تو نوشته قبلی در مورد اینکه آیا کارت به کارت شامل مالیات میشه نوشتم. به اینجا رسیدیم که منظور از مالیات کارت به کارت این نیست که تو هر کارت به کارت یه مبلغی کسر بشه. منظور از مالیات کارت به کارت اینه که اداره دارایی از روی یه الگوی مشخص بفهمه چه کسایی باید مالیات بدن.
همونطور که میدونید اداره مالیات سعی میکنه میزان دسترسیش به اطلاعات رو هرروز گسترش بده. برای اینکار هم سال‌ها برنامه‌ریزی کردن. در سال‌های گذشته دولت‌ها برای ارائه خدماتشون سامانه‌های اینترنتی زیادی ایجاد کرد ما هم خوشحال از اینکه دیگه لازم نیست صف واستیم، ازشون استفاده کردیم. این سامانه‌ها سال‌ها مشغول جمع آوری اطلاعات بودن و حالا یکی یکی دارن به سازمان امور مالیاتی متصل میشن.
با اینحال مهمترین بخش کار بانک‌ها و موسسات مالی هستن چون اصل کار اونجاست. هر فعالیتی هر جوری که براش سندسازی بشه، درنهایت باید پولش از یه حساب بره یه حساب دیگه. حالا یوقت این جابجایی از یه حساب بانک ملت به یه حساب بانک صادرات اتفاق میفته. یوقت هم هست تتر از یه اکانت بایننس میره به یه اکانت کوینکس. فرق نمیکنه. اگه میخوای تو ایران خرجش کنی بلاخره باید بریزیش تو یه یکی از حساب‌های بانکی خودت یا فک و فامیلت (نکن، گیربیفتی که در ادامه میگم چطور گیرمیفتی بیچاره میشی).
برای همین اصل قضیه مالیات تو همه جای دنیا همین حساب بانکی اشخاص حقیقی و حقوقی و گرفتن رد پوله. ما شدیدا به اینکه دیگه پول تو جیبمون نذاریم عادت کردیم و دولت‌ها هم این قضیه رو خوب متوجه شدن. تو خیلی از کشور‌های دنیا اگه از یه مبلغی بیشتر بخوای پول نقد از بانک برداری، بانک قضیه رو میذاره کف دست اداره مالیات.
تو ایران هم یه قانون مشابه برای اشخاص حقوقی داریم. میگه اگه از 5 میلیون بیشتر بخوای خرج کنی باید حتما از سیستم بانکی استفاده کنی که معلوم باشه کی ازت پول گرفته. یا بعنوان تنخواه تا همین حد اجازه خرج بدون فاکتور داری. تو معاملات فصلی هم تو هر دوره فقط تا نهایتا 10-12 میلیون از خرج‌هات میتونن بدون فاکتور و مشخصات گیرنده باشن. حساب‌های خیلیا با همین 169 مکرر و معامالات فصلی تشخیص داده میشه که اکثرا چیزی ازش نمیدونیم. اون رو هم در ادامه توضیح میدم. خیلی مهمه.
اگه پرونده مالیاتی دارین، بررسی حساب بانکیتون بعد از خردادماه و ارائه اظهارنامه اتفاق میفته. ممیز یکسال برای بررسی و ایرادگرفتن از محتویات اظهارنامتون فرصت داره. (البته تا پنج سال میتونه مدرک جدیدی مبنی بر کتمان فروش بهش اضافه کنه اما دیگه چیزی نمیتونه از اظهارنامه حذف کنه.) برای اشخاص حقیقی گروه سوم (بنده مخلص و اون دسته از شما عزیزان که فروشتون در سال 1401 کمتر از 5 میلیارد تومان بوده و عناوین شغلیتون هم در گروه یک و دو ذکر نشده) نتیجه این بررسی عموما تا دیماه مشخص میشه و تحت عنوان ((برگه تشخیص مالیات)) بهتون ابلاغ میشه و تا 30 روز فرصت اعتراض به مالیات رو دارید
اولین چیزی که ممیز محترم مالیاتی روش دست میذاره اقرار خودتونه. شما زمان ثبت نام یه شماره شبا به اداره مالیات معرفی کردین. احتمالا زمان ثبت نام مسئول کافی نت یه ژست مثل این حسابدار‌های پاکستانی فیلمای هالیوودی گرفته و گفته یه حسابی که خیلی کار نمیکنه بگو اینجا بزنم. دومین چیزی که ممیز بسادگی در موردتون میبینه حسابهایی هستن که بهشون درگاه پرداخت اینترنتی وصل کردین یا به کارتخوان متصل هستن. اگه میزان کل گردش حسابتون تو این موارد با عدد اظهارنامه بخونه، از خان اول بسلامتی گذشتین اگه نه، اون میزان تفاوتش میشه کتمان. مالیاتش محاسبه میشه و 30 مالیات هم بعنوان جریمه میاد روش.
وقتی پرونده مالیاتی دارین ممیز به بقیه حساب‌های بانکیتون هم دسترسی داره. این دسترسی به این معنی نیست که با یه کلیک ببینه. تاجایی که میدونم باید یه درخواستی بنویسه، بفرسته برا واحد انفورماتیک و اونا پیگیری کنن و ... . خلاصه فک نکنم براش بیشتر از پنج دقیه طول بکشه! ولی خب از لحاظ قانونی مجبور نیست این کار رو بکنه و اگه درموردتون به چیزی مشکوک نشه (مثلا همون 169 مکرر) احتمالا این کار رو نمیکنه.
روش بعدی شناسایی حساب بانکی شما نیست، شناسایی خود شما از طریق همین 169 مکرر یا معاملات فصلیه. این قانون اشخاص حقوقی رو موظف میکنه بعد هر فصل بیان و معاملاتشون رو ثبت کنن. مجبورن اینکار رو با ذکر کد ملی یا کد اقتصادی طرف مقابل انجام بدن و فاکتورش رو هم داشته باشن در غیر اینصورت یک درصد میزان فاکتور جریمه میشن و خدانکنه ممیز محترم بفهمه چیزی رو (چه خرید چه فروش) اونجا ثبت نکردن و تو اظهارنامه هم نیاوردن... .
اگه کارمند یه شرکت نیستی اما باهاشون کار میکنی مثلا تعمیرکاری هستی که یه شرکت ماشیناشو برا تعمیر میاره پیشت یا برنامه نویسی هستی که به یه شرکت تو حوزه IT و شبکه بعنوان پیمانکار یا مشاور کمک میکنی یا بعنوان ناشر اوفیلیت مارکتر‌ها مشغول به کار هستی و ازشون پول میگیری باید در مورد معاملات فصلیشون بدونی. اگه تو فاکتورهات کد ملیتو نوشتی - حتی اگه مبلغ خیلی کمه- زنگ بزن ازشون بپرس که اونو تو معاملات فصلی وارد کردن یا نه. البته اگه اظهارنامه داده باشی مشکلی پیش نمیاد و اشخاص حقیقی هم (اگر گروه اول نباشن) لازم نیست معاملات فصلیشونو وارد کنن اما اگه پرونده نداری حتما با یه مشاور مالیاتی صحبت کن.
حالت دیگه ربطی به این نداره که شما پرونده دارید یا نه. اینجا خود بانک به فعالیتتون مشکوک میشه و ماجرا رو به اداره امور مالیاتی گزارش میکنه. از نظر قانونی یسری حد و حدود برای اینکار مشخص کردن. اداره دارایی رو تعداد تراکنش خیلی حساسه. بانک‌ها هم حسابهایی که تعداد 35 تراکنش ورودی به ارزش بیش از 100 میلیون دارن رو گزارش میکنن. بانک‌ها با یسری الگوریتم میزان کارکرد غیر معمول حساب رو هم ممکنه بررسی بکنن. هنوز خیلی اینکار جا نیفتاده البته ولی خب اونطور که سازمان امور مالیاتی میگه به شدت دارند برای ایجاد یه الگو تلاش میکنن و احتمال اینکه بعد ایجاد، عمومیش کنن خیلی کمه.
با وجود اینهمه ایستگاه برای نظارت بر حساب‌های بانکی، تنها سازمان امور مالیاتی نیست که دنبال اطلاعات حسابهاست. ارگان نسبتا جدی‌تری هم بابت تراکنش‌ها از بانک‌ها گزارش میگیره و اون جایی نیست جز اداره مبارزه با پولشویی نیروی انتظامی. اینجا دیگه تعداد تراکنش مهم نیست، حجم پول شک ایجاد میکنه. بانک مرکزی یه دستورالعمل برای شناسایی پولشویی داره. تو اون دستورالعمل مشخص میشه که هر گروه از آحاد جامعه بطور عادی تا چه حدی در سال ورود پول دارن. اگه از اون حد بیشتر بشه این اداره به حسابتون مشکوک میشه. اون حد نصاب‌ها نسبتا بالا هستن و اینطور نیست که تا وقتی کاری نکردیم یا سر چیزای جزعی بهمون مشکوک بشنن. اما وقتی یجوری از حسابامون کار میکشیم که این دوستان بهمون دعوتنامه میدن، در بهترین حالت با یه پرونده کتمان درآمد یا کتمان فعالیت و الهی العفو گویان برمیگردیم اداره دارایی.
مثلا فرض کن لوازم یدکی‌های شهر میان یه صندوق راه میندازن. از بانک مرکزی هم مجوز نمیگیرن و طبعا به قوانین مبارزه با پولشوییش هم اهمیت نمیدن. شما و طرف حسابت پیش این صندوق حساب دارین و واریزی‌هاتون تو شبکه بانکی نیست. تو همون حساب‌های داخلی اون صندوق دارین با هم کار میکنین. هیچ گزارشی به هیچ ارگانی نمیره و به چیزایی که من نوشتم میخندین.
ولی نکته مهم اینه که اون صندوق که پول‌ها رو زیر بالشت نذاشته. نهایتا تو چنتا حساب بانکی پخششون کرده و یا سپرده به یه صرافی جایی. اینجا ممکنه اداره مالیات پیداتون نکنه اما مبالغ صندوق که بره بالا سروکله سمند‌های سفید دم در محل صندوق و خونه اعضا پیدا میشه! اونجا باید اداره مبارزه با پولشویی ثابت کنی که آقا بخدا من داشتم درآمدم از فروش لوازم یدکی رو کتمان میکردم و اسلحه نمیفروختم با فلان قاچاقچی انسان که تو استان من متولد شده هم هیچ کاری نداشتم!
خیلی از مواقع افراد میگن ما که فلان کار رو کردیم و مالیات سراغمون نیومد. گاهی این یعنی هنوز اونقد برا خودشون دردسر درست نکردن که گیر اداره مبارزه با پولشویی بیفتن، اما تو همون مسیرن. پس اگه خوشحالید با کلی تراکنش از حساب‌های مختلف خودتون و اقوامتون تونستید اداره مالیات رو دور بزنید، هروقت سمند سفید دیدین جهتتون رو عوض کنین و فقط بدوید.
