شرم چیست
شرم یک احساس ناخوشایند است که وقتی فکر می‌کنیم دیگران ما را به‌خاطر کارهایی که کرده‌ایم یا ویژگی‌هایی که داریم قضاوت بدی خواهند کرد، به سراغ‌مان می‌آید. این احساس باعث می‌شود که از خودمان شرمنده شویم و گاهی حتی بخواهیم از دیگران دوری کنیم.
1. شرم و هویت ما
وقتی دچار شرم می‌شویم، گاهی حس می‌کنیم که خودمان ناقص یا اشتباه هستیم. این می‌تواند باعث شود عزت‌نفسما پایین بیاید و احساس کنیم که به اندازه کافی خوب نیستیم
.شرم در کودکی
کودکان وقتی از طرف والدین یا دیگران سرزنش می‌شوند یا کاری که انجام داده‌اند، درست یا قابل قبول نیست، ممکن است احساس شرم کنند. این احساس می‌تواند در آینده نیز در بزرگسالی در رفتارهای مختلفشان ظاهر شود.
2. حیا و فرهنگ‌ها
حیا بیشتر از آن‌که یک احساس فردی باشد، وابسته به فرهنگی است که در آن زندگی می‌کنیم. در بعضی جوامع، رفتارهایی مثل پوشش یا تعاملات اجتماعی، ممکن است نشان‌دهنده میزان «حیا» در نظر گرفته شوند. این یعنی اینکه هر فرهنگ و جامعه‌ای تعریف خاص خود را از «حیا» دارد
شرم خوب و بد
شرم همیشه چیز بدی نیست. در واقع، گاهی شرم می‌تواند به ما کمک کند تا رفتارهای اشتباه را اصلاح کنیم یا مسئولیت‌پذیرتر شویم. اما وقتی شرم زیاد باشد، می‌تواند باعث شود که احساس ضعف کنیم و از دیگران فاصله بگیریم.
3. شرم و اضطراب اجتماعی
برخی افراد وقتی احساس شرم دارند، از قرار گرفتن در جمع‌ها یا موقعیت‌های اجتماعی می‌ترسند. این ترس به نام «اضطراب اجتماعی» شناخته می‌شود و می‌تواند باعث شود فرد از ملاقات با دیگران خودداری کند یا نگران قضاوت شدن باشد
4.
5. .
شرم در روانکاوی
روان‌شناسان مثل فروید می‌گفتند که شرم گاهی از مشکلات و احساسات ناخودآگاهی می‌آید که فرد در تلاش است آن‌ها را نادیده بگیرد یا سرکوب کند. یعنی اینکه گاهی شرم به دلیل چیزهایی است که در ذهن ما مخفی می مانند
.
6. چطور با شرم کنار بیاییم؟
برای کنار آمدن با شرم، اولین قدم این است که آن را بشناسیم و بپذیریم. بعد می‌توانیم به خودمان یادآوری کنیم که هیچ‌کس کامل نیست و همه‌ی ما اشتباه می‌کنیم. صحبت کردن با کسانی که به ما اعتماد دارند هم می‌تواند کمک کند تا احساس کنیم تنها نیستیم.
7. شرم در واقع به خود فرد مربوط است و ریشه در احساسات درونی او دارد، در حالی که حیا بیشتر به احساسات اجتماعی و فرهنگی مرتبط است و بیشتر به رفتارهایی می‌پردازد که با هنجارهای اجتماعی یا فرهنگی تطابق دارند
نظریه فروید درباره شرم، به جنبه‌های ناخودآگاه و درونی انسان مرتبط است. او اعتقاد داشت که احساس شرم از تعارضات درونی میان بخش‌های مختلف شخصیت فرد به وجود می‌آید
نظریه فروید در مورد شرم:
1. سه بخش اصلی شخصیت: فروید شخصیت انسان را به سه بخش تقسیم می‌کند:
2.
o Id (نهاد): این بخش از شخصیت به امیال و خواسته‌های اولیه فرد مربوط می‌شود. مثل میل به غذا، سکس، یا دیگر خواسته‌های فوری.
o Ego (خود): این بخش به واقعیت توجه دارد و تلاش می‌کند امیال نهاد را به گونه‌ای راضی کند که با واقعیت‌ها و قوانین جامعه همخوانی داشته باشد.
o Superego (فراخود): این بخش نمایانگر وجدان، اخلاق و استانداردهای اجتماعی است. فراخود به فرد می‌گوید که چه چیزی درست است و چه چیزی نادرست.
3. چگونه شرم به وجود می‌آید؟ طبق فروید، شرم زمانی ایجاد می‌شود که فراخود (وجدان) با نهاد (امیال) در تضاد قرار می‌گیرد. به عبارت ساده‌تر:
o وقتی فرد خواسته‌ای از نهاد (مثل تمایلات جنسی یا پرخاشگری) را تجربه می‌کند، فراخود (که اخلاق و قوانین اجتماعی را نمایندگی می‌کند) به او می‌گوید که این خواسته‌ها نادرست یا شرم‌آور هستند.
o این تضاد باعث می‌شود فرد احساس شرم کند، چون به‌طور ناخودآگاه احساس می‌کند که در حال نقض هنجارهای اجتماعی است.
4. شرم و سرکوب: فروید معتقد بود که فرد به‌طور ناخودآگاه احساسات و خواسته‌های خود را سرکوب می‌کند، چون نمی‌خواهد با فراخودخود مخالفت کند. این سرکوب می‌تواند باعث ایجاد احساس شرم و حتی اضطراب شود، چون فرد نمی‌تواند به‌طور آزادانه به خواسته‌های درونی خود پاسخدهد
5. پس، طبق نظریه فروید، شرم به دلیل کشمکش‌های درونی بین بخش‌های مختلف شخصیت (نهاد، خود و فراخود) به وجود می‌آید و نشانه‌ای از تضاد بین خواسته‌های درونی واستانداردهای اجتماعی است.
