امروزه فراموشی و درمان فراموشی از جمله مسائلی است که ذهن بسیاری از افراد را درگیر کرده است.
شاید شما هم مدتی است احساس میکنید که دچار ضعف حافظه شدهاید، وسایلتان را گم میکنید، قرارهایتان را فراموش میکنید و یا نمیتوانید اتفاقات را برای مدت زیادی در ذهنتان نگه دارید.
طبیعتا این شرایط شما را مضطرب میکند و در پی تغییر آن هستید. مشکل حافظه ممکن است به صورت موقتی برای همه افراد پیش بیاید که اکثر مواقع این مشکل با روشهایی قابل کنترل و حتی درمان است.
توجه داشتهباشید که مشکلات جدیتر فراموشی و فراموشیهای طولانی مدت نیاز به کمک گرفتن از پزشک متخصص دارند
در قدم اول باید بدانید که علت فراموشی شما چه چیزی میتواند باشد. اگر علت را کشف کنید میتوانید راه حل مناسبتری را برای مشکل خود انتخاب کنید.
علتهای زیادی را میتوان برای فراموشی نام برد. ممکن است دلایل سادهای فراموشی شما را ایجاد کرده باشد؛ سوء تغذیه و تامین نشدن مواد لازم برای بدنتان، استرس و فشار روانی، اضطراب و افسردگی و... از عواملی هستند که همگی در ضعف حافظه نقش دارند.
اما فراموشی شما میتواند نشانهای از شروع یک اختلال پیشرونده طولانیمدت مانند اختلالات حافظه، آلزایمر یا دمانس نیز باشد. در ادامه راهکارهایی برای کمک به شما ارائه داده ایم تا به درمان فراموشی خود بپردازید.
ابزارهای کمکی راهی است تا آسیبی که فراموشی در زندگیتان ایجاد میکند را محدود کنید. در حقیقت این مهارتها و ابزارها راه درمان نیست و مانند عصا عمل میکند. اما پس از مدتی اثرات مثبت آنها را خواهید دید.
کارهایی که لازم است انجام دهید را داخل دفترچه یادداشت یا گوشی خود بنویسید تا کارهای روزتان را با مراجعه به آن یادآوری کنید. این کار را میتوانید هرشب قبل از خواب برای روز بعد انجام دهید؛ دفترچه یادداشت شما باید در دسترس باشد.
در تقویمتان مناسبتها، قرارهای کاری یا کارهای روزمره خود را یادداشت کنید. برای این کار میتوانید از تقویم رومیزی یا تقویم جیبی استفاده کنید.
استفاده از امکانات تقویم موبایل نیز میتواند کمک کننده باشد و به ویژه به دلیل امکان به کار انداختن زنگ هشدار برای انجام کارهایتان، یک روش یادآوری مناسب است.
برگههای کوچک یادآور را میتوانید با کارهایی که لازم است انجام دهید پر کنید و آنها را در معرض دید قرار دهید؛ آنها را روی در یخچال، کنار صفحه کامپیوتر یا بالای میز کارتان بچسبانید.
تا زمانی که مسئلهای را به یاد دارید، از فرصت استفاده کنید و آن را یادداشت کرده و در معرض دید قرار دهید.
اگر معمولا کارهای روزمره را فراموش میکنید میتوانید برای هر کاری یک کلمه را انتخاب کنید و یک داستان بسازید که همه کلمات در آن قرار دارد.
مثلا اگر تخم مرغ و دفتر یادداشت باید بخرید و اتو را باید از تعمیرکار بگیرید میتوانید این داستان را بسازید که یک تخم را روی کاغذ گذاشتید و اتو را روی تخم مرغ زدید.
این تصویر ذهنی بیشتر از لیست کارهایتان در ذهن باقی میماند و سختتر فراموش میشود.
مغز هم مانند هر عضو دیگر بدن وقتی بیشتر فعالیت کند قویتر میشود. پس با تمرینهایی میتوانید مغز خود را قوی کرده و به تقویت حافظه خود بپردازید.
