سرقت ادبی

منظور از سرقت ادبی چیه؟

شاید فهم این موضوع در ایران دشوار باشد که دستبرد به آثار علمی، پژوهشی، هنری، خلاقیتی و ادبی جرم است؛ اما خب هست. یک سبک دزدی رایج در جهان وجود دارد که در ایران چندان به آن توجهی نمی‌شود (توجه کنید نه که انجام نشه، بلکه نسبت به انجام دادنش عذاب وجدانی به فرد خاطی دست نمیده)، نام این سبک دزدی به سرقت ادبی شهرت گرفته است.

سرقت ادبی می‌تواند تمام یا بخشی از کار را شامل شود. حتی شاید فرد، به‌نوعی آن را تغییر دهد و استفاده کند. این کار نیز جزء مصادیق پلیجریزم محسوب می‌شود.

سرقت ادبی خود شامل دو نوع intentional plagiarism یعنی پلیجریزم عمدی و Unintentional plagiarism یعنی پلیجریزم غیرعمدی تقسیم می‌شود.

اما آیا سخنان و ایده ها واقعا سرقت می شوند؟

بر اساس قوانین ایالات متحده، پاسخ مثبت است. عبارت “ایده های اصلی” به عنوان یک ملک فکری شناخته می شود و توسط آیین نامه حقوق طبع و نشر(Copyright) همانند اختراعات اصیل از آنها محافظت می شود. تقریبا تمامی گفته ها و عبارات تا هنگامی که آنها به نوعی ضبط شده باشند (مانند یک کتاب یا یک فایل کامپیوتری) تحت محافظت حقوق طبع و نشر قرار می گیرند.

جالب‌توجه است که برای مثال در بررسی سرقت ادبی مقالات ISI ، حتی استفاده از کارهای قبلی خود نویسنده در مقاله جدیدش نیز باوجود این که سرقت ادبی نیست اما مورد قبول نخواهد بود.

باید توجه کنید که مجلات معتبر پیش از چاپ مقالات، بررسی سرقت ادبی مقاله شما را توسط نرم‌افزار تشخیص سرقت ادبی انجام می‌دهند و بصورت کامل، هرگونه سرقت ادبی در آن مشخص خواهد شد. هدف این مطلب تعریف سرقت ادبی و ذکر انواع آن می‌باشد که می‌توانید در ادامه این مطلب بخوانید.

تاریخچه سرقت ادبی (Plagiarism) چیست؟

جالبه بدونید در تاریخ، سرقت ادبی یا سرقت علمی از ترانه دزدی شروع شد. شاعر بنام رومی شعری میگه ولی یک آدم زرنگی بدون اجازه، خودشو شاعر این اشعار معرفی می‌کنه. البته آن زمان‌ها تبصره و قانونی برای این نوع سرقت‌ها تصویب نشده بود. بنابراین شاعر اصلی تصمیم می‌گیره که خودشو در متن اشعارخودش معرفی کنه، حتی شاعر جعلی رو هم خطاب قرار میده و کلی بدوبیراه بهش می گوید.

پیشگیری از سرقت ادبی

توسط مؤسسات، مجلات و سازمان‌های فعال در حوزه‌های علمی و ادبی، برای پیشگیری از سرقت ادبی، اقداماتی انجام شده و راهکارهایی پیاده‌سازی شده که تا حدودی مؤثر بوده‌اند اما بصورت کامل، موفق به این کار نشده‌اند.

تمامی اتفاقات و امور زیر، سرقت ادبی محسوب می شوند:

· تعویض نام اثر دیگران به عنوان اثر خودتان

· رو نوشت (کپی) کردن گفته ها و ایده های سایر افراد بدون دادن حق الزحمه آن

· استفاده و رو نوشت دقیق از گفته ها و ایده های دیگران در نوشته ها بدون استفاده از علامت های نوشتاری ویژه نقل قول (Quotation Marks) که با دو چنگک ( ” ” ) در طرفین جمله مشخص می شود.

· دادن اطلاعات غلط در مورد نوشته نقل قول شده

· تعویض و یا تغییر کلمات متن نقل قول شده بدون توجه به ساختار جمله بدون دادن حق الزحمه

· رو نوشت کردن تعداد زیادی از گفته ها یا ایده های یک منبع که عمده اثر شما را تشکیل دهد، هر چند هزینه آن پرداخت شود یا خیر