از حدود سال ۱۳۹۴ که برای بازدید از نمایشگاه Cebit هانوفر به آلمان سفر کرده بودم و دیدم یکی از zone های مهم استارتاپ هایشان را HR-Tech ها گرفتند عزمم برای کار کردن در حوزه HR-Tech ها بیشتر شد. سال ۹۶ اما این فعالیتهای به اصطلاح hrی یا همان منابع انسانی رنگ و بویی دیگر پیدا کرد.
شهریور ۹۶ زمانی که برای اولین بار به صورت خصوصی محضر حضرت آقا رسیدیم ایشان به مقولهی اشتغال بسیار تاکید کردند و زمانی که حین معرفی افراد جلسه خودم و حوزهی کاریم را معرفی کردم، فرمودند: "من شب میخوابم از خواب پا میشم دغدغهی اولم اشتغال است" در ادامه و در انتهای این رویداد معاونشان تاکید کردند هر طرحی، ایدهای پیشنهادی داشتید مکتوب کنید و به من برسانید.
شاید این اولین جرقه برای بازنگری فعالیتهایم اینبار با نگاه اشتغالی بود و زیاد طول نکشید تا ما به علت اطلاعات گستردهای که به واسطه مهارت سنجی از خلاها و نیازهای بازار کار داشتیم، مشاور اشتغالی شوراها و دستگاههای متفاوت شدیم و از طرف دیگر مسول ارائهی پیشنهادهای اشتغالی به دستگاهها و بخشهای مختلف شده بودیم.
از جمله تجربیاتی که با شور و شوق برای مسولین محترم بخشهای مختلف تعریف میکردیم تجربهی مدرسهی تزکیه بود، تجربهای میخکوب کننده که همه شنوندگان را مشتاق برگزاری نسخهای مشابه برای بخش خود میکرد.
یکی از این مجموعهها آستان قدس رضوی بود که طی هماهنگی که جناب آقای دکتر آقامحمدی مسول بررسیهای اقتصادی دفتر مقام معظم رهبری داشتند به مشهد دعوت شدیم و برای معاون آستان قدس رضوی ارائه داشتیم.
در انتها نیز طی جلسهای بیاد ماندنی طرح خدمت شهید بزرگوار حاج آقای رئیسی، تولیت وقت آستان ارائه گردید و ایشان تاکید کردند؛ " تا این طرح در آستان ارائه نشده نگذارید این آقایون از مشهد خارج شوند".
پس از برگزاری جلسات متعدد، از برخی محلات حاشیهای مشهد و تلاشهایی که در جهت اشتغال در این محلات شده بود بازدید کردیم تلاشهایی نظیر کارگاه آموزش درست کردن کیف چرم و خرید تضمینی آن.
در حین بازدیدهای رسمی و غیر رسمی با مسجدی آشنا شدیم که روحانی و امام جماعت آن با احیای مدل سنتی تهاتر کالا به کالا توانسته بود چند صد نفر را در یکی از همان محلات حاشیهای بسیار ضعیف شهر مشهد سامان دهد. او در مسجدش کارگاهی درست کرده بود که در آن چندین نفر وسائل خراب شده دورانداز ملت را تعمیر کرده و سپس به شبکه مابه ازای تهاتر خدمت و کالا عرضه میکرد. به عنوان مثال او یخچال یک قصابی را تامین کرده بود و ما به ازایش سهمیه گوشت گرفته بود که مجدد ما به ازای آن از بقالی و لبنیاتی سهمیههای جدا با معرفی حاج آقا. او در مسجدش یک نانوایی تاسیس کرده بود و یک کمپ ترک اعتیاد نیز داشت.
سادگی حاج آقا، اطرافیان بسیار دوستدارش و طرحهای بلندپروازانهاش باعث شد تا ما در همان دیدار اول به او لقب حاج آقا جومونگ را بدهیم.
بعد از این دید و بازدیدها مقرر شد نخستین رویداد کارآفرینی (همت) را ویژهی خادمان سبزپوش حرم برگزار کنیم. این بزرگواران ظاهرا افراد جوانی هستند که به علت مشکلات مالی کارهای یدی و سخت حرم نظیر فرش انداختن و جمع کردن در صحنها را انجام داده و به ازای آن مبلغی هم دریافت میکنند.
شوق اجرای برنامهی کارآفرینی و اشتغالزایی آن هم در یکی از رواقهای امام رضا برای ما وصف نشدنی بود، شوق خادمی خادمان آن امام رئوف. من و همراهانم سر از پا نمیشناختیم و قرار شد به علت زیادی خادمان فرمی اولیه جهت ارزیابی ایدهها و نفرات داشته باشیم. برای همین ظرف دو سه جلسهی همفکری به سوالاتی رسیدیم. سوالات ما شامل چند بخش کلی اطلاعات عمومی، اطلاعات مالی، هوش کسبوکاری، تخمین مهندسی و طراحی، بررسی توجه به فرصتهای اطراف و سوال اصلی اینکه "اگر به شما صد هزار تومان داده شود چطور ظرف دو هفته آن را بیشتر خواهید کرد؟ و به نظرتان چقدر؟"؛ میشد:
بدون شک هر حرکت اجتماعی شامل یک فرهنگ سازمانی به معنای کشف و اتکا به آنچه به مرور زمان جواب داده است میباشد. مواردی که به مرور زمان DNA آن حرکت اجتماعی را تشکیل خواهند داد. بدون شک یکی از مهمترین این موارد اصل "نوآوری باز و سپردن ابتکار عمل به مردم" است که مهمترین آموختهی دومین رویداد همت در حرم امام رضا علیهالسلام بوده است.
پیش از رویداد ساعتها بحث شد که آیا ما حوزه کارآفرینی را محدود به حوزههایی خاص کنیم و آموزش دهیم یا مثل ورژن اصلی چالش ۵ دلاری استنفورد ابتکار عمل را برای مخاطب قائل شویم؟ اگر ایدهای به ذهنشان نرسد چی؟ و اگر نتوانند کاری کنند و ناامید شوند چه باید کرد؟
بعد از برگزاری به فضل الهی هیچ صحبتی از این موضوع نبود چرا که ابتکارات و نوآوری بچهها در کارآفرینی همه را متعجب کرده بود؛ ابتکاراتی از ارائهی خدمات داخل حرم نظیر مترجمی برای زوار خارجی تا انجام زیارت نیابتی؛ تا خرید و فروش مواد اولیه مورد نیاز هتلها، ارائهی خدمات گردشگری، ساخت صنایع چوبی نظیر شطرنج و تجمیع تقاضای هتلها و دلیوری با دوچرخه در بیرون حرم.