عرق زنیان دارای طبع گرم است و برای هضم غذا مفید است و در نتیجه از انباشته شدن چربی در بدن جلوگیری می‌کند. عرق زنیان خاصیت مسهل بودن دارد و باعث دفع سریع غذا و غیرقابل دسترس کردن غذا برای جذب بدن می‌شود و از این طریق مانع تجمع چربی شده و به کاهش وزن و لاغری کمک می‌کند. از تخم گشنیز معمولا به عنوان ادویه استفاده می‌شود.
به‌طور کلی زنیان یکی از گیاهان بومی کشور هندوستان است. این گیاه گل‌های سفید با عمر مفید یک ساله دارند و میوه آن دانه‌های زنیان می‌باشد. گیاه زنیان بسیار کوچک، بیضی شکل و دارای رگه‌هایی به رنگ زرد، فهوه‌ای، سبز و خاکستری است. عطر و بوی این گیاه مشابه آویشن است و طعم تند و تیز دارد. طی فرآیند عصاره‌گیری آب این گیاه مفید با خواص دارویی فراوان گرفته می‌شود و در قالب عرق زنیان به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
درخصوص طبع این گیاه نیز باید گفت که گرم و خشک است و به همین است عرق زنیان نیز طبع گرم و خشک دارد. بنابراین توصیه می‌کنیم هنگام استفاده از این عرق اعتدال را رعایت نمایید و بنا به نیاز و نوع بیماری از آن مصرف کنید. البته باید بدانید که طبع گرم این دسته از عرقیات برای گرم کردن دستگاه گوارشی و هضم سریع‌تر مناسب است. با این توصیف اگر از مشکلات گوارشی رنج می‌برید، این عرق مؤثر را تهیه کرده و به میزان موردنیاز مصرف نمایید
زنیان در دسته گیاهان بوته‌ای قرار دارد و برای مصارف خوراکی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران برای افزایش بهره‌وری و استفاده حداکثر ازخواص زنیان ، عصاره آن را گرفته و به‌صورت عرق مصرف می‌کنند. بدین ترتیب هم مصرف آن راحت‌تر شده و هم عملکرد مناسب‌تری برای درمان انواع اختلال و بیماری دارد. بدین ترتیب از بین خواص فراوان عرق زنیان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
کسانی که به غذا علاقه دارند و معمولاً در محافل دوستانه خود زیاد می‌خورند کاملاً با زنیان و عرق آن آشنا هستند. این ترکیبِ گرما بخش، هضم غذاها را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند؛ از همین رو یکی از بی‌ضررترین ترکیب‌های موجود برای رفع حس سنگینی بعد خوردن غذا می‌باشد. ضمن این که عرق زنیان مسهل است و دفع غذاها را از دستگاه گوارش راحت‌تر می‌نماید.
کسانی که در عضلات خود به ویژه عضلات کمرشان احساس گرفتگی می‌کنند با استفاده از عرق زنیان می‌توانند این گرفتگی را تسکین دهند و یا حتی به شکل کامل از بین ببرند.
سنگ کلیه بیماری شایع است و سنگ هایی که در کلیه رسوب می‌کنند نشی از غلظت املاح و نمک در ادرار هستند؛ این سنگ‌ها هنگام دفع باعث ایجاد درد‌های شدید در فرد می‌شوند. دانه زنیان از جمله گیاهان دارویی است که می‌تواند در رفع مشکلات کلیوی موثر باشد.در طب سنتی از گیاه زنیان برای درمان سنگ کلیه و کم کردن درد‌های ناشی از اختلالات کلیوی استفاده می‌کنند. دانه های زنیان می‌توانند از رسوب املاح کلسیم جلوگیری کنند و درنتیجه خطر ایجاد سنگ کلیه را کاهش می‌دهند.
از خواص زنیان برای سنگ کلیه این است که از نگهداری سنگ‌ها در بافت‌های کلیوی و اختلالات کلیوی جلوگیری کنند.
توجه داشته باشید که دمنوش زنیان نسبت به ادویه زنیان روشی موثرتر است.
بذر زنیان در طب سنتی ایران به عنوان هضم‌کننده و مقوی کبد کاربرد داشته است. مصرف زنیان برای درمان عملکرد نامناسب کبد و کلیه مفید است. زنیان در درمان بیماری کبد چرب غیر الکلی که از بیماری‌های شایع در جهان است مفید و موثر است. یک قاشق چایخوری دانه زیره را بایک قاشق چایخوری دانه زنیان و کمی سنگ نمک با هم مخلوط کنید و ترکیب حاصل را آسیاب کنید. دو بار در روز به صورت بخور در آب جوش ریخته و بخارات آن را استنشاق نمایید یا به‌صورت دمنوش مصرف کنید.
