در نوشته قبل با عنوان " کاهش قیمت دلار، کاهش قیمت اجناس مطالبه همه " به این موضوع پرداختیم که چرا کالاها و خدماتی که با بهانه افزایش قیمت ارز و به خصوص دلار به صورت لحظه ای و با شتاب گاها بیشتر از قیمت دلار افزایش قیمت می یافتند، در شرایط جدید که روند قیمت ارز کاهشیست و تا این زمان نیز حدود 20 درصد از ارزش خود را از دست داده است _ این کاهش ادامه دارد _ هیچ تغییری در قیمت کالاها و خدمات ایجاد نشده است. این موضوع در اجناسی که ارتباط بیشتری با قیمت دلار دارند آزاردهنده تر است. یک ماه پیش بازار موبایل را به خاطر بیاورید. مغازه ها و فروشگاههای اینترنتی هر ساعت قیمت جدیدی را منطبق با افزایش نرخ ارز اعلام می کردند اما از دو هفته پیش تا کنون کوچکترین کاهشی در این بازار رخ نداده است در بازار لوازم خانگی خارجی ( تلوزیون، یخچال و ...) کالاهای کامپیوتری، اتومبیل های خارجی ، لوازم خودرو و .... نیز این روند همچنان ادامه دارد. گویی مقاومتی یکپارچه در مقابل منفعت هرچند کوچک مردم شکل گرفته است. در این سلسله نوشته ها می خواهیم به این موضوعات بپردازیم . در این نوشته اختصاصا رفتار فروشگاهها ، سایت های فروش و شرکتهای فروش اینترنتی را در این باره بررسی می کنیم:
فروشگاهاای اینترنتی، سودجویی از انحصار و اعتماد مردم
با پدیدار شدن بیماری ناشی از ویروس کرونا و همه گیری پردامنه آن یکی از کسب و کارهایی که رونق فراوانی گرفتند، سایت های فروش اینتنرتی بودند. این سایت ها و فروشگاهها به مدد افزایش درخواست ها و همچنین دسترسی ساده تر به پیکهای توزیع اجناس ( نسبت به گذشته) بخش بزرگی از بازار تقاضای امسال را از آن خود کردند. جز چند شرکت بزرگ در این زمینه سایت های مختلف دیگر نیز با همین افزایش تقاضا سهم بیشتری از بازار داشته باشند. اما رفتار این سایت های فروش و فروشگاههای اینترنتی در مقابل نوسان قیمت ها چگونه است؟
در تمامی این فروشگاهها هنگامی که قمیت دلار رو به افزایش است در صورتی که این افزایش معمول باشد شاهد افزایش مستمر قیمت اجناس هستیم .هنگامی که افزایش قیمت ارز ناگهانی و شدید باشد این فروشگاهها در اقدامی مشابه کالاهای خود را ناموجود می کنند و چند روز بعد همان کالاها را با قیمتی که از افزایش نرخ ارز رشد بیشتری داشته _ برای پیش بینی افزایش های آتی _ موجود می شوند و این روند را ادامه می دهند. آیا قانون فروش اجناس با سود مناسبی نسبت به قمیت خرید در این فروشگاهها به اجرا در نمی آید؟ آیا این درست است که افزایش قیمت ارز با ناموجود شدن کالاها و خدمات همراه باشد؟ این به معنی فشار مضاعف بر مردم نیست ؟ این مصداق احتکار با هدف افزایش قیمت نمی باشد؟ چه کسی با این رفتار این سایتها برخورد می نماید؟ موجود انبار آنها در کجا ثبت شده است ؟ این ناموجود کردن کالاها نشانه بارز این امر است که این فروشگاهها نسبت به مشتریانی که در هر شرایط از آنها حمایت می کنند هیچ مسئولیتی احساس نمی کنند. در اینجا موضوع چیز دیگری است وگرنه بسیار می توان در مورد تقلب در کالاهایی که ارسال می نمایند نیز صحبت کرد. در زمان افزایش قمیت ارز شما در هیچ فروشگاه اینترنتی تلوزیون، گوشی موبایل و ... نخواهید یافت. این کالاها ناموجود شده اند. اما همین فروشگاهها در زمان کاهش قیمت ارز چه رفتاری دارند ؟
با بررسی صورت گرفته در این مورد مشخص شد این فروشگاهها با روش های مختلفی که بعضا فریبکارانه نیز هستند از کاهش قیمت جلوگیری می کنند بعضی از این روشها به این شرح است:
در این مواقع کالاهای خود را ناموجود می کنند. از این طریق مشتریان نمی توانند درخواست کاهش قیمت را داشته باشند و چندی بعد با همان قیمت های قبل کالاها موجود می شوند. این عدم عرضه خود منجر به افزایش قیمت در بازار می شود که اثرات کاهش قیمت ارز را جبران می کند. این نیز مصداق بارز احتکار می باشد.
