حدود ۳دهه از ورود اینترنت به ایران میگذرد، از ابتدای سال ۹۰ شاهد شروع فعالیت استارتاپها و کسبوکارهای آنلاینی بودیم که با سرمایهگذاریهای کلان در فضای آنلاین و در بستر اینترنت کشور شروع به کار کردند، با افزایش دسترسی مردم به گوشیهای هوشمند و اینترنت 3g و 4g و همچنین افزایش پهنای باند اینترنت طی ۵ سال اخیر فضای آنلاین یا مجازی نقش مهمی در زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم ایران پیدا کردهاست.
طی این سالها بسیاری از روندهای سنتی آنلاین شده اند، پرداخت پول از طریق اپلیکیشنهای پرداخت و کارت به کارت انجام میشود، مردم در سطح شهر با تاکسیهای اینترنتی رفت و آمد میکنند، خرید کالا و مایحتاج روزانه به شکل آنلاین انجام میشود، بلیط هواپیما و قطار و سینما و کنسرت، رزرو هتل، خرید بیمه، مشاوره حقوقی و مالی از طریق اینترنت انجام میشود، آموزش و یادگیری از طریق پلتفرمهای آنلاین پیگیری میشود، قشر کودک، نوجوان و جوان از طریق اینترنت و فضای آنلاین سرگرم میشوند و تفریح و بازی میکنند، ارتباطات و تعاملات روزانه در بستر پیامرسانهای آنلاین انجام میشود، این تحولاتی است که اینترنت در زندگی مردم ایجاد کرده است.
طبق آمارها بیش از ۱۱میلیون نفر در ایران از طریق تجارت الکترونیک درآمدزایی میکنند که حدود ۹ میلیون این افراد از طریق اپلیکیشن اینستاگرام معیشت خود و خانواده را میچرخاند، هزاران نفر در پلتفرمهای آنلاین و اینترنتی مشغول به کار هستند، ضریب نفوذ اینترنت در ایران ۱۲۷ درصد است و تقریبا در حال حاضر خردسالان، جوانان و سالمندان کاربران اینترنت هستند.
به همان اندازه که در این سالها شاهد تحولات مثبت در فضای آنلاین و اینترنت بودیم به همان میزان درگیر اختلالات مختلفی بودیم. از اینترنت ۱۲۸کیلوبایتی دولت احمدی نژاد بگیرید تا فیلترینگ پلتفرمهای محبوب و مفهوم کثیفی به اسم اینترنت ملی و صیانت و قطع اینترنت و …
یکی از اولین اختلالات بزرگ در اینترنت ایران در جریان اعتراضات سال ۸۸ رخ داد، فیسبوک و توییتر پلتفرمهایی که کاربران بسیار زیادی در ایران داشتند فیلتر شدند، در سال ۹۶ تلگرام با بیش از ۶۰میلیون کاربر ایرانی فیلتر شد و اوج اختلالات در سال ۹۸ اتفاق افتاد، روزهای سیاهی که اینترنت کل کشور به شکل سراسری قطع شده بود. بعد از سال ۹۸ ما شاهد این بودیم که افرادی از بدنه حاکمیت قصد محدودسازی بیشتر و بیشتر اینترنت را دارند، طرح صیانت یکی از این موضوعات بود که با اعتراض گسترده مردم روبرو شد و از جریان خارج شد. اما پروژه محدود سازی اینترنت هیچوقت از جریان خارج نشد و ما در سال ۱۴۰۱ دیدیم در شورای عالی فضای مجازی همان طرح صیانت با رنگ و لعابی دیگر تصویب و اجرایی شده است.
این روزها و با افزایش اعتراضات در پی کشتهشدن مهسا امینی بازهم شاهد ایجاد اختلال و محدودسازی در اینترنت بودیم، اینترنت موبایل ساعاتی از روز به شکل کامل قطع است، در اینترنت خانگی در ساعات متعددی اختلال و کاهش پهنای باند وجود دارد، اپلیکیشنهای محبوب واتساپ و اینستاگرام فیلتر شدند، فیلترینگ حتی به گوگل پلی، لینکدین و اپ استور هم رسید و مشخص نیست این فیلتر شدنها، این اختلالات موقتی یا دائمی است!؟
اینترنت در ایران دیگر یک ابزار تفریح نیست، مثل اوایل دهه ۸۰ یک ابزار تحقیقاتی و اطلاع رسانی نیست، اینترنت امروز با زندگی مردم گره خورده است، معیشت و آسایش مردم از طریق اینترنت فراهم میشود این اختلالات و فیلتر کردنها موجب رنج مردم ایران است. مردم مصرف کننده اینترنت، مردم، اصناف و کسبوکارهای کوچک و بزرگی که به واسطه اینترنت در ایران اشتغال زایی کرده و فعالیت اقتصادی دارند رنج میکشند.
چطور میشود از معیشت مردم حرف زد اما یکی از بزرگترین بسترهایی که منجر به معیشت مردم میشود را فیلتر کرد؟ چطور میشود از اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان حرف زد اما در اینترنت که بستر اقتصاد دیجیتال است قطعی و اختلال ایجاد کرد؟ چطور میشود از آسایش و آرامش مردم حرف زد اما در ابزارهای ارتباطی و سرگرمی فیلتر و اختلال ایجاد کرد؟
مردم ایران طی سالهای اخیر به اندازه کافی از تحریمها درد کشیدند، چرا با اختلال و فیلتر درد مردم را بیشتر میکنید؟