کبد چرب نیز یکی دیگر از مشکلات شایع در بین رده‌های سنی مختلف است. به همین سبب در طب سنتی از عرق زنیان به‌عنوان یک هضم‌کننده قوی و تقویت‌کننده کبد استفاده می‌شود. فیبر و کربوهیدرات موجود در زنیان عملکرد نامناسب کبد را درمان نموده و با کاهش چربی کبد موجب بهبود کارایی آن می‌شود. همواره مصرف این نوع از عرقیات را برای درمان کبد چرب جدی بگیرید، تا در سنین بالاتر به ناهنجاری‌های شدیدتر نظیر از کار افتادگی یا سرطان کبد مبتلا نشوید.
از دیگر خواص زنیان می‌توان به خواص زنیان برای پوست صورت اشاره کرد. گیاه زنیان خاصیت ضد التهابی و ضد باکتری دارد و می‌تواند به درمان آکنه و جوش صورت کمک کند. همچنین زنیان به علت داشتن خاصیت ضدالتهابی خود می‌تواند اگزما، جوش و خارش ناشی از آن را نیز درمان کند.برای از بین بردن جوش، پودر دانه زنیان را با ماست مخلوط کنید و بر روی ناحیه مد نظر بمالید و سپس بعد از نیم ساعت با آبگرم پوست خود را بشویید. محلول، پماد و لوسیون که از گیاه زنیان به‌دست آمده است را می‌توان به منظور درمان قارچ‌های پوستی مورد استفاده قرار داد.
گیاه زنیان تاثیر بسیار مفیدی در بهبود دیابت دارد .
یکی از روش های بهره بردن از خواص زنیان برای دیابت بدین شکل است که یک قاشق چایخوری دانه زنیان را در یک لیوان شیر مخلوط کنید و ۳۰ روز آن را میل کنید. یک راه دیگر این است که دانه‌های زنیان را به مقدار مساوی با گردو پودر کنید و شبی یک یا چند قاشق میل کنید.
۷. خواص عرق زنیان برای لاغری
دانه‌های کوچک زنیان حاوی مقادیر زیادی فیبر و کربوهیدارت می‌باشند. به همین سبب با تأمین انرژی موردنیاز بدن و افزایش سوخت و ساز در بدن موجب کاهش اشتها و در نهایت لاغری سریع می‌شود. در واقع با مصرف صحیح عرق زنیان انرژی لازم برای انجام فعالیت‌های روزانه در بدن تأمین می‌شود. از این‌رو در مدت زمان کوتاه شاهد کاهش میزان اشتها و جلوگیری از پرخوری خواهید بود. در صورتی‌که راه‌های زیادی را برای لاغری و تناسب اندام امتحان کرده‌اید، اما به نتیجه مطلوب نرسیده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم یک‌بار هم که شده از عرق زنیان استفاده نمایید.
تحقیقات و بررسی‌های به‌عمل آمده نیز نشان داده که استفاده از عرق زنیان موجب ذخیره انرژی در بدن شده و بدین نحو فرد برای مدت زمان طولانی احساس گرسنگی نمی‌کند. به‌عبارت دیگر دانه‌های زنیان مانند یک مکمل غذایی و ماده انرژی‌زا عمل نموده و فرد با کمترین میزان غذا در روز می‌تواند به فعالیت‌های روزانه بپردازد.
میزان اثرگذاری و بهره‌مندی از خواص انواع گیاه و عرقیات تا حد زیادی به نحوه صحیح مصرف آن بستگی دارد. با توجه به اینکه عرق زنیان نقش مهم در هضم سریع غذا و بهبود کارایی سیستم گوارش دارد، هنگام مصرف آن باید تمامی نکات را مدنظر قرار دهید. تا علاوه بر افزایش عملکرد خواص عرق زنیان برای لاغری، شاهد کاهش وزن در مدت زمان کوتاه باشید. در این رابطه مقدار مصرف عرق زنیان جهت کاهش وزن به شرح زیر است:
۱. هر شب به اندازه یک قاشق چایخوری دانه زنیان را در نیم لیتر آب خیس کرده و صبح با معده خالی بنوشید.