برخی در اقدامی فریبکارانه ( این مورد در چند فروشگاه در هفته گذشته ملاحظه شد) قیمت کالاهای خود را افزایش می دهند!!! بله افزایش می دهند. از این طریق این امکان را به خود می دهند که با کاهش جزئی طی روزهای آینده هم کاهش قیمت داشته باشند و هم در نهایت به قیمت اولیه خود برسند. این روش در سایت های فروش اجناس تخصصی مانند لوازم عکاسی و ... و فروشگاههای خوار و بار بسیار رایج است.
برخی در اقدامی فریبکارانه تر قیمت های قبلی را با درصدهایی از تخفیف عرضه می کنند. یعنی تخفیف های دروغین. این تخفیف ها کاهش قیمت را به خریدار القا می کنند در صورتی که قیمت های قبل از تخفیف هیچگاه وجود نداشته و یا در همان روز قبل همانگونه که در بالا گفته ایم افزایش داده شده اند. استفاده از تخفیف های دروغین در بیشتر سایت های فروش اینترنتی جدا از اعتبار و بزرگی و کوچکی به طور وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. زمانی در باشگاه مشتریان بانک ملت امتیازی داشتم که یکی از جوایز آن خرید مودم از ایرانسل با تخفیف بود. جالب است که بگویم مودم را در سایت فروش با تخفیف 30 درصدی به قمیتی ارائه می دادند که در سایت های دیگر می فروختند.
این روشها در سایت های فروش و فروشگاههای اینترنتی بزرگ و کوچک کشور اجرا و به این طریق حقوق خریداران را ضایع و فریب کاری می نمایند و از همه مهمتر در مقابل کاهش قیمت ها مقاومت می نمایند. این در حالیست که با سپری شدن دوره گذار و اعتماد نسبی خریداران هر روز تقاضا در خرید اینترنتی افزایش می یابد. فروشگاههای اینترنتی با هدف کاهش برخی هزینه های ثابت فروش های خرد و حذف دلالان قیمت های پایینتری داشته باشند این در حالیست که بزرگترین سایت فروش اینترنتی کشور ( دیجی کالا) با تبدیل شدن به یک بازار و دریافت تعرفه های سرسام آور و عدم نظارت بر قیمت اجناس در این مورد نقض غرض کرده است. حتما شما نیز به اجناسی که در دیجی کالا گرانتر از بازار هستند برخورده اید.
اما باید این قانون نانوشته فریبکارانه در سطح خرده فروشی کاهش یابد. اینک این فروشندگان هستند که مردم را تحت فشار حداکثری قرار داده و با انجام انواع روشهای غیرقانونی و غیر اخلاقی در مقابل کاهش قیمتها پس از کاهش قمیت دلار مقاومت می کنند. کاهشی که با افزایش تقاضا می تواند سود آنها را افزایش دهد. این کاهش قیمت در پی کاهش قیمت ارز باید مطالبه جمعی مردمی باشد که در این بازار نقش مصرف کننده و خریدار را دارند.
در مورد مقاومت در مقابل کاهش قمیت ها در سایر بازارها نیز، حاصل بررسی ها در نوشته های بعدی گزارش داده می شوند. با ما همراه باشید. تجربیات خود را در این زمینه با ما در میان بگذارید.