یک سری از این تمرینها توسط روانشناسان و متخصصان علوم اعصاب طراحی شدهاند که به عنوان تمرین بازتوانی شناختی شناخته میشوند.
این تمرینها شبیه بازیهای مدادکاغذی مثل مازها و پیدا کردن تفاوتهای دو شکل میشوند که باید به ترتیب خاصی اجرا شوند. کتابهای تمرین بازتوانی شناختی را میتوانید در بازار تهیه کنید.
بازیهای فکری مثل سودوکو، حل جدول، مازها، مکعب روبیک، پازل و بازیهای تختهای مانند شطرنج و تختهنرد میتواند تمرین خوبی برای مغز شما باشد.
با انجام این بازیها علاوه بر تقویت مغزتان به تفریح هم پرداختهاید و استرس و فشار روانی را هم کاهش دادهاید.
مطالعات نشان داده که نواختن موسیقی میتواند به رشد و فعالیت ذهن شما کمک کند. موسیقی هماهنگی بین بدن و ذهن شما را بیشتر میکند و این تمرین خوبی برای مغز است.
علاوه بر آن احساس شادی ناشی از نواختن موسیقی میتواند فراموشی ایجاد شده از فشار روانی بیرونی را برای شما کاهش دهد.
تعجب نکنید. بازیهای کامپیوتری برای مغز شما مفید هستند. تحقیقات نشان دادهاند که بازیهای کامپیوتری بخشهایی از مغز را تحریک میکند که مسئول حافظه، حرکت و برنامهریزی هستند.
پس با انجام بازیهای کامپیوتری هم میتوانید مغز خود را ورزش دهید. اما توجه کنید این بازیها به دلیل احساس لذتی که ایجاد میکنند ممکن است برای شما اعتیادآور باشد. پس در انجام آنها تعادل را رعایت کنید.
با نوشتن و فاش کردن افکارتان هنگام وقوع یک رویداد، زمان حال را ثبت میکنید. دفترچه خاطرات، به شما کمک میکند خاطراتتان را زنده نگه دارید. ممکن است سالها بعد به نوشتههایتان نگه کنید و تغییراتی تأمل برانگیز بیابید.
نوشتن شخصیترین روش ثبت خاطرات است. یادداشتهای شما میتوانند مفاهیم و جزئیات دقیقی را در اختیارتان قرار دهند که عکسها از آن عاجزند.
تأثیری را که هر یک از خاطراتتان روی احوالتان دارد، بیابید
شما موقعیتهای احساسی را آسانتر به یاد میآورید. زمانی را که بسیار خوشحال بودید به خاطر آورید. هنگامی که از نظر عاطفی برانگیخته میشوید، بیشتر از اطلاعات، خاطرات را به یاد میآورید.
هر روز اندکی دربارهی خاطرات خوب گذشته تأمل کنید. آنها منابعی هستند که به شما ثبات و انگیزه میبخشند، به این ترتیب میتوانید از فراموشی جلوگیری کنید.
اگر نگران هستید اتفاقات مهم گذشته را فراموش کنید، با خانواده و دوستانتان بیشتر دربارهی آنها صحبت کنید. یادآوری خاطرات گذشته روابط عاطفی را تقویت میکند.
روشهای مناسبی برای صحبت کردن با نسلهای مختلف درمورد خاطرات گذشته پیدا کنید. با خویشاوندان مسنتر صحبت کنید. تجربیات زندگی خودتان را با تجربیات والدین، پدربزرگ، مادربزرگ و بزرگترهای فامیل مقایسه کنید.
به طور کلی علت فراموشی، اختلال و فرسایش بافتهای مغز به علت برخی بیماریها است که مقدار خونی که به مغز میرسد، کم میشود و در نتیجه خون به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر یاختههای مغز تاثیر میگذارد.
کاهش و ضعف حافظه به علت تیرگی عقل و ضعف مغز نیز حاصل میشود.
البته مواردی که از بین رفتن موقت حافظه به علت وارد آمدن صدمه و آسیب باشد از این مبحث جدا است.
منبع: