در گذشته کوهنوردان عصاهای(باتومها) کوهنوری را بیشتر مناسب افراد مسن و آسیب دیده میدانستند و به عنوان یک وسیله لوکس و کم اهمیت به آن نگاه میکردند ولی با گذشت زمان و اثبات قابلیت های فراوان آنها کم کم جای خود را در بین طبیعتگردان و بخصوص کوهنوردان باز کرد به طوری که دیگر کمتر کوهنوردی وجود دارد که از این وسیله پرکاربرد استفاده نکند.
عصای کوهنوردی علاوه بر کاربرد اصلی شان که همان کمک به حفظ تعادل و کم کردن فشار بروی پاها در پیاده روی و بخصوص صعود و سراشیبی ها ست قابلیت های دیگری نیز دارند به عنوان مثال میتوان از آنها به عنوان ستون برای درست کردن سایه بان بوسیله پارچه و یا بر روی درب چادرها استفاده کرد یا هنگام خطر و مواجهه با حیوانات وحشی به عنوان یک وسیله سلف دیفنس از باتوم استفاده نمایید همچنین در مواقع حوادثی مانند در رفتگی یا شکستگی به عنوان آتل نیز میتوانند کمک کننده باشند.
همانند هر ابزار دیگری باتومهای کوهنوردی هم دارای تنوع های مختلف با قابلیت های مخصوص به خود هستند بنابراین برای یک خرید خوب و کاربردی باید یکسری اطلاعات از قبل داشته باشیم تا بتوانیم یک انتخاب مناسب با نیازمان داشته باشیم در این مقاله سعی خواهیم کرد شما را با این ویژگی ها بیشتر آشنا نماییم تا بتوانید یک انتخاب آگاهانه داشته باشید.
برای خرید عصای کوهنوردی استاندارد و با کیفیت به قسمت فروش عصا مراجعه نمایید.
عصاهای کوهنوردی در بازار به دو صورت تکی و جفتی موجوداند.
این نوع عصای کوهنوردی که بصورت جفتی فروخته میشوند بیشتر مناسب صعودها و پایین آمدن از شیبها برای کم کردن فشار از روی زانوها میباشد از این باتومها در حرکت بصورت یک در میان استفاده میشود به طوری که با حرکت پا باتوم سمت مخالف همزمان با پا حرکت کرده و با وقفه ایجاد شده باعث استراحت پای دیگر میشود با این حرکت تقریبا تا 25 درصد به پایین آمدن فشار و خستگی پاها کمک میکند.
این مدل عصای کوهنوردی که به باتومهای سفری و گردشگری نیز معروف اند بیشتر مناسب پیاده روی در محیط های مسطح و صاف با شیب های ملایم است.
جنس بدنه عصاهای کوهنوردی اکثراً از آلومنیوم و فیبرهای کربنی ساخته میشوند.
داری وزن کمتری نسبت به مدلهای آلومینیومی میباشد و در فشارهای عمودی استحکام بالایی دارند ولی در فشار های افقی و ضربه امکان شکستن آنها وجود دارد بنابراین برای فعالیت های کوتاه مدت و مسافت کم مناسب اند.
باتومهای آلومینیومی دارای وزن بیشتری نسبت به مدلهای کربنی میباشند اما از نظر قیمتی ارزانتر اند و دارای استحام بیشتری میباشند در فشار های سنگین ممکن است خم بشوند ولی امکان شکستن آنها بسیار کم است و همین مسـأله در پیمایشهای طولانی که شکستن باتوم میتواند مشکل ساز شود بسیار کارساز اند.
بعضی از باتومها در داخل خود یک فنر برای انتقال فشار دارند که به آنتی شک معروف است این قابلیت باعث پایین آمدن فشار وارده به پاها و انتقال آن به دست هنگام حرکت در سرپایینی ها میشود بهتر است از این قابلیت فقط در سراشیبی های نرم استفاده نمایید چون ممکن است استفاده از آن در زمینهای سفت به مفصل مچ دست فشار وارد کرده و باعث آسیب دیدگی گردد.
