من در این نوشته قصد دارم تجربه‌ی ۱۰ ساله‌ی خودم از کمردردهایی که در نهایت منجر به تشخیص ابتلا به بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) یا روماتیسم ستون فقرات شد را با شما در میان بگذارم. شاید در این میان، آشنا شدن با آن‌چه که من در این سال‌ها از سر گذرانده‌ام کمک‌حالِ خواننده‌ای باشد. :)
قبل از این‌که وقت ارزشمندتان را صرف مطالعه‌ی این نوشته بکنید، لازم است به این نکته توجه داشته باشید که من پزشک نیستم و صرفا به عنوان یک فرد مبتلا به این بیماری، «تجربیات شخصی»ام را در این نوشته با شما در میان می‌گذارم. لذا آن‌چه که در ادامه خواهید خواند به هیچ‌عنوان یک توصیه‌ی تخصصی و پزشکی نیست.
مقدمه
بیش از ۱۰ سال پیش، در سال‌های منتهی به کنکور برای نخستین بار با کمردرد روبرو شدم. دردی بسیار شایع که مطمئنا همه آن را تجربه کرده‌اند. مثل هر ایرانی، ابتدا سعی کردم تا کمردردم را با چای‌نبات(!) درمان کنم. در این میان هم از توصیه‌های مختلف افراد نظیر:
بهره‌مند می‌شدم.
شرح‌حال بیماری
من در طول تمام مدتی که از این بیماری رنج می‌بردم، هرگز موفق به کشف الگوی خاصی در رابطه با کمردردم نشدم. گاهی افزایش فعالیت با افزایش درد همراه بود. گاهی برای هفته‌ها هیچ نوع دردی حس نمی‌کردم. گاهی بیدار شدن و خروج از تخت برایم مثل کابوس بود و ... .
روند بررسی پزشکی
من پس از گذشت ۳ ماه از آغاز کمردردم، به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کردم. پس از انجام MRI تشخیص پزشک این بود که مشکل در مهره‌های L4-L5 دیسکم است. مدتی با همین تشخیص به درمان ادامه دادم. بعد از گذشت چند سال، با شدت گرفتن کمردرد این‌بار به پزشک متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی مراجعه کردم. مجددا بعد از انجام MRI تشخیص ایشان هم تفاوتی با متخصص ارتوپدی نداشت با این تفاوت که جلسات فیزیوتراپی، لیزردرمانی و ... را در کنار دارو تجویز کردند.
در طول این سال‌ها، تقریبا هر سال بیش از ۱۰ جلسه فیزیوتراپی و ... انجام می‌دادم و حقیقتا تفاوت محسوسی در میزان درد پدیدار نمی‌شد.
مراجعه به پزشکان دیگر هم نتیجه‌ای بیش از دیسک L4-L5، توصیه به کاهش وزن و افزایش فعالیت در پی نداشت و کم‌کم مرا به این باور وامی‌داشت که لابد باید تا آخر عمر با این درد مدارا کنم.
تشخیص بعد از سال‌ها
آذر ماه ۱۴۰۰ بود که به همراه همسرم برای چکاپ سالانه به پزشک متخصص داخلی مراجعه کردم؛ در حالی‌که بیش از یک‌سال درد شدید در کمر و لگنم داشتم! شدت درد و استیصال مرا بر آن داشت تا با پزشک متخصص داخلی هم در رابطه با درد آزاردهنده و مزمن کمرم صحبت کنم. ایشان پس از گرفتن شرح‌حال از من، مواردی را به آزمایشات اضافه کردند و ادامه‌ی روند تشخیص را به بررسی نتایج آزمایشات موکول کردند.
در بررسی اولیه نتیجه‌ی آزمایش‌ها، ایشان متوجه عدد بالای ESR در آزمایش من شدند؛ در حالی‌که عدد ۵۰ ESR برای من نرمال بود چراکه در طول تمام این‌سال‌ها همیشه ESR بالا داشتم و حقیقتا برایم تعجبی نداشت و فکر می‌کردم که خب این‌هم لابد به دلیل مشکلی که در دیسکم دارم است!