۲. عرق زنیان: نصف استکان عرق زنیان همراه با آب ظهر و شب بعد از هر وعده غذایی مصرف شود تا هضم غذا را آسان کند.
۳. عصاره مایع یا تنتور: از عصاره مایع زنیان تا شش میلی گرم در روز می‌توان مصرف کرد.
۴. دمنوش: ۲ تا ۴ گرم گیاه زنیان را با آب‌جوش دم کنید و روزی سه بار به اندازه نصف فنجان مصرف کنید.
۵. پودر زنیان: از پودر دانه‌های زنیان می‌توان به عنوان ادویه در غذاها استفاده کرد.
۶. دانه زنیان خام: حداقل نیم ساعت قبل از صبحانه، یک قاشق چایخوری از دانه‌های زنیان را بجوید.
کیسه صفرا شما یک عضو گلابی شکل ۴ اینچی است برای آشنایی با علایم کیسه صفرا به مقاله ما مراجعه نمایید.
رژیم لاغری و تناسب اندام
با وجود آن‌که زنیان خواص بسیاری دارد و یکی از خواص زنیان برای لاغری است، اما نمی‌توان تنها با مصرف یک وعده غذایی انتار کاهش وزن زیادی را داشت؛ به همین دلیل افراد باید از یک غذای رزیمی اصولی و تحرک کافی برای کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده‌آل استفاده کنند. چنانچه ورزش کردن را با رژیم غذایی ترکیب کنید، تاثیر آن را بیشتر کرده و نه‌تنها در سلامتی شما تاثیر زیادی دارد، بلکه به طولانی‌تر کردن نتیجه لاغری و تثبیت وزن به شما کمک می‌کند.
مصرف عرق زنیان موجب باز شدن مجاری تنفسی شده و میزان هوا بیشتری وارد شش‌ها می‌شود. از این رو افراد مبتلا با تنگی نفس می‌توانند با استفاده از این نوع عرقیات مشکلات تنفسی خود را درمان کنند. از آنجایی‌که بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی، آنفولانزا، کرونا و اُ میکرون با التهاب و گرفتگی سینه شده و با سرفه‌های شدید همراه است؛ با مصرف روزانه هر هشت ساعت ۲ قاشق مرباخوری عرق زنیان گرفتگی سینه برطرف شده و سرفه نیز تسکین می‌یابد. عملکرد این نوع از عرقیات به نحوی است که می‌توان یکی از خواص مهم عرق زنیان را به درمان سرفه اختصاص داد.
یکی از اصلی‌ترین و مهمترین موارد استفاده از عرق زنیان به درمان مشکلات معده نظیر زخم معده، ورم معده، سوء هاضمه، نفخ و گاز مربوط می‌شود. در واقع هنگام مصرف این نوع عرقیات و ورود آن به معده، سطح ترشح آنزیم‌های معده را تنظیم نموده و موجب بهبود سوء هاضمه و سایر مشکلات معده و دستگاه گوارش می‌گردد. علاوه بر این با افزایش قابلیت هضم کنندگی، انواع مواد غذایی راحت‌تر جذب بدن شده و بدین نحو بسیاری از اختلالات معده به‌طور کامل از بین می‌رود
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد، یکی از خواص عرق زنیان این است که برای از بین بردن نفخ دستگاه گوارش معجزه می‌کند؛ از همین رو کسانی که صدای شکمشان آبرویشان را برده، مصرف عرق زنیان برای معده مشکلشان را حل خواهد کرد. از سوی دیگر با از بین رفتن نفخ و رطوبت معده دیگر دلیلی برای رفلاکس غذا به حلق و مری وجود ندارد. با توجه به این که رفلاکس معده در دراز مدت مشکلات جدی و مدیدی را برای دستگاه گوارش و مجاری تنفسی افراد به وجود می‌آورد پیشنهاد می‌شود که مبتلایان به رفلاکس معده با خوردن یک لیوان عرق زنیان مشکل خود را به طبیعی‌ترین شکل ممکن حل نمایند.
از دیگر خواص عرق زنیان می‌توان به حفظ سلامتی تیروئید و درمان اختلالات مرتبط با آن نظیر کم‌کاری تیروئید اشاره کرد. زنیان سرشار از فیبر، آنتی اکسیدان، چربی و پروتئین است و به همین جهت مصرف مستمر و صحیح آن موجب بهبود عملکرد تیروئید شده و از بروز سایر بیماری‌ها نظیر مشکلات قلبی – عروقی، اضافه وزن مفرط و غیره جلوگیری می‌کند.