دسته عصای کوهنوردی معمولاً از فوم،چوب پنبه و لاستیک ساخته میشود دسته های فومی و چوب پنبه ای خاصیت ضد لغزش و ضد تعریق داشته به همین علت برای استفاده در فصلهای گرم سال مناسب تر اند مدلهای فومی نسبت به چوب پنبه ای نرم تر و راحت تر اند ولی چگالی مدلهای چوب پنبه ای بیشتر بوده و دوام بیشتری خواهند داشت باتومهای دسته لاستیکی بیشتر برای محیط های مرطوب و پیمایشهای زمستانی مناسب اند بعضی از مدلهای باتوم علاوه بر دسته اصلی یک قسمت فومی در فاصله پنج تا ده سانتی متری پایین دسته دارند مناسب برای استفاده هنگام صعودها و صرفه جویی در زمان تا نیازی به کوتاه کردن باتوم نداشته باشید.
باتومهای کوهنوردی به سه مدل ثابت تلسکوپی و تاشو تقسیم میشوند:
این مدل باتومها بیشتر برای فعالیت های اسکی و ورزشهای زمستانی مناسب تر اند بنا به قد افراد دارای اندازه های مختلف است.
رایج ترین و پر کاربردترین نوع عصاهای کوهنوردی میباشند که بنا به قد افراد و هنگام صعود و سراشیبی قابل تنظیم میباشند تا بهترین کارایی را داشته باشند.
این مدل باتومها جزو جدیدترین نمونه های موجود در بازار میباشند و نسبت به دو مدل قبل سبک تر و جمع و جور تر است.
معمولاً بصورت سه یا 4 تیکه با بند کششی داخلی برای جلوگیری از جدا شدن قطعات از هم است.
این مدل عصای کوهنوردی بدلیل سبکی و راحتی در باز و بسته کردن بیشتر مناسب فعالیت های اسکای رانینگ و دویدن در کوهستان میباشد ولی نسبت به باتومهای تلسکوپی از استحکام کمتری بر خورداراند و قابلیت تنظیم نیز ندارند.
باتومهای تلسکوپی از مکانیزم قفل شونده دارای دو مدل کلیپسی و پیچی است.
این مدل قفلها جدیدتر اند و جایگزین قفلهای قدیمی پیچی شده اند دارای اهرمی برای قفل کردن باتوم در سایز مورد نیاز بوده و از تغیر سایز در هنگام حرکت جلوگیری میکند.
قدیمی ترین مدل قفل باتومها بوده و بوسیله پیچیدن قسمتهای متحرک باتوم در حالت پاد ساعت گرد قفل میگردد و از تغییر سایز در حرکت جلوگیری میکند.
قطعه قابل نصب و جدا شدن در قسمت سخمه عصای کوهنوردی میباشد که از فرو رفتن باتوم در برف و شن جلوگیری میکند این قطعه که به گل برف معروف است در برخی عصاها در دو سایز معمولی و بزرگ وجود دارد که قطعه بزرگتر مناسب برای ورزشهای زمستانی مانند اسکی و اسنوبورد در برف است.
به قطعه انتهایی باتوم که معمولا از فلز هایی با سختی بالا مانند تنگستن و کاراباید ساخته میشود تا از سر خوردن باتوم بر روی سنگها و حتی یخ جلوگیری کند سخمه میگویند این قطعه معمولا دارای یک درپوش پلاستیکی بوده تا هنگام حمل به کوله و بقیه ابزار و لوازم آسیب وارد نکند.
این بندها که بر روی دسته ها تعبیه شده اند برای کمک به بهتر نگه داشتن دسته جلوگیری از افتادن باتوم و بالابردن مانور عصا میشود میتوانید در مواقع ضروری دسته را رها کرده و به فعالیت های دیگر مانند عکس گرفتن نوشیدن آب و ... بپردازید و دوباره دسته باتوم را در همان حالت قبل بگیرید.
برای تنظیم ارتفاع عصای کوهنوردی بهترین حالت این است که هنگام در دست داشتن باتوم بر روی یک سطح صاف آرنج در زاویه 90 درجه قرار بگیرد این حالت برای پیمایشهای روتین و در محیط های صاف مناسب است برای پیمایشهای صعودی باید ارتفاع باتوم را بین 5 تا 10 سانتی متر کوتاه تر کنید و برای پیمایش در شیبها باید ارتفاع عصا را بین 5 تا 10 سانتی متر بزرگتر نمایید.
