امروزه در دنیایی که هر روز بیشتر درگیر فناوری و شبکههای اجتماعی میشود، مفهوم تایید اجتماعی به یکی از معیارهای اصلی ارزشیابی خود تبدیل شده است.
انسانها به طور طبیعی موجوداتی اجتماعی هستند و به همین دلیل، نیاز به پذیرفته شدن و مورد تایید قرار گرفتن در گروهها و جامعه همیشه بخشی از زندگی بشر بوده است. اما این نیاز طبیعی در دنیای مدرن به شکلی افراطی و غیرطبیعی افزایش یافته و افراد را به سمت رفتارهایی سوق داده که آنها را از هویت واقعیشان دور میکند.
تاثیر شبکههای اجتماعی بر مفهوم تایید اجتماعی
شبکههای اجتماعی بستری هستند که در آن افراد میتوانند زندگی خود را به نمایش بگذارند و واکنشهای دیگران را نسبت به آن بسنجد. لایکها، نظرات و بازخوردهای دیجیتال به معیارهایی برای سنجش محبوبیت و موفقیت تبدیل شدهاند.
این موضوع سبب شده که بسیاری از افراد به جای تمرکز بر اصالت و ارزشهای واقعی خود، بیشتر به فکر جلب توجه و دریافت تایید از دیگران باشند. این روند میتواند به خودانگارهی(تصور از خود) منفی منجر شود و فرد را به سمت رفتارهای نمایشی و غیراصلی سوق دهد.
از نیاز به اعتماد تا وابستگی مخرب
در گذشته، تایید اجتماعی بیشتر در گروههای کوچک و ارتباطات نزدیک رخ میداد. اما امروزه این مفهوم با گسترش اینترنت و شبکههای اجتماعی، به یک مفهوم جهانی تبدیل شده است. افراد در تلاش برای جلب تایید اجتماعی به تدریج دچار نوعی وابستگی به بازخوردهای مثبت میشوند. این وابستگی میتواند تأثیرات منفی روانی و حتی جسمی بر فرد داشته باشد، از اضطراب اجتماعی گرفته تا افسردگی و کاهش اعتماد به نفس.
خطرات تلاش برای گرفتن تایید دیگران
وقتی فردی به صورت مداوم در تلاش است که تایید اجتماعی بگیرد، ممکن است به نوعی هویت دوگانه دست یابد. این فرد میکوشد خود را به گونهای نشان دهد که مورد تایید و تحسین دیگران باشد، حتی اگر با هویت واقعی و علایق شخصیاش تفاوت داشته باشد. این رفتار نه تنها فرد را از خود واقعیاش دور میکند، بلکه میتواند موجب از دست رفتن ارتباطات واقعی و اصیل شود.
قربانی کردن اصالت برای تایید اجتماعی
یکی از چالشهای اصلی تلاش برای گرفتن تایید اجتماعی، از دست دادن اصالت است. اصالت یعنی فرد خود را همانگونه که هست بپذیرد و رفتار و انتخابهایش بر اساس ارزشها و باورهای شخصی باشد، نه برای جلب توجه یا رضایت دیگران. هنگامی که تایید اجتماعی به یک هدف اصلی تبدیل میشود، افراد شروع به تغییر رفتارها، نظرات و حتی ظاهر خود میکنند تا با انتظارات دیگران همخوانی داشته باشند. این امر میتواند منجر به از بین رفتن احساس رضایت درونی شود و فرد به جای لذت بردن از تجربیات خود، به دنبال تأیید و تحسین بیپایان باشد.
نقابهایی برای تایید: تغییر هویت در فضای مجازی
یکی از پیامدهای تلاش برای دریافت تایید اجتماعی، ایجاد هویتهای ساختگی در فضای مجازی است. بسیاری از افراد در شبکههای اجتماعی، تصویری از خود ارائه میدهند که با واقعیت زندگیشان تفاوت دارد. این تصاویر شامل لحظات شاد، موفقیتها و تجربیات فوقالعاده است که گاهی با واقعیت زندگی روزمرهی آنها همخوانی ندارد. این روند باعث میشود تا افراد به تدریج باور کنند که برای پذیرفته شدن باید نقش خاصی بازی کنند و از نشان دادن لحظات واقعی و حتی سخت زندگیشان اجتناب کنند.
تاثیر تایید اجتماعی بر روابط بین فردی
نیاز به تایید اجتماعی نه تنها بر هویت فردی تأثیر میگذارد، بلکه میتواند روابط بین فردی را نیز تحتالشعاع قرار دهد. افرادی که به شدت درگیر جلب تایید دیگران هستند، ممکن است در تعاملات خود با دیگران نیز صادق نباشند و به جای ایجاد ارتباطات واقعی و صمیمی، بیشتر به فکر جلب رضایت و تحسین طرف مقابل باشند. این امر میتواند به بیاعتمادی و فاصله در روابط منجر شود، چرا که ارتباطی که بر پایهی اصالت و صداقت نباشد، پایدار نخواهد بود.
تاثیرات روانی و عاطفی جستجوی مداوم تایید
جستجوی مداوم برای تایید اجتماعی میتواند تأثیرات روانی و عاطفی منفی بر فرد داشته باشد. زمانی که تایید اجتماعی به یک منبع اصلی ارزشگذاری تبدیل میشود، افراد به شدت وابسته به واکنشهای مثبت دیگران میشوند و هرگونه بیتوجهی یا انتقاد را به عنوان نشانهای از ناکامی تعبیر میکنند. این وابستگی میتواند منجر به احساس اضطراب، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود. در واقع، افراد به جای لذت بردن از لحظات و موفقیتهای خود، همواره در حال مقایسه خود با دیگران و اندازهگیری ارزش خود بر اساس واکنشهای خارجی هستند.
بازگشت به اصالت: چگونه میتوان از تایید اجتماعی فاصله گرفت؟
برای اینکه افراد بتوانند از چرخهی جستجوی تایید اجتماعی خارج شوند، لازم است که به اصالت و هویت واقعی خود بازگردند. این امر مستلزم تمرینهایی است که به فرد کمک کند تا ارزشهای شخصی خود را شناسایی کند و یاد بگیرد به آنها وفادار بماند. ایجاد یک رابطه سالم با خود و پذیرش این موضوع که همه لحظات زندگی نباید عالی و کامل به نظر برسند، اولین گام برای دستیابی به این هدف است. همچنین، محدود کردن زمان استفاده از شبکههای اجتماعی و تمرکز بر فعالیتهایی که باعث افزایش رضایت درونی میشوند، میتواند به بازگشت به اصالت کمک کند.
ارزش خود را از درون پیدا کنید
تایید اجتماعی میتواند بهطور موقت حس خوشایندی ایجاد کند، اما اگر به منبع اصلی ارزشگذاری فرد تبدیل شود، پیامدهای منفی به همراه خواهد داشت. شناخت ارزشهای شخصی، تلاش برای حفظ اصالت و تمرکز بر روابط و تجربیات واقعی میتواند به افراد کمک کند تا از فشار تایید اجتماعی رها شوند و به زندگی معنادارتری دست یابند.
پیشنهاد میکنم برای بهبود زندگی خود در مورد چرخ زندگی (WHEEL OF LIFE) مطالعه کنید و برای تمام ابعاد زندگی خود برنامه ریزی و هدف گذاری داشته باشید.
ارادتمند- میلاد نصرتی