براساس پژوهش‌ها و آزمایشات انجام شده توسط پزشکان تغذیه، متخصصان دستگاه گوارش و اطباء طب سنتی مشخص شده که عرق زنیان برای درمان مشکلات روده از قبیل کولیت روده مناسب است. این دسته از عرقیات سرشار از فیبر و کربوهیدرات می‌باشد و به لحاظ بهره‌مندی از خاصیت آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب انواع تورم و اختلال در روده را از بین می‌برد. در واقع با سم‌زادیی و از بین بردن باکتری و ویروس‌های موجود در روده، موجب بهبود عملکرد سیستم گوارش می‌شود. به گونه ای‌که کمتر شاهد بروز این نوع از مشکلات و اختلالات روده و سایر بخش‌های دستگاه گوارش باشیم.
زنیان از جمله گیاهان دارویی مؤثر برای تقویت بینایی و رفع تاری دید است. کربوهیدرات، فیبر، پروتئین وچربی موجود در عرق زنیان موجب کنترل اشک و درمان عفونت‌های چشمی می‌شود. در سنین بالا نیز صحیح و به موقع این عرقیات خطر ابتلا به آب مروارید و گلوکوم را کاهش داده و در صورت ابتلا نیز با استفاده از زنیان قابل پیشگیری،کنترل و درمان است. البته برای بهبود اثربخشی آن می‌بایست هر از چندگاهی چشم‌ها به وسیله عرق زنیان شستشو داده شود. تا ضمن پاکسازی کامل چشم خطر ابتلا به انواع بیماری و ناهنجاری چشم به کمترین میزان ممکن برسد.
مصرف عرق زنیان به کسانی که نسبت به گزیدگی حشرات واکنش‌های آلرژیک شدید نشان می‌دهند بسیار توصیه می‌گردد. خاصیت ضد التهابی این عرق می‌تواند در درمان برخی بیماری‌های التهابی همچون التهاب مفاصل یا آرتریت نیز مفید باشد.
شواهد ضد و نقیضی در مورد تاثیر عرق زنیان بر شیر مادر وجود دارد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف عرق زنیان می‌تواند به زنان شیرده کمک کند تا میزان شیر خود را افزایش دهند. احتمالاً این ویژگی به دلیل محرک بودن زنیان برای غده‌های پستانی مادر رخ می‌دهد. در حالی که برخی دیگر معتقدند که زنیان به خاطر واکنش‌های آلرژیک در بدن برخی از مادران، اثر منفی بر شیردهی آن‌ها خواهد داشت.
عرق زنیان مضرات و سموم موجود در بدن افراد معتاد را کم می‌کند. البته این بدان معنا نیست که افراد اجازه‌ی مصرف مواد دارند و یا این که زنیان کلیه‌ی سموم را از بدن دفع می‌کند، بلکه گیاه مذکور غالباً برای ترک بهتر و مؤثرتر مواد مخدر مخصوصا تریاک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصلح زنیان
افراد گرم مزاج بهتر است که عرق زنیان را با سکنجبین مصرف نمایند. البته این ترکیب برای کسانی که دچار کم اشتهایی هستند نیز مثمر ثمر خواهد بود. همچنین بانوانی که در رحم یا تخمدان خود کیست دارند با مصرف توأمان این دو ماده به سرعت بهبود می‌یابند
عسل زنیان و خواص عسل زنیان
زنبور‌ها از شهد گل‌ها و گیاهان اطراف کندو عسل تهیه می‌کنند؛ اگر ۷۰ درصد از گیاهان اطراف کندو گیاه زنیان باشد، عسل حاصل عسل تک گیاه زنیان است. عسل تک گیاه زنیان به رنگ عسلی روشن است.
۱.خواص عسل زنیان
زنیان اگر به اندازه کافی مصرف شود نه‌تنها عوارضی ندارد که بسیار مفید نیز هست؛ اما اگر در مصرف آن زیاده روی کنیم، عوارض جانبی دارد. از عوارض زنیان می‌توان به کاهش شیرمادران، آلرژی و حساسیت، افزایش دمای بدن، حساسیت به نور، سوزش معده، حالت تهوع و گیجی اشاره کرد.در مورد نوزادان و زنان باردار اطلاعات کاملی در دسترس نیست و بهتر است از زنیان استفاده نکنند؛ زیرا با توجه به طبع گرم زنیان ممکن است سبب زایمان زودرس یا سقط جنین شود.