همین عدد بالای ESR پزشک معاینم را به سمت بررسی‌های بیشتر سوق داد. پس از انجام MRI، ایشان بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان تشخیص دادند و مرا به فوق‌تخصص روماتولوژی ارجاع دادند.
مراجعه به روماتولوگ
پس از مراجعه به روماتولوگ، تشخیص ایشان هم با بررسی نتایج آزمایشات و MRI همان اسپوندیلیت آنکیلوزان بود.
نقشه‌ی راه درمان
قبل از این‌که شروع به جستجو در گوگل و پرس‌وجو از در و همسایه در رابطه با این بیماری کنید، یک نکته را یادآور می‌شوم:
بیش‌از ۳/۴ اطلاعات پزشکی در دسترس در اینترنت زرد و نامعتبر است. آن ۱/۴ باقیمانده هم در صورتی که پزشک نباشید، قابل بررسی، تحلیل و نتیجه‌گیری توسط شما نیست. از این‌رو به‌جای این‌کارها، به پزشک متخصص مراجعه کنید و روند درمان مناسب با خودتان را پیش بگیرید!
اسپوندیلیت آنکیلوزان به عنوان یک بیماری خودایمنی روماتیسمی، تا امروز راه درمان قطعی ندارد. اما، به کمک داروهای موجود تا حد زیادی می‌توان درد را کنترل کرد و به فعالیت‌های روزمره و زندگی ادامه داد.
درمانی که پزشک فوق‌تخصص روماتولوژی برای من در ابتدا مناسب دیدند؛ استفاده از یک داروی NSAID (که غالبا ما آن‌ها را به عنوان مسکن می‌شناسیم و استفاده می‌کنیم.) به همراه انجام یک‌سری حرکات ورزشی و اصلاحی بود. به همین راحتی! درمان به مدت یک‌سال به این ترتیب ادامه یافت تا این‌که تحت نظر پزشک محترم رماتولوژیست، درمان تزریقی آغاز کردم. از این‌رو مدتی است که از داروی آدالیمومب تولید شرکت ایرانی سیناژن با نام تجاری «سینورا» استفاده می‌کنم. دارو را هر ۲ هفته یکبار خودم در خانه تزریق می‌کنم و واقعا احساس بسیار خوبی دارم و مدت‌هاست که دیگر خبری از آن درد مزمن کلافه‌کننده نیست. :)
من برای ورزش از یک نرم‌افزار در گوشی تلفن همراهم استفاده می‌کنم که بسیار کاربردی است. این نرم‌افزار بیش از ۵۰ حرکت ورزشی دارد که هر کدام را آموزش می‌دهد و از قابلیت یادآور (Reminder) و ... هم بهره می‌گیرد. برنامه را برای گوشی‌های هوشمند اندرویدی از این [لینک] و برای گوشی‌های آیفون از این [لینک] می‌توانید دریافت کنید.
۷ حرکت ورزشی که من با مشورت پزشکم و با استفاده از این برنامه برای اسپوندیلیت آنکیلوزان انجام می‌دهم عبارتند از:
نتیجه‌گیری
مهم‌ترین نتیجه‌ای که من شخصا می‌توانم از این مقاله بگیرم این است که، اگر چنان‌چه درد مزمنی دارید و تا به حال به درستی تشخیص داده نشده و فرآیند درمان را آغاز نکرده‌اید؛ حتما، در اولین فرصت با مراجعه به یک پزشک خوب از ایشان بخواهید که از ابتدا و دقیق‌تر از بررسی‌های قبلی، بیماری شما را بررسی کنند. قدر سلامتی‌تان را بدانید و برای حفظ و نگهداری آن تلاش کنید!
پی‌نوشت
از آنجایی‌که احتمالا برای عده‌ای محل پرسش باشد، پزشک متخصص داخلی که در تبریز بیماری مرا تشخیص دادند جناب آقای دکتر آرش احمدی بودند که جا دارد همین‌جا از زحمات ایشان و کادر پزشکی کلینیک چکاپ تبریز تشکر کنم.
