جمعه به جمعه سیاه معروف گردید.
یکی دیگر از استفاده های بلک فرایدی مربوط به استفاده حسابداران از جوهر سیاه بود. در گذشته زمانی که حسابداران می خواستند ضرر را در بیلان ها بیاورند، ضرر را با رنگ قرمز لحاظ می کردند تا در چشم مدیران بولد شود. زمانی که سود دهی بالا بود با رنگ مشکی می نوشتند. روز بعد از عید شکرگذاری که فروش بالا می رفت، حسابداران سود را با رنگ مشکی می نوشتند که به همین دلیل به آن جمعه سیاه می گفتند.
در سال 1975 بار دیگر، نیویورک تایمز از عبارت بلک فرایدی استفاده نمود. استفاده این روزنامه از این عبارت به دلیل شلوغی و ترافیک سنگین جمعه ای بود که مردم به بهانه عید شکرگذاری به خرید می پرداختند و روز بسیار شلوغی بود.
در سال های بعد، رقابت میان فروشندگان تا حدی رسید که فروش فوق العاده و حراج از صبح پنج شنبه که روز عید شکرگذاری بود، آغاز می گردید. زیرا مردم دلشان می خواست تا در ترافیک جمعه سیاه نمانند. به همین دلیل فروشندگان همه شروع به حراج محصولات خود نمودند و این پنج شنبه به پنج شنبه سیاه هم معروف شد.
دوشنبه آنلاین cyber Monday
پس از شکل گیری سایت های فروشگاهی اینترنتی، این فروشگاه ها هم وارد بحث جمعه سیاه شدند و فعالیت خود را در این زمینه آغاز نمودند. بسیاری از مردم علاقه ی بسیاری به خرید کالاهای حراج شده در این وب سایت ها نشان دادند و این فروشگاه های اینترنتی تصمیم گرفتند تا مناسبت دیگری به نام سایبر ماندی ایجاد کنند تا مردمی که در روز جمعه نتوانسته بودند خرید کنند، فرصت خرید را تا روز دوشنبه داشته باشند.
خشونت و جرایم بسیار در روز Black Friday
پلیس به دلیل اینکه در این روز خشونت، جرم و درگیری بسیار افزایش می یابد، این روز را جمعه سیاه نامیده است. در سال 2010 درگیری سنگینی در فروشگاه های زنجیره ای والمارت بین خریداران پیش آمد که منجر به کشته شدن 10 نفر و زخمی شدن بالای 100 نفر گردید. در ادامه مطلب به چند مورد از اتفاقات پیش آمده در روز جمعه سیاه اشاره می نماییم:
· بدترین جمعه سیاه مربوط به جمعه سیاه سال 2008 است که در این اتفاق، نگهبان فروشگاه والمارت با وزن 122 کیلوگرم و قد 195 زیر پای خریداران دچار خفگی گردید و جان سپرد.
· در سال 2009 میلادی، به دلیل هجوم وحشیانه مردم به داخل فروشگاه والمارت، پلیس وارد عمل شد و اوضاع را کنترل نمود.
· در سال 2010، حجوم مردم به داخل فروشگاه ها باعث شد تا کارکنان از ترس جانشان، محل کارشان را ترک کنند.
· در سال 2011 زنی در فروشگاه والمارت برای خرید یک دستگاه نینتندو به سوی دیگران اسپری فلفل پاشید.
· در سال 2012 در بیرون فروشگاه والمارت، دو نفر با هم درگیر و به هم تیراندازی نمودند.
· در سال 2013 یک دزد در حال دزدی در فروشگاه بود که پس از متوجه شدن مسئولین فروشگاه، به روی پلیس اسلحه کشید و پلیس به وی تیراندازی نمود.
· در سال 2016 بیرون فروشگاه وال مارت درگیری رخ داد و سه نفر به هم تیراندازی نمودند که در اثر این اتفاق یکی از تیراندازان فوت کرد.
· در سال 2017 پنج نفر از اهالی آلاباما با هم درگیر شدند که پلیس برای جلوگیری از خشونت بیشتر، فروشگاه برلوس را تعطیل کرد.
جرم و جنایت در روز جمعه سیاه فقط به درگیری و تیراندازی ختم نمی شود، بلکه گران فروش یا کم فروشی هم از دیگر جرم هایی است که مردم در این روز مرتکب می شوند. طبق تحقیقات انجام شده، 14 درصد کالاهایی که در این روز فروش می روند، قیمتشان برابر روز های عادی است و 17 درصد کالاهای این روز قیمتی بالاتر از روزهای عادی داشته اند که این موضوع باعث ایجاد درگیری های مضاعف و برخورد نیروهای امنیتی نیز می گردد که باعث می شود این جمعه بیش از پیش سیاه گردد.
