امروز یه آمار خیلی جالب تو سایت انجمن ملی اطلاعات بیوتکنولوژی آمریکا خوندم که باعث شد این مقاله رو در مورد بی خوابی بنویسم. آماری که خوندم:
تحقیقات نشون داده که حدود 30 درصد از افراد بالغ دچار مشکل بی خوابی هستند. اما جالبتر اینجاست که 27 درصد از این آدما، اصلا خودشون هم نمیدونند که دچار این مشکل هستند! (منبع)
بهترین تعریفی که در مورد بی خوابی تونستم به دست بیارم، این تعریف بود:
کلمه بی خوابی به مشکلاتی اشاره میکند که افراد در به خواب رفتن و همینطور داشتن آرامش حین خواب دارند.
این یعنی، اینکه نمیتونید شبها به آسونی به خواب برید و اینکه حین خواب دائما مضطرب میشید و بیدار میشید، هر 2 در تعریف بی خوابی قرار میگیره.
خب، در مورد دلایل بی خوابی تحقیقات زیادی انجام شده و این مشکل رو به چیزهای مختلفی ربطش دادند. اما رایجترینهایی که توی مقالات معتبر علمی در موردشون صحبت شده، اینها هستند:
اصلا به دور از انتظار نیست که بگیم استرس به شدت روی بی خوابی ما آدمها تاثیر منفی داره. همونطور که در ncbi هم نوشته شده، استرس باعث میشه توی بدن اتفاقات و واکنشهای بدی رخ بده و در نتیجه، کیفیت خوابمون کاهش پیدا کنه.
البته نکته مهم اینجاست که خود خوابآلودگی ناشی از بی خوابی شب قبل، طی روز باعث افزایش استرس و در نتیجه افزایش مشکل بی خوابی میشه! پس عملا استرس طول روز ما رو داخل یه چرخه معیوب و دائمی قرار میده. (منبع: ncbi)
ببینید، بدن ما چیزی به اسم الگوی خواب شبانهروزی یا همون circadian rhythm رو داره که به طور پیشفرض برای خوابیدن باید ازش پیروی کنه. اما داشتن خواب نامنظم عملا باعث بهم ریختن این ساعت خواب منظم و در نتیجه افزایش مشکلات بی خوابی میشه. احتمالا الان متوجه میشدید چرا بعضی از افرادی که ساعت کار شیفتی دارند، اینقدر با مشکل خواب روبرو میشند.
یهسری از جملات و نصیحتها اینقدر به بعضی از ما گفته شده که عملا بهشون عادت کردیم؛ تا جاییکه حتی شنیدن دوبارشون هیچ تاثیری روی ذهن و رفتارمون نداره. مثلا اینکه آخرشبها با گوشی کار نکن، زیاد الکل مصرف نکن، پرخوری نکن، اینقدر سمت دود نرو، از عصر به بعد کافئین نخور و... .
اما خب چه خوشمون بیاد و چه نه، همه این رفتارهای بدی که بالاتر بهشون اشاره کردم، باعث میشند مشکلات بی خوابی ما آدمها بیشتر بشه.
به اضافه تموم دلایل بی خوابی که تا اینجا ازشون اسم بردم، چند تا دلیل دیگه هم وجود داره که برای جلوگیری از طولانی شدن مقاله به طور خلاصه بهشون اشاره میکنم:
بالاتر به این موضوع اشاره کردم که حدود 30 درصد از مردم با مشکل بی خوابی روبرو هستند. احتمالا شمایی که تو این مقاله هستید به خوبی میدونید بی خوابی چقدر مشکل مزخرف و رومخیه. پس اینکه این آمار نشون میده چقدر افراد دارای مشکل بی خوابی تعدادشون زیاده، خودش بهمون میفهمونه احتمالا درمان بی خوابی اینقدرها هم راحت نیست و نیاز به طی کردن یه پروسه و مسیر داره. حالا با این پیشفرض ذهنی، بیاید یه نگاهی به روش های درمان بی خوابی داشته باشیم:
شاید در نظر اول خیلی بهش توجه نکنید، اما خب من خودم از اون دسته آدمهایی هستم که تونستم با کمک گرفتن از تکنیکهای ریلکسیشن، تا حدود خوبی بی خوابیم رو کنترل کنم. کاری که من میکنم فقط گوش دادن به یه صوت مدیتیشن، اونهم موقع خوابه. همین صوت کوتاه که نهایتا میتونم تا دقیقه 6 یا 7 اش رو بشنوم، تا حد زیادی باعث میشه به حالت آرامش قبل از خواب برسم. اگ علاقهمند به تست کردنش شدید، دارید حتما سری به این مقاله بزنید و از صوتی که تو صفحش قرار گرفته استفاده کنید. (یک بار تستش کنید فقط.)
همونطور که بالاتر هم گفتم، بخشی از مشکلات بی خوابی ما به خاطر رفتارهای اشتباهی هست که داریم. پس عملا دوری از اونها یا همون رعایت بهداشت خواب، میتونه تا حد زیادی کمککننده باشه:
ببینید، تو سطح خیلی از شهرهای کشور، یکسری کلینیک به اسم کلینیک خواب وجود داره. لیست چند تاییش اینجا هست. وقتی به سراغ این کلینیکها برید، به کمک روشهایی مثل درمان دارویی یا درمان CBT به مرور مشکلاتتون بررسی و درمان میشه.
خب، امیدوارم تا اینجای مقاله براتون جذاب بوده باشه، اما راستش رو بخواید برای خودم بیشتر از متنی که تا اینجا نوشتم، نظر دوستانی مهمه که قراره تو بخش نظرات تجربیاتشون از رویارویی با مشکلات بی خوابی یا حتی در حالت بهتر، تجربیات درمانشون رو به اشتراک بزارند.
هم من و هم تعداد زیادی مخاطب دیگه منتظر لطف و نظرتونیم :)
منابع: