امروزه همه کسب و کارهای بزرگ و متوسط و کوچک به اهمیت کوچینگ و مربیگری (Coaching) پی برده اند و برای بیزینس کوچینگ (Business Coaching) یا همان مربیگری کسب و کار جایگاه ویژه ای قائل شده اند. کارآفرینان و مدیران باهوش فهمیده اند که برای موفقیت در کسب و کار خود حتما به یک کوچ (Coach) یا همان مربی که در کار خود متخصص و حرفه ای است، نیاز دارند.
فرقی نمی کند که صاحب یا مدیر کسب و کاری هستید که مشکلات عدیده ای دارد یا یک کسب و کار موفق که قرار است از این هم موفق تر شود؛ مهم نیست که کارتان را تازه شروع کرده اید یا در میانه راه هستید؛ چیزی که باید بدانید اینست که بیزینس کوچینگ یا کوچینگ کسب و کار به رشد و ارتقای روز افزون کسب و کار شما کمک شایانی می کند و نقش مهمی می تواند داشته باشد. آدم ها به کمک کوچینگ، قادر به یافتن راه حل های خود به منظور توسعه مهارت ها و تغییر نگرش های خود خواهند شد.
یکی از انواع مربیگری "بیزنس کوچینگ" می باشد که یک حرفه رو به رشد است که کارآفرینان و مدیران را در تمام سطوح و مراحل کار راهنمایی می کند. روش صحیح مدیریت کسب و کار، برنامه ریزی، بازاریابی موثر، افزایش و ارتقاء فروش و... از مواردی هستند که می توان از یک بیزینس کوچ (Business Coach) یا مربی کسب و کار دریافت نمود و در مسیر رشد کسب و کار از آنها استفاده کرد. در واقع بیزینس کوچ با طرح سئوالات موثر و عمیق، کارآفرینان و مدیران را به یک سفر درون سازمانی می برد و آنها را با خود واقعیشان روبرو می کند.
اگر بخواهیم به منظور یادآوری کوچینگ را به صورت خلاصه تعریف کنیم می توان گفت:
کوچینگ، به رابطه بین مربی و مراجع گفته می شود؛ در واقع فرآیندی است که به منظور بهبود عملکرد افراد در زندگی کاری و شغلی، اجتماعی و حتی عاطفی بکار گرفته می شود، بنابراین هدف از کوچینگ و جلسات کوچینگ، رسیدن به بهترین عملکرد مراجع بواسطه افزایش خودآگاهی خودش (یادآوری و شناساندن نقاط قوت، استعدادها و توانمندی ها به مراجع) است.
باید پذیرفت که بیزینس کوچینگ یک فرآیند است و فردی (مراجع) که وارد این فرآیند می شود به دنبال ایجاد یک تغییر می باشد. قرار است طی این فرآیند یک کسب و کار از جایی که اکنون در آن قرار دارد به جایی که صاحب آن تمایل دارد، با کمک و همراهی یک بیزینس کوچ (کوچ کسب و کار) و بواسطه افزایش آگاهی ایی که صاحب آن کسب و کار (مراجع) در جلسات کوچینگ بدست می آورد، برسد.
در واقع بیزینس کوچینگ به شما کمک می کند تا ببینید امروز در چه جایگاهی قرار دارید، می خواهید در آینده به چه جایگاهی برسید و برای رسیدن به این جایگاه چه اقداماتی باید انجام دهید؛ از این رو پس از مشخص شدن مقصد مورد نظر صاحب کسب و کار (شرایط مطلوب یا هدف نهایی)، بیزینس کوچ طی جلسات کوچینگ منظم، او را در انجام الویت بندی اهداف و تعیین استراتژی های لازم برای رسیدن به مقصد مورد انتظار، همراهی می کند.
در این فرآیند، کوچ هرگز برای مراجع خود تصمیم نمی گیرد، انتخاب کننده و پیش برنده خود مراجع است و کوچ صرفا نقش یک تسهیلگر را ایفا می کند که همواره سعی دارد مراجع را ترغیب به اقدام و عمل کند و او را در حفظ تعهداتی که در جلسات قبلی کوچینگ داده است، یاری رساند.
برای اینکه درک بهتری از مجموعه اقداماتی که در یک فرآیند و یا یک دوره کوچینگ کسب و کار انجام می شود داشته باشید، فرآیند آن به صورت کلی و خلاصه شده به شرح زیر است:
در قدم اول جلسه معارفه تشکیل می شود تا طرفین (کوچ و مراجع) با یکدیگر آشنا شوند. سپس بر اساس یک برنامه منظم، تاریخ و زمان برگزاری جلسات کوچینگ هماهنگ و تنظیم می گردد.
در جلسات ابتدایی طی گفتگوها و بررسی مستندات و مشاهدات؛ مشکلات موجود و نیازهای اساسی کسب و کار، نقاط قوت و قابل بهبود آن و نیز اهداف مورد انتظار، شناسایی و استخراج می گردند تا وضعیت فعلی کسب و کار برای طرفین شفاف شود، پس از آن برای پوشش و رفع مشکلات و تقویت نقاط قوت و نیز نیل به اهداف تعیین شده، برنامه ای استراتژیک طرح ریزی و به اجرا گذاشته می شود (در نظر داشته باشید که این برنامه باید با ارزش ها و اعتقادات و نیز مقصد نهایی مراجع (صاحب کسب و کار) همخوانی داشته و همسو باشد).
در ادامه، این برنامه و نحوه اجرای آن در جلسات آتی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد تا این اطمینان حاصل شود که آیا تعهدات توافق شده در جلسات قبل به خوبی عمل شده یا خیر؟
با توجه به اینکه کوچینگ کسب و کار در ایران هنوز در ابتدای راه است و نیاز به فرهنگ سازی بیشتری دارد، اما آنچه که مسلم است اینست که این مفهوم و این مهم کم کم جایگاه خود را در میان کسب و کارها و در ذهن مدیران پیدا کرده طوریکه امروزه افراد و کسب و کارهای زیادی هستند که از کوچ و خدمات کوچینگ استفاده می کنند و از مزایای آن بهره مند می شوند؛ همچنین برخی دیگر مشغول آموزش و یادگیری این حرفه جدید نزد متخصصین امر هستند که یا می خواهند این مهارت را در کسب و کار خودشان بکار بگیرند و یا قصد دارند به عنوان یک بیزینس کوچ به سایر شرکت ها و سازمان ها، خدمات کوچینگ ارائه دهند.
در پاسخ باید گفت که معمولا کارآفرینان، مدیران ارشد، صاحبان کسب و کار و به طور کل همه کسانی که قصد توسعه سازمان و کسب و کارشان را دارند می توانند از خدمات بیزینس کوچینگ استفاده کنند.
این تصور کاملا اشتباه است که بیزینس کوچینگ فقط برای کسب و کارهایی که در حل مسائل خود وا مانده و دچار مشکل شده اند، مناسب است و کاربرد دارد!
حتی یک سازمان ها و کسب و کارهای موفق نیز می توانند با استفاده از بیزنس کوچینگ و کمک بیزنس کوچ، رتبه و جایگاه خود را در سطح بالاتری بهبود دهند و رشد بیشتری داشته باشند. مگر امکان دارد که سازمان های موفق دچار بحران و مشکل نشده باشند و نشوند؟!
اینکه کسب و کاری ادعا کند که در همه مواقع بهترین تصمیم را برای رفع مشکلات و چالش های خود گرفته است تقریبا محال است!
? مهارت های ارتباطی (باید توانایی برقرار کردن ارتباط موثر با همه افراد در یک جمع را داشته باشد)
? مهارت تجزیه و تحلیل (باید ذهن تحلیل گر و کنجکاوی داشته باشد)
? مهارت تسهیل گری (توانایی ساده سازی و ارائه مطالب به زبان عام را دارا باشد)
? مهارت حل مسئله (در مواقع بحران استرس نکیرد و به هم نریزد و توانایی این را داشته باشد که با فکر و تامل عمیق، راه حل های ممکن برای عبور از آن شرایط بد را بیابد)
? مهارت های تکنولوژی محور (با تکنولوژی روز آشنا باشد و بتواند با ابزارهای دیجیتال مانند رسانه ها و شبکه های اجتماعی کار کند و آنها را بشناسد)
? گوش شنوا (این مهارت جزء مهارت های ضروری و عمومی است، لذا توقع داشتن این مهارت از یک کوچ کسب و کار به مراتب بالاتر است)
? پرسش گری صحیح / پرسیدن سئوالات قدرتمند (باید بتواند در موقع مناسب سئوالات قدرتمندی بپرسد تا از دل آن جواب ها آگاهی و آکاهی های لازم بیرون بیاید)
? مهارت های سازمان دهی (وقتی با حجم زیادی از اطلاعات روبرو می شود قادر باشد آن اطلاعات را نظم و ساختار دهد و آنها را طبقه بندی و سازماندهی کند)
? مهارت های تعاملی (کمی با مهارت های ارتباطی متفاوت است. باید بتواند با هر فرد در هر جایگاه اجتماعی، موقعیت شغلی و هر سطح سوادی بتواند برخورد صحیح و به جایی داشته باشد و بتواند با آنها ارتباط بگیرد)
? دانش ساختار کسب و کار (از ساختار، سازه و ابعاد مختلف هر کسب و کار و یا هر بیزینسی (مانند مدیریتی، رهبری، برندسازی، بازاریابی و فروش و...) مطلع و آگاه باشد، اگر دانش و تجربه کافی در این زمینه ها داشته باشد، بی شک می تواند یک بیزینس کوچ واقعی و قابل اعتماد تبدیل شود)
بیزنس کوچینگ به شما کمک می کند تا به اهداف خود برسید، اما علاوه بر آن، شما را تشویق کرده و در شما حال خوب ایجاد می کند تا با ذهنی باز تر و انگیزه ای مضاعف در سازمان و کسب و کار خود فعالیت کنید و آن انگیزه و حال خوب را به نیز اطرافیان و همکاران خود انتقال دهید. برخی از مزایای بیزنس کوچینگ به شرح زیر می باشد:
? ترسیم نقشه راه موفقیت و تعیین چشم انداز کسب و کار خود
? ترسیم یک برنامه استراتژیک بومی سازی شده به منظور تبدیل تهدیدها به فرصت ها جهت توسعه کسب و کار
? شناسایی مشکلات و پیدا کردن راه کار مناسب برای برون رفت از آن مشکلات بواسطه خودآگاهی خودتان
? باز شدن و کشف افق های تازه و رسیدن به دیدگاه هایی شفاف و صحیح برای آینده کسب و کار خود
? اطلاع از چیزهایی که شما از آنها بی خبر هستید (حتی چیزهای ساده دم دستی اما تاثیرگذار)
? پیشبرد و پیشروی در کار مطابق با ارزش ها، اهداف و معیارهای شخصی خود
? افزایش تمرکز و توانایی مدیریت صحیح (خصوصا در شرایط بحرانی)
? توانایی انجام برنامه ریزی مالی هوشمندانه به منظور دستیابی به سوددهی بیشتر برای کسب و کار خود
? عدم تکرار نتایج بی فایده (تجربه ناموفق را تجربه نکردن)
? توانایی تیم سازی و سیستم سازی و نیز عدم نیاز به حضور دائمی در محل کسب و کار
? ایجاد و بروز اعتماد به نفس بالا واقعی
? ایجاد وجهه جذاب و مثبت و کاریزماتیک در نظر کارکنان و مشتریان
? توانایی رشد و توسعه مهارت های فردی
? امکان شناسایی باورهای محدود کننده و الگوهای ذهنی غلط و راه های حذف و اصلاح آنها
? توانایی انتخاب و استخدام افراد مناسب
? توانایی پرورش کارکنانی توانمند، مسئولیت پذیر و چابک به منظور افزایش بهره وری
? توانایی ایجاد محیطی ایده آل تر به منظور رشد و شکوفایی کارکنان
? بالاتر رفتن روحیه همکاری و افزایش مهارت کار کردن و طرز برخورد با دیگران
? برقراری و ایجاد تعادل در زندگی کاری و شخصی
نویسنده: میثم صالحی / آکادمی متامرفیک
