(توضیح: مقاله‌های دانشگاهی و تخصصی‌ای که می‌خونم رو از این به بعد تحت سرعنوان مقاله‌پقاله می‌یارم. قاعدتاً همه می‌دونیم با خوندن چکیده مقاله می‌تونیم به لب مطلب پی ببریم، ولی من اینجا اون مقاله رو به زبان ساده‌تر و خیلی خلاصه می‌نویسم.)
اخیراً مقاله‌ای خوندم با عنوان زبان‌پریشی بروکا در بیمار زبان‌پریش سه‌زبانه. اثر خانم لیلا کریمی و محمدهادی فلاحی.
همین‌جا اول کار بگم که بچه‌های پزشکی به این اختلال می‌گن آفازی و ماهایی که زبان‌شناسی خوندیم می‌گیم زبان‌پریشی.
خب. زبان‌پریشی از کجا میاد؟ از ضربه به مغز. می‌دونیم کنترل تمام کارکردهای بدن رو مغز بر عهده دارد و زبان هم یکی از اون‌هاست. اگر قسمت‌های خاصی از مغز انسان در اثر ضربه، سکته، لخته و غیره آسیب ببینه، ممکنه زبان‌اش هم آسیب ببینه که در اصطلاح می‌گیم زبان‌پریش شده.
این وسط این رو هم بگم: بیماری با اختلال فرق داره. بیماری درمان داره اما اختلال نه.
زبان‌پریشی انواع مختلفی داره. دو تا از معروف‌ترین‌هاش زبان‌پریشی بروکا و زبان‌پریشی ورنیکه هستند.
توی زبان‌پریشی بروکا قسمت چپ مغز معمولاً آسیب می‌بینه، توی زبان‌پریشی ورنیکه قسمت راست.
اینجا این بیماری که در این مقاله روش کار شده، فردی بوده که از مادری آلمانی و پدری ایرانی در آلمان به دنیا اومده و زبان اول و دومش به ترتیب آلمانی و ایرانی بوده و زبان خارجیش هم انگلیسی بوده که توی مدرسه یاد گرفته. پس به اصطلاح یه فرد سه‌زبانه بوده.
فرد مورد نظر متاسفانه در نوزده سالگی در یک حادثه دچار آسیب مغزی می‌شه و از اون به بعد گفتارش دچار مشکل می‌شه. به مدت دو سال از آلمان به کانادا برده می‌شه و بعد از اون میاد ایران و یازده سال توی ایران زندگی می‌کرده (تا زمان نگارش اون مقاله. بعد از اون دیگه نمی‌دونم کجاست و کنجکاوم سراغی ازش بگیرم ببینم کجاست).
خلاصه، طی آزمایش‌هایی که توی آزمایشگاه روی این بیمار می‌کنند، می‌بینند سطح آسیب زبانیش در زبان آلمانیش کمتر از اون دو تا زبان دیگه بوده.
مدل حرف زدن این بیمار هم با مکث‌های فراوان، جاانداختن حروف اضافه و کلمات نقشی بوده. به این مدل گفتار اصطلاحاً می‌گن گفتار تلگرافی. چون فرد مثل تلگراف‌های زمان قدیم، کلماتی که معنا رو می‌رسونه می‌گه و کلمات دستوری مثل حروف اضافه و حروف تعریف رو نمی‌گه. با وجود زحمت و دشواری توی گفتار، ولی حرف‌های این گونه بیماران قابل درکه. اصطلاحاً به مدل حرف زدنشون می‌گن گفتار ناروان، به دلیل مکث‌های گفتار و نداشتن برخی واژه‌های دستوری.
خلاصه توی هر سه تا زبان، گفتار بیمار رو بررسی کردند و تمام اون چیزهایی که توی پژوهش‌های قبلی در زمینه زبان‌پریشی بروکا گفته شده بود، به اثبات مجدد رسید.
حوصله داشتید این مقاله جالب به زبان‌انگلیسی را هم بخوانید. در مورد سرگذشت فردی به نام Louis Victor Leborgne بیمار پل بروکا پزشک فرانسوی بود که قدرت تکلم نداشت و دری جدید به دنیای پزشکی باز کرد